Vanavond zag ik de Tegenlicht aflevering van 13 april. Douglas Rushkoff is aan het woord. Hij is auteur van het boek Present Shock, en schetst een helder beeld van onze hedendaagse digitale werkelijkheid die we net zo goed markt-werkelijkheid kunnen noemen.
De markt heeft bedacht dat het niet langer lucratief is om Afrika te koloniseren. De markt koloniseert nu 'eye ball hours'. Ze willen onze aandacht hebben en daar geld mee verdienen. Ze willen niet dat je direct met iemand praat, maar via je mobiele telefoon want dat levert geld op. Eigenlijk is het advies van Ruskkoff dat we allemaal moeten leren programmeren als we in 'in control'. Sommige zullen zeggen: 'Ik hoef geen monteur te zijn om een auto wil besturen.' Maar volgens Rushkoff gaat die analogie niet op. Hij zegt dat je het in termen van chauffeur en passagier moet zien. Vertrouw je alle chauffeurs om jou mee te nemen? Mark Zuckerberg bijvoorbeeld? Misschien niet, misschien ontvoert hij je wel. Daarom kun je maar beter zelf rijden, of te wel; leer programmeren.
Toch is Rushkoff blij dat de twintigste eeuw voorbij is. Die werd ten slotte bepaald door een paar charismatische types met een droom. Soms was die droom oke (Martin Luther King) soms was die droom kwaadaardig (Hitler, Stalin). Die lui zeiden allemaal dat we de ellende van vandaag moesten negeren om een betere toekomst tegemoed te kunnen treden. Het Christendom zei dit natuurlijk ook:'Vergeet vandaag, concentreer je op de toekomst. In het hiernamaals wordt alles beter. Dat laatste is nu volstrekt niet mer aan de orde. We leven in een soort bevroren nu. Het moosite voorbeeld van deze nu problematiek waarin we vak verschillende activiteiten met elkaar mixen is het filmpje van een drone piloot die na een werkdag thuiskomt bij zijn gezin. Hij heeft die dag duizenden kilometers verderop een stuk of wat Afghanen afgeknald en zit dan aan tafel met zijn zoontje over school te praten. Het schijnt dat dit procentueel veel meer post traumatische stress veroorzaakt dan als je daadwerkelijk oog in oog staat met de vijand. Vooral het dagelijks leven combineren met het werk van de soldaat schijnt erg traumatiserend te werken. De aflevering is de moeite waard want Rushkoff is een aanstekelijke verteller.
