maandag 28 september 2009

Steunpilaar


Hoe erg is het om de holocaust te ontkennen,? Heel erg als ik sommige columnisten mag geloven. Nausica Marbe windt zich in de Volkskrant enorm op over de recente uitspraken van Ahmadinejad dat de holocaust niet heeft plaatsgevonden. Volgens mij is dat vergelijkbaar met je opwinden over Geert Wilders. Alles wat je zegt is in het voordeel van de politieke hooligan, er zijn geen rationele argumenten tegenin te brengen. Wie wil er rationaliteit, als je onderbuikgevoelens hebt?

In het boek Dierenleven maakt Elisabeth Costello een vergelijking tussen de holocaust, industrie van het vernietigen van mensen, en de bio-industrie, gericht op de vernietiging van dieren. Beide industrieën zijn rationeel georganiseerd en gaan over de systematische verwerking van vlees. Zonder de Chicago meatpackers had de Holocaust misschien wel nooit bestaan, suggereert Elisabeth Costello.‘De misdaad van het Derde Rijk, zegt de beschuldigende stem, was om mensen als beesten behandelen.’(p.26 Dierenleven) Maar Auschwitz was misschien wel het toppunt van beschaving. Als we de beschaving beschouwen als een Darwinistisch proces waarin we via natuurlijke selectie onszelf hebben geleerd op een rationele manier te denken, dan leidt dat in bepaalde omstandigheden tot de holocaust. Met rationaliteit kun je het vermogen tot empathie ontregelen. Het moet gezegd, je kan er ook mee naar de maan. Rationaliteit is dus een middel dat goed lijkt te functioneren. Toch kunnen we ons afvragen of we zo enorm veel verschillen van een eekhoorn, zoals de zoon van Elisabeth Costello opmerkt:'Maar bestaat er geen positie buiten ons, van waaruit ons gedenk voordat we de marssonde lanceren verdacht veel lijkt op het gedenk van een eekhoorn voordat hij een sprong neemt en de noot grijpt?'
Het feit is dat we gewoon doorleven nadat er zoiets gebeurd is als de holocoust,inclusief de beulen die daarbij betrokken waren. Sterker nog: we herhalen de misdaad iedere dag in onze slachthuizen volgens Elisabeth Costello.
Er bestaan uiteindelijk geen ultieme consequenties voor ons gedrag, behalve dan misschien voor diegene die geloven in de hemel.Maar over wat je wel of niet moet doen om daarin te komen, lopen de meningen nogal uiteen. Misschien heeft Nausica Marbe (dat is toch wel een pseudoniem, he?) toch gelijk om zich op te winden. We kunnen ons niet veroorloven om naast de ratio en God ook nog de geschiedenis te verliezen als steunplilaar voor de toekomst.