donderdag 18 oktober 2012

Het organische rottingsproces van Joost Zwagerman


-->Ik begin het vermoeden te krijgen dat de krant steeds vaker gebruikt wordt als prikbord voor verwarde mensen. Gisteren schreef ik over de 'provinciale' tv-pitch van Marcel Möring, nu ontkom ik er niet aan een ander multitalent te behandelen; Joost Zwagerman. Ik vond in de trein een stuk Volkskrant van woensdag waar hij een artikel schreef die we het beste kunnen lezen als een noodkreet. Zwagerman presteert het werkelijk geen enkele originele opmerking te maken over deze dichter.  Hij begint met de tenenkrommende en al te obligate leraar van school die de jonge Zwagerman op het pad van Lucebert heeft gebracht.  ‘Aan onze leraar leek een ongrijpbaar soort muziek te ontsnappen.’  Al zou het waar zijn, dat schrijf je niet, al was het maar uit beleefdheid jegens de lezer.

Vervolgens vertelt hij dat de woorden bij Lucebert botsen en klauteren. Ilja Pfeiffer bekritiseert hij nog even terloops omdat die het woord klotsen gebruikt. Dit kan volgens het multitalent echt niet want, en nu parafraseer ik;  “Klotsen” suggereert  een logheid waar de dichtkunst van Lucebert nou juist van is gevrijwaard.  
Verder is hij het er roerend eens met Ilja Pfeiffer die heel goed het mysterie van Lucebert weet te duiden. Het is onduidleijk of het volgende citaat over Lucebert van Zwagerman is is of Pfeiffer toebehoort, Zwagerman is het er in elk geval roerend mee eens: ’Deze dichter drukt zich uit in taal die in een oogwenk muziek wordt, zonder dat de klanken de woorden ontdoen van hun dwingende betekenis.’
Wat is dat precies, een dwingende betekenis? Is dat een hardnekkige huidaandoening?
Maar het wordt allemaal nog veel erger.Hou je vast (dit is pure zelfverminking): ’Woord en beeld bij Lucebert zijn bezield. De rest is bijzaak – met de toevoeging dat de bijzaken bij Lucebert oneindig veel intrigerender zijn dan de hoofdzaken in menig ander schilder- en dichters oeuvre.’
Hier staat onzin.
Vroeger werden landlopers die de samenleving tot last waren voor heropvoeding naar Veenhuizen gestuurd, een plek diep in de provincie van Marcel Möring. Het wordt tijd dat we er nu slechte schrijvers gaan opsluiten om ze discipline bij te brengen. Zwagerman op water en brood, strafpunten iedere keer als hij het woord ‘verontrustend’ en ‘ontregelend’ in de mond neemt. Hij krijgt schrijfopdrachten van presentator Marcel Möring die hem de provincie laat beschrijven en wel met een ‘organische vanzelfsprekendheid’ zoals Zwagerman dat noemt.Kunnen we ook meteen achterhalen of hij zelf wel weet wat dat is.
In de volgende afleveringen ondermeer : Franka Treur, Robert Vuijsje en Abdelkader Benali.