De laatste tijd wordt er weer veel gesproken over de Duitse ziel. De bekende herrijzenis kwam twee jaar geleden toen er tijdens het WK weer voor het eerst een nationaal bewustzijn bij de Duitsers te bespeuren was. Er werd met vlaggen gezwaaid en Europa vond het prachtig. Bij de reddingsactie voor Griekenland was er ineens sprake van een kritisch geluid bij de bevolking. Toch kwam er een noodplan en Merkel verloor direct de lokale verkiezingen in deelstaat noordrijn westfalen. De Duitsers durfen weer voor zichzelf te kiezen. Maar dat bewustzijn heeft last van krampjes want toen de president Kohler, enigszins naif wellicht, liet doorschemeren dat Duitsland mag opkomen voor zijn economische belangen en daarom ook militaire activiteiten mag ontplooien zoals in Afghanistan, was dit voor de oppositie voldoende reden om flink te gaan morren. Hij trad dan ook af. Hoeveel bewustwording kan een land als Duitsland verdragen? Is er altijd nog de angst om door te schieten naar een blut und boden politiek ? Het zal toch niet? De kwestie is complex. Kijk naar de balkonrede van Van Gaal, die deed onherroepelijk aan historische beelden denken van zestig jaar geleden toen uitgesproken door een gefrustreerde Oostenrijkse kunstenaar. 'Een Duitser had zoiets nooit kunnen doen', was dan ook de algemene consensus in Duitsland.
