In Elisabeth Costello, het boek van Coetzee dat ik aan het lezen ben voor de college reeks in Leiden, lees is een overpeinzing van de hoofdpersoon over het kwaad:Waar ruikt het kwaad naar? Sulfer? Zwavel? Zyklon B? Of is het kwaad kleurloos geworden, zoals zoveel van de rest van de morele wereld?(p.141)
Deze week bleek in ieder geval dat het kwaad weer ouderwets naar zwavel rook toen het bedrijf Trafigura haar giftige afval had gedumpt in Ivoor kust. Natuurlijk was het hierbij niet de bedoeling om moetwillig mensen om te brengen, het ging weer eens om ouderwetse hebzucht. Wat er met de mensen gebeurde liet de hebzuchtige handelaren min of meer koud. Maar was het ook niet juist onverschilligheid dat van Zyklon B zo’n dodelijk goedje maakte? Het zogenaamde niet echt weten wat er aan de hand was, het je niet kunnen veroorloven het echt te weten. Dat is een houding die Elisabeth omschrijft als kenmereknd voor de boeren rondom Auschwitz (en kenmerkend voor al diegene die zich vol stoppen met vlees).Die speciale vorm van niet weten treffen we ook aan bij de top van Trafigura.
