Balkonrede Van Gaal 2010 @ Marienplatz

Identiteit

De laatste tijd wordt er weer veel gesproken over de Duitse ziel. De bekende herrijzenis kwam twee jaar geleden toen er tijdens het WK weer voor het eerst een nationaal bewustzijn bij de Duitsers te bespeuren was. Er werd met vlaggen gezwaaid en Europa vond het prachtig. Bij de reddingsactie voor Griekenland was er ineens sprake van een kritisch geluid bij de bevolking. Toch kwam er een noodplan en Merkel verloor direct de lokale verkiezingen in deelstaat noordrijn westfalen. De Duitsers durfen weer voor zichzelf te kiezen.  Maar dat bewustzijn heeft last van krampjes want toen de president Kohler, enigszins naif wellicht, liet doorschemeren dat Duitsland mag opkomen voor zijn economische belangen en daarom ook militaire activiteiten mag ontplooien zoals in Afghanistan, was dit voor de oppositie voldoende reden om flink te gaan morren. Hij trad dan ook af. Hoeveel bewustwording kan een land als Duitsland verdragen? Is er altijd nog de angst om door te schieten naar een blut und boden politiek ? Het zal toch niet? De kwestie is complex. Kijk naar de balkonrede van Van Gaal, die deed onherroepelijk aan historische beelden denken van zestig jaar geleden toen uitgesproken door een gefrustreerde Oostenrijkse kunstenaar. 'Een Duitser had zoiets nooit kunnen doen', was dan ook de algemene consensus in Duitsland.

De Bob Ros van het tuinieren?

PLOAP

Vandaag ben ik met een fietstocht meegeweest van Melle Smets, het was een enerverende safari door snelwegland en ik heb er weer een beleidsterm bijgeleerd: PLOAP (Places Left Over After Planning). Het is een begrip dat in Nederland is bedacht en gretig door ambtenaren ruimtelijke ordening is overgenomen. De fietstocht van vandaag ging eigenlijk voornamelijk langse deze PLOAPS en we zagen wat mensen er mee gedaan hebben. Ik moet zeggen dat ik blij verrast was en nog vaak terug zal keren om te genieten van het leven in de gaten en kieren van de geplande ruimte. Dit zijn waarschijnlijk de enige plekken waar mensen van de radar af zijn en vrijwel ongestoord hun gang kunnen gaan. We kwamen langs een man die tussen het kanaal en de A13 woont in een caravan. Om hem heen staan zelfgebouwde kippenhokken, maar de meeste kippen en vooral hanen staan op het dak en lopen door de berm. Ook op het snelwegtaluut zaten kippen en duiven, die ook hebben ontdekt dat iemand met voedsel strooit. Auto's rijden er langs en mensen weten dat het er is, het is geaccepteerd en opgenomen in het bewustzijn van de mensen uit de buurt. Tijdens de vogelgriep epidemie, zijn door heel Nederland kippen geruimd, behalve daar, want er is geen beleid toe te passen op plekken die niet bestaan.

Man on Wire Trailer

Agora

Vanavond heb ik met de lieve G de film Agora van Alejandro Amenabar gezien op een geleende DVD van het instituto Cervantes. De film komt volgende week in de Nederlandse bioscopen. Ooit heb ik Mar Adentro gezien van deze regisseur met Javier Bardem als invalide man (vanaf de nek verlamt) in de hoofdrol. Een zeer indrukwekkende en aangrijpende film over een man die dood wil, maar dat vanuit religieus oogpunt niet mag. Ik had dan ook hoge verwachtingen van Agora, vooral omdat het verhaal complex genoemd werd. Maar zo complex was die niet, het was vooral vol. Het gaat over de droeve geschiedenis van Hipatia, een atheistische filosofe die het slachtoffer wordt van christelijk fundamentalisme in het jaar 391. Het gaat in de film vooral over de sloopdrift van deze christenen, waarbij de joden het moeten ontgelden en vooral de bibliotheek van Alexandrie. Uiteindelijk dus ook Hipatia. De film laat goed zien dat, zoals Nietzsche al zei, een geheugen (en het geloof is een speciaal soort geheugen) alleen kan ontstaat als het pijn doet en er veel bloed wordt vergoten. Wikipedia meldt overigens dat de christenen later het verhaal over de heilige Catherina van Alexandrie hebben verzonnen om hun eigen schande van het lynchen van Hipatia te doen vergeten. Zo zet Amenabar dat na zoveel eeuwen toch nog weer recht. Het is echter, met Nietzsche in het achterhoofd, de vraag of het zal beklijven. Zijn boodschap is namelijk nogal subtiel, die is misschien wel: blijf ten alle tijde zelf nadenken en laat je leiden door de directe ervaring zelf in plaats van te handelen in naam van het hogere

Verzin een land

Eerder schreef ik hier al over Harry Houdini en hoe het komt dat we hem nog steeds kennen. Het antwoord was simpel:   Anderen beklommen het podium en dachten, dit is werk. Harry Houdini beklom het podium en dacht, dit is leven. Ehrich Weiss verzon een land, het land van de magie, een plek waar Ehrich Weiss zoon van joodse migranten,  Harry Houdini kon zijn. Misschien is dat ook wel het succes van Geert Wilders, dat is in zekere zin ook een freak  met een geblondeerd kapsel dat doet denken aan een victoriaanse pruik. Hij heeft het interessantste haar van iedereen. Ook Geert Wilders is, zoals de meeste politici niet zelf reflexief. Als hij op het podium staat is hij, net Houdini deed, een land aan het verzinnen waar Geert Wilders de man kan zijn die hij de afgelopen jaren in toenemende mate is geworden; de vlammende kampioen van de verongelijkte Nederlander. Het lijsttrekkersdebat en alle discussies eromheen gaan volgens de Volkskrant vooral over  leiderschap. Misschien is de kern van goed leiderschap wel dat je een land verzint waar jezelf graag premier van wilt zijn en waar je het publiek in kan laten geloven. Dat is in elk geval wat politici zouden kunnen leren van Houdini. 

Als je uitgeluld bent

Op radio1 was vandaag een reportage te beluisteren over de Colombiaanse presidentskandidaat mockus. Ooit,  tijdens een speech, werd hij uitgefloten door honderden studenten.  Om zich toch verstaanbaar te maken liet hij zijn broek zakken en draaide zich om naar het publiek om zijn kont te laten zien. Die grote witte billen van mockus zien mensen nog steeds als het begin van alle hervormingen in Colombia.  Er wordt wel eens gezegd dat de lichaamscultus waarin we leven oppervlakkig is, mockus heeft laten zien dat het ook anders kan.

Antanas Mockus se baja los pantalones y muestra su trasero al publico

Lieve Negers

Soelie (Suleman) gaat opnieuw trouwen. Soelie was de chauffeur van mijn vader toen mijn ouders in Ghana woonden. Zijn vorige vrouw is een jaar geleden overleden aan een ziekte, laat het tyfus zijn, waar we hier al zeker honderd jaar geen last meer van hebben. Trouwen kost geld en daarom heeft mijn vader een bedragje overgemaakt. 'Als wij er niet meer zijn, moet jij die rol op je nemen', zei mijn vader tegen mij. Liefdadigheid kun je erven. Ik zal die taak gaarne op mij nemen. Ik zal bedragjes overmaken en dan, een keer per jaar, ga ik kijken hoe 'ze' het doen, mijn lieve negers.

Gun jezelf II

Ik vraag me wel eens af, wat ideologie precies is. Het lijkt er namelijk op dat ideologie vooral met onderbuik gevoelens te maken heeft, pas als het alledaagse gefrustreerd raakt, komt de ideologie naar boven. Iemand die denkt 'ze pakken onze banen af', zal een ideologie aanhangen die samen is te vatten als: 'eigen volk eerst.' Het ongelijkheidsbeginsel, klinkt nieuw en fris en is daarom populair vandaag de dag. Geert wilders zegt: 'Hoedt je voor de islam.' Ik zou daar tegenover willen zetten:'Gun jezelf Aruba'.

Gun jezelf

Vandaag waren de ouders van de lieve G even op bezoek. Ze zeiden: 'Er zijn reclames die mensen uitlokken geld uit te geven dat ze niet hebben. 'Gun jezelf Aruba', bijvoorbeeld, of: 'L'Oreal, omdat je het waard bent.' Ze redeneerden dat mensen dus tegen zichzelf zullen zeggen:' Ik heb wel geen geld, maar ik gun mezelf Aruba.' De lieve G zei meteen dat ze het goede reclame leuzen vond.. Uit het verschil in reactie spreekt de generatiekloof. Verontwaardiging tegenover milde ironie. Er is geen verschil meer tussen reclame en politiek. Beide zijn uitingen van massamedia en beiden dienen te worden bekeken met milde ironie. Gun jezelf Aruba verschilt nauwelijks van: Gun jezelf de kopvodden tax, Ik ben Rita en ik ben trots op Nederland, of eentje van vorig jaar: Dit land kan zoveel beter.

Druk

Volgens mij was het vandaag de eerste zomerdag. De zon hing roerloos in een blauwe lucht en de tijd leek niet langer voorbij te gaan. Tijdens het hardlopen zag ik een jonge ree. Bij het houten golfhuisje lagen de golfballetjes gepoetst en wel te glimmen in hun eierdozen. Klaar voor de verkoop. Op het hockeyveld was een toernooi gaande, er klonken cheerleaders. In het hofje hopte het zwarte konijn rond, in de tuin van de buurjongen. Het konijn was terug van weggeweest. Volgens sommigen was het beest naar een tehuis gebracht, en nu weer ontsnapt. ' Er zit een oude geest in dat konijn', zegt Joke. In het Vondelpark was iedere centimeter gras volledig bezet. De tijd leek niet voorbij te gaan. Maar toen werd het toch nog avond. Mensen gingen naar huis, wij ook.

Podium

Ik ben de biografie van Harry Houdini aan het lezen,  een prachtig verhaal  over een joodse immigrant die zijn eigen verleden mystificeert. Iedere migrant doet dat tot op zekere hoogte, hij moet een nieuwe' ik' zien uit te vinden die past in het nieuwe land. De wereld is een podium, dat zag Houdini al vroeg in. 'In the world where people stay in one place, raise a family, wash the car on Sundays, he was always walking on eggs, always on guard because he felt at disadavantage. (…) He grew up with freaks. And he felt at home with them, because Houdini was a freak in all senses of the world. His performance was Houdini on dispaly. (The life and many deaths of Harry Houdini, Ruth Brandon, p. 54)
Er is in het verleden vaker de vraag gesteld hoe het komt dat Houdini zo beroemd is geworden en al die andere artiesten niet. Ruth Brandon doet een poging het uit te leggen. Zij denkt dat het succes van Houdini gezocht kan worden in het feit dat voor al die andere gochelaars, de performance op het podium gold als werk. Voor Houdini was dat duidelijk niet zo, of om het anders te zggen, er was geen verschil tussen werk en niet werk. ' His marriage was set up as a continual performance; his stage show continually invaded his private life.'
Later lees ik dat Houdini, als zijn vrouw boos was, altijd een blokje om gaat. Bij terugkomst gooide hij zijn hoed in de kamer en als zijn vrouw de hoed dan teruggooide, was ze nogsteeds boos. Ook zijn vrouw doet heeft het leven begrepen als een performance.

Onzichtbare hand

Janneke (ook wel bekend als Epi Confiant) herinnerde zich vooral grote dingen tijdens het verblijf met haar ouders in het grote Italiaanse pension in Parijs tijdens de tweede wereld oorlog. Alle kamers waren gigantisch hoog en de Italiaanse waardin was zelf ook groot. Ze had nog wat zakken meel achterover weten te drukken, en daar maakte ze op de grote tafel in de keuken  pasta van. ‘Dat zie ik nog heel helder voor me.’

Ik zat in de tuin naast mijn deur in het hofje het boek De Nieuwe Wanorde van Rene Boomkens te lezen, toen Janneke van nummer negentig naast mij kwam zitten en over de oorlog begon. Ik had zojuist over Adam Smith’s onzichtbare hand gelezen, die Boomkens aanhaalt:’Adam Smith hoopte eenvoudig dat als iedereen maar netjes zijn eigen belang nastreefde, de wereld er mooi en ordelijk uit zou komen te zien: de onzichtbare hand als instrument om de hele wereld om te toveren in Zwitserland.’(p.40) Later gaf Janneke mij het boek Natuur inschakelen, Natuur uitschakelen van Louis le Roy.’ Ik wordt volgend jaar tachtig en moet er dus rekening mee houden dat het einde nadert.’  Ook Louis le Roy gelooft, met zijn overwoekerde bouwsels,  in een onzichtbare hand.  

Dief

Onlangs vertelde een palesteinse vredes ondehandelaar tegen de BBC radio, dat hij van plan was de beide vechtende partijen ervan te overtuigen dat het te duur zou gaan worden om nog door te gaan met oorlog voeren.Van alle argumenten is het financiele argument misschien wel het meest vruchtbaar. Twee partijen die elkaar al jarenlang vanuit hun eigen morele posities om de oren slaan kunnen onmogelijk via een principiele weg tot een akkoord komen. Het is beter om het inzicht over tafel te krijgen dat als Israel en Palestina deze oorlog voortzetten, ze een dief zijn van hun eigen portemonee.

Verloren idealen

Het guerilla meisje dat Liduine Zumpolle nooit is geweest, zo had de documentaire over de Nederlandse Geurilla strijder Tanja Nijmeijer ook kunnen heten. Liduine is in het nieuws gekomen omdat zij degene is geweest die het dagboek van Tanja openbaar heeft gemaakt. Volgens eigen zeggen deed zij dat om te voorkomen dat er meer mensen in Europa op het idee zouden komen zich bij de FARC aan te melden. Wat de exacte reden is, blijft gissen, maar het is natuurlijk onzin dat Europeanen zich massaal melden om bij de FARC te gaan. Het lijkt erop dat Liduine vooral de aandacht op zichzelf wil richten. Ze komt al sinds de jaren zestig in Colombia en vecht op haar manier tegen de corruptie en ongelijkheid in het land. Ze geeft zelf toe dat ze ooit net als Tanja een naif idealistisch meisje was. Toch geeft ze Tanja er van langs en zegt ze dat er geen enkel excuus bestaat om haar keuze te rechtvaardigen. Ze heeft allicht gelijk, maar de verbetenheid waarmee Zumpolle haar beschuldigingen doet, verraad een een vreemd soort jaloezie. Ook het feit dat ze een boek over Tanja heeft gepubliceerd wijst erop dat ze via Tanja vooral zichzelf wil lanceren. Wat blijft hangen na het zien van de documentaire Dichter bij Tanja, is het aandoenlijke beeld van de moeder die volkomen radeloos is en boodschappen van moederliefde de jungle instuurt.

Verjaardag

Vanavond waren we bij de vejaardag van John Coetzee. Hij vierde het in de Philharmonie van Haarlem. Eerst was er muziek, waar we het maar niet over zullen hebben, daarna kwam Pieter Steinz die sprak over alle literaire verbanden die er te trekken zijn tussen het werk van Coetzee en andere literaire werken. Het zou interessant kunnen zijn ware het niet dat Steinz niet veel verder kwam dan het oplepelen van een slecht leesbare power point presentatie, waar hij zich met de houding van een verstrooide professor doorheen stuntelde. De power point stond ingezoemd op 69 procent waardoor het volstrekt onleesbaar was, wat ook kwam doordat de schema's handgeschreven waren.

Weke Hersenen,deel 2

Ik schreef er al eerder over op deze plek, de ironie is dood, omdat de werkelijkheid ironisch is geworden. De politiek is een van de grootste vertegenwoordigers van de ironie die om ons heen grijpt. Een vriend van me stuurde onlangs dit filmpje van de partij Trots op Nederland door. Dit is niet iets om je over op te winden, politiek geldt als vermaak en we kunnen dit dan ook het beste zien als de jongste variant op het fenomeen Hollands Licht veroorzaakt door weke hersentjes.

YouTube - trotsopnl's Channel

Weke Hersenen, deel 1.

Vanmorgen presenteerde Michiel Morel het boek over 38 jaar artotheek, tegenwoordig Heden geheten. Als aftrap werd de documentaire Hollands licht vertoont. Dit gebeurde in theater Pepijn, waar ietwat profesorisch in de hoek van het podium, een veel te klein scherm was opgehangen. Toch heb ik met plezier naar het verhaal over Hollands licht gekeken, een verhaal over waarneming. Het schijnt dat in de negentiende eeuw voor het eerst over het speciale licht in Nederland werd geschreven. Joseph Beuys verklaarde het dood na de inpoldering van de zuiderzee. In de zeventiende eeuw dacht men dat de Hollanders andere hersenen hadden en daardoor ook de werkelijkheid anders zagen. Door al die groente en vis hadden wij veel wekere hersenen dan bijvoorbeeld de Italianen die over droge hersenen beschikten.

Krimpdenker

Economische ontwikkelingen gaan de weg van de minste weerstand. De stad betekend regelgeveing en regelgeving is weerstand. De randen van de stad komen dus economisch tot bloei terwijl het centrum in het meest possitieve geval wordt omgevormd tot een shoppingzone en toeristisch spektakel gebied. Maar dat is in de meeste gevallen niet erg waarschijnlijk. Ook ontspanningsactiviteiten worden steeds vaker langs de snelweg georganiseerd. Keuzes over waar en wanneer er geinvesteerd wordt, zijn niet vrijblijvend, die hebben wel degelijk gevolgen voor de ruimtelijke kwaliteit van het stedelijke gebied. Ik zie de toekomst van de stad dan ook voor me als een donutstructuur; de ringwegen zijn het nieuwe kloppende economische hart en het centrum is uitgehold. Of ben ik dan een 'krimpdenker', zoals elf letterige woorden expert PJ Roggenband wellicht zou opmerken. (hij stuurde me onlangs een update van zijn website, zeer de moeite waard: http://www.elfletterig.nl/)

Schuim

Ik sprak Arie, de oude garnalenvisser, die op zijn vaste stek zat in de havenkom. Ik wilde wel eens weten waar al dat schuim vandaan kwam dat ik bij de laatste noordwesterstorm als dikke room over de vierkante betonblokken heb zien klotsen. ' Dat is nieuw leven' zegt Arie. 'Het zijn de algen die beginnen te groeien als het water warmer wordt, maar zodra het boven de tien graden is houdt het weer op.'

Volgens Arie werden die algen vroeger allemaal opgegeten door visjes en garnalen, maar omdat de zee is leeggevist spoelt het nu allemaal aan in de vorm van schuim. In zekere zin symboliseert het schuim dus wel degelijk de dood, ik was er al bang voor.

Grondrecht

Vanavond heb ik met de lieve G en een Spaans stel de film yo, tambien gezien, een film van de regisseurs Pastor en Naharro. De film zou in de categorie romanstische komedie kunnen vallen als de werkelijkheid niet zo rauw was. Een mongoolse man die door hard werken heeft kunnen studeren kan min of meer mee draaien in de maatschappij en krijgt een echte baan. Hij wordt verliefd op iemand die normaal is en de film gaat over de problemen die dat oplevert. De dilemma's van de slimme mongool die nooit echt normaal zal worden, maar ook niet meer terug kan omdat hij te slim is voor zijn lotgenoten. Toch wordt de film nergens ondragelijk zwaar. De vrouw waarop hij verliefd wordt kan alleen relaties met mannen aan die om brute seks draaien. Ze wordt fantastisch vertolkt door Lola Dueñas. Eigenlijk was deze actrice ook de reden voor mij om naar deze film te gaan. Zij komt samen met Penelope Cruz erg veel voor in films van Pedro Almodovar. De gebroken toestand van de vrouw en het hoge niveau van de mongool, zorgt ervoor dat ze nader tot elkaar kunnen komen, al is het maar kortstondig. Ze vulden elkaar in wezen aan. De mongool had wel veel liefde om zich heen maar geen seks, de vrouw precies het omgekeerde. Na de film zei iemand: 'misschien ging het er wel om dat liefde in wezen een grondrecht is, waar niemand van uitesloten mag worden.'

het groene gevaarte

Eigenlijk had ik in het weekend al langs willen komen, maar mevrouw Seriere was een beetje ziek. Vandaag reed ik met een geleende bakfiets naar de lindoduinflat in Scheveningen, waar ze woont, om alsnog mijn belofte in te lossen. ‘Wil je kloffie?’ vroeg mevrouw Seriere. Ik ging hier  dankbaar op in want op die manier kon ik nog even wennen aan het idee om met mijn nieuwe veel-armige vriend over de Scheveningse weg te fietsen. Ik kreeg een kopje fris schuimende senseo koffie en een plakje chocolade cake. Mevrouw Seriere en ik hebben elkaar bij toeval leren kennen. Een soort toeval in elk geval. Ik was bezig met een volwassen vorm van belletje lellen, waarbij het grootste verschil met vroeger erin zit dat ik nu aanbel en blijf staan, nieuwsgierig naar de onbekende persoon die naar de deur komt. Volwassenwording heeft onder meer hier mee te maken; je rent niet langer weg als je ergens hebt aangebeld. Mevrouw Seriere bleek een hartelijke mevrouw die ondanks haar jeugdige uitstraling toch ergens in de tachtig moet zijn. Ze vertelde me over haar jeugd in Sumatra.’ Ik heb in drie gevangenissen gezeten. De eerste was de kostschool, de tweede het jappen kamp en de derde was Nederland, ik vond het helemaal niks toen we hier aankwamen.’

Vandaag krijg ik de foto’s te zien uit Sumatra en het is begrijpelijk dat een kind daar niet wil vertrekken. Als ik de foto’s moest geloven dan  speelde het leven zich voornamelijk af in het zwembad. Uiteindleijk is het zover, ik wikkel de twee meter lange stekelige gevaarte in een deken en mevrouw Seriere wikkelt er plakband omheen.’ Ik omhels hem nog een keer’, zegt ze als ze dat doet. Eenmaal beneden gekomen benadrukt mevrouw Seriere nog eens hoe blij is dat ik mij over haar cactus opntferm.' Ik had destijds twee stekjes, ze waren altijd samen,de een heeft het helemaal niet gered en de ander is twee meter veertig.' 

Ik beloof haar op de hoogte te houden van het wel en wee van de cactus die ze met zoveel zorg en liefde heeft laten opgroeien in haar flat. Toen ik wegfietste meende ik tranen te zien in de ogen van mevrouw Seriere.

De verlosser

Vandaag had ik een vergadering met collega snelwegsafarist M. Smets. Er moest een project uit het slop getrokken worden en dan kan een vergadering geen kwaad. Al was die maar symbolisch. De vergadering begon om twaalf 's middags en pas rond acht uur was ik weer thuis. Of dat een productieve vergadering genoemd kan worden, weet ik niet. Kwa tijd in ieder geval niet. In de kroeg, waar onze vergaderingen steevast eindigen, zogenaamd om de files te omzeilen, spraken we over de fantasten en vrijheidskunstenaars die ik op het containerdorp had ontmoet. Mensen die heilig geloven in hun eigen verzinsels. Zoals Robbo de rijdende reclamezuil van zichzelf en Heinjo die beweerd dat Arthur Docters van Leeuwen maar met zijn vingers hoeft te knippen of overal in het land staan op cruciale plekken personen op die het landsbestuur overnemen. Vanvond hoorde ik een radio fragment van de Avonden van afgelopen maandag waarin het boek van Mark Traa werd besproken over Nederlands grootste fantast, Robert Lombert. In de jaren vijftig kreeg hij mensen aan boord van een schip om te vluchten voor de derde wereldoorlog. Mensen verkochten alles wat ze hadden en leverde het geld bij hem in, ze beschouwden zich als uitverkoren. Robert Lombert noemde zich president en zijn vader maakte een pak voor hem, ook bedacht hij zijn eigen geld en nam hij de paspoorten van de mensen aan boord af. Die hadden ze niet nodig in de heilstaat die hij zou stichten. Dat zijn nog eens verhalen. Daar kunnen de containerdorp fantasten nog wat van leren. Uiteindelijk hebben een anatal van de opvarenden hem aangeklaagd. Ik denk dat dergelijke formele middelen vooral bedoeld zijn als afleiding voor mensen om de gekte in zichzelf te bestrijden. Ze waren verblind door hun verlangen om te ontsnappen. Door Rober Lombert veroordeeld te krijgen waren zij zelf van alle schuld en goedgelovigheid gevrijwaard. Maar eigenlijk heeft President Robert hen een prachtig geschenk gegeven, namelijk de kortstondige hoop op een beter leven. Een hoop die een jaar duurde en langs allerlei kustplaatsen ging opweg naar Zuid Afrika.

Uren maken

Vorig jaar heb ik een cursus 'leren vrienden maken' gedaan bij het Rode Kruis in Delft. De tekenfilmheld Sponge Bob gold tijdens die cursus als rolmodel.'Sponge Bob is een rasoptimist, als hij wordt geschopt zegt hij:'dank je wel, nu ben ik weer een stapje verder.' De cursus deed mij denken aan droogzwemmen voor mensen die willen leren leven. In Scheveningen heb ik geprobeerd te ontsnappen aan de beschaving en een cursus surfen leek mij wat dat aangaat wel op z'n plaats. Mijn rolmodel is Harry Houdini, hoe sterk de stroming ook was, hij kwam altijd weer boven water. Je moet het ontsnappen ten slotte wel kunnen navertellen. Een surfer heeft me kort geleden toevertrouwd dat als je in het water ligt en een golf pakt, het onmogelijk is om nog na te denken over de rekeningen die betaald moeten worden. Ook vergeleek hij het surfen met stierenvechten. Net als bij stierenvechten is surfen een vorm van grace under pressure. Blijf cool terwijl je de dood in de ogen kijkt. We zijn met z'n vieren. Ik, een jongen genaamd Koen en een dik stelletje. Iedereen kan leren ontsnappen ook dikjes. De dikjes waren in Hawai geweest en waren zo onder de indruk van de golven en de surfers dat ze dat ook wilde leren. Koen had zijn plank al een jaar geleden op marktplaats gekocht, maar het kwam er maar niet van om te gaan surfen. 'Misschien helpt een les.'
Jord, onze surfinstructeur, ziet er ook uit als een surfinstructeur. In de winter geeft hij snowboardles.Hij vraagt aan mij waarom ik wil leren surfen. Ik fluister dat ik ernaar verlang een echte man te worden. Ik kan me vergissen, maart er fonkelde iets in de ogen van Jord. Hij herkende dit verlangen. Als laatste arriveert er een jongen genaamd Sander die voor niks naar de Hema is gereden om een zwembroek te kopen. De zwembroek die hij heeft aangeschaft is namelijk veel te groot en niet geschikt voor onder een surfpak. Als iedereen zich in z'n wetsuits heeft gewurmd en we in kleermakerszit rondom Jord zitten, krijgen we wat veiligehidsinstructies. Even later lopen we met zogenaamde softtops naar de kustlijn.'Softtops zijn planken waar je jezelf en anderen geen pijn mee kan doen', legt Jord uit. 'Je hoeft bijna niets voor te doen, surfen op een softop gaat vanzelf.' Jord legt nog even uit hoe we met een holle rug omhoog moeten komen en hoe we moeten gaan staan, maar dan worden we het water ingestuurd. Voor surfen geldt net als bij vrienden maken; veel blijven oefenen en uren maken.

Schone Nagels

Niet lang geleden, slechts enkele dagen terug, ging ik met de lieve G in Mecca eten. Voorheen was Mecca een strandtent nabij het Zwarte Pad, inmiddels is het een eetcafee, iets meer landinwaards.We kwamen van het containerdorp nabij het Scheveningse havenhoofd, waar we koffie hadden gedronken. De lieve G had vrij genomen en we waren op vakantie in onze eigen stad. Op het heuvelrestaurant van het containerdorp troffen we de vaste klanten, de vrienden en kenissen van Roland Verbiest, de weekendburgemeester en innitiatiefnemer van het containerdorp. Roland, die weet hoe een gastheer zich moet gedragen in zijn eigen koninkrijkje ging rond met een fles rose.

Punto e a capo

Trouwbeurzen, daar heeft iedereen wel eens van gehoord. Aanstaande stelletjes gaan erheen om van alles en nog wat aan accessoires uit te zoeken. In Italie is voor het eerst de scheidingsbeurs georganiseerd.  Je schijnt er advies te krijgen over hoe je verder moet leven na de breuk, je kan schooonheidstips krijgen en je krijgt tips over hoe je van stalkende ex-partner af moet komen. Er is zelfs spraken van een speeddatingavond. Met een beetje geluk kom je met een nieuwe bruid weer naar buiten. Ik voorspel dat trouw beurzen en scheidingsnbeuerzen in de toekomst gecombineerd gaan worden.
http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8669961.stm

Uitgesteld leven

Vanavond heb ik met de lieve G de film 'Into the Wild' gekeken. De film gaat over het betere ontsnappingswerk.Chris ontvlucht de samenleving, of liever gezegd zijn ouders, die hij onecht vindt. Hij gaat mannen dingen doen zoals vissen, vuur maken en in de natuur leven. Er worden harde lessen geleerd, maar vooral op die momenten waar de beschaving zo nu en dan terugslaat als hij er vanuit zijn 'natuurtoestand' mee in aanraking komt. Eigenlijk was Chris het gelukigst in een hippiekamp in de woestijn. Een gematigde vorm van beschaving lijkt noodzakelijk om te ontsnappen.

Het mooiste begrip met betrekking tot het ontsnappen kwam overigens niet van de 'intelectuele zoon' maar van de vader waarvan hij juist probeert weg te komen. De tijd dat hij op zijn zoon wacht noemde hij 'Suspended Animation': uitgesteld leven. Het ware ontsnappen is een vorm van uitgesteld leven

Under Milkwood

Vanavond heb ik Onder Melkwoud gezien, een toneelstuk van Dylan Thomas vertaalt door Hugo Claus en weergaloos vertolkt door Jan Decleir en Koen de Sutter. De voorstelling is overdonderend in z'n poezie en de alledaagse lompheid van het vissersdorp Llaregyp, dat weliswaar niet groots is zoals andere plekken groots kunnen zijn, maar toch ook voor de verdwaalde reiziger het een en ander te bieden heeft. De oude kapitein Kat die blind is en vooral luistert naar de geluiden van de havenstad geproduceerd door Jan Decleir en Koen de Sutter, die als volleerde foley artiesten een wereld componeren die het publiek als een roman overspoelen. Een roman in twee uur. Wie de kans heeft, kan morgen nog terecht in het theater aan het Spui. De kaarten gaan snel. Verder wordt het stuk nog op 8 en 9 mei opgevoerd in Maastricht.

KKS29: Lindoduinflat deel 2

Hoe we op bananen kwamen, weet ik niet meer, maar ze had er een hekel aan. 'Ik wordt al misselijk van de geur.' De afkeer is ontstaan op een kostschool in Summatra waar ze gedwongen werd allerlei dingen te eten waar ze geen zin in had. 'Dan zat er een mevrouw in de eetzaal met mij apart, lepels pap in mijn mond te duwen. Drie jaar lang heb ik er gezeten. Een vreselijke tijd.' 

Stage

Al jaren verlang ik naar een schoonmaker. Ik heb er namelijk geen talent voor. Het probleem is alleen dat ik het huis nooit schoon genoeg krijg om iemand uit te nodigen om het over te nemen. Je moet ten slotte wel tegen zo iemand zeggen:'zo wil ik het hebben.'

Begin van het einde

Vandaag was ik in Nijmegen voor een bruiloft. Mijn zus ging trouwen. Het moest vroeg, want hoe vroeger, hoe goedkoper het is. Volgens sommigen mag een bruiloft best wat kosten, anderen zien daar het nut niet van in. Sommigen zien hun trouwdag als de mooiste dag van hun leven, anderen beschouwen het als een formaliteit. Iets wat ook op een druilerige maandagochtend in de lunchpause geregeld kan worden. Dat lijkt me een gezonde opvatting. Beter is het om helemaal af te zien van het huwelijk (behalve voor een verblijfsvergunning, zoals mijn vader altijd zegt). De ambtenaar van de burgelijke stand zei dat het voor een getrouwd stel verplicht is om op een plek te wonen. De conclusie is duidelijk:  Het huwelijk is niet zozeer een manier om het geluk te bestendigen alswel een manier om mensen maatschappelijk te verankeren.

KKS28:Missie Gasdeur

Dit is de grootste bunker die jij in je leven ooit zal betreden, zegt Stefano, de zeventienjarige zoon van de bunkerkoning. We staan in de duinen van Zandvoort met een groepje van twaalf man. We hebben verlengsnoer bij ons, een aggregaat, benzine, een slijptol, een moker, prikstokken en een stuk of vier scheppen. Toen we vertrokken wist ik het nog niet, maar de gravende mannen zijn van plan een gasdeur mee te nemen voor hun eigen bunkermuseum in Scheveningen. Daar zijn op hun beurt de deuren ooit weggehaald door de rivaliserende bunkerploeg van het Atlantic Wall museum. De bunker waar we op staan is geen maagd, er zijn in de afgelopen zestig jaar al verschillende mensen in geweest. Niet lang geleden moet dit nog zijn gebeurd want het schot dat de Haagse bunkerploeg altijd zorgvuldig voor de ingang plaatst is verdwenen en we zijn al een uur bezig het zand uit de luchtschacht te scheppen waar we door naar binnen moeten. 'Dit soort dingen geeft het bunkergraven een slechte naam', zegt Ruud, 'de lokale jeugd trekt hem open en stort hem weer dicht waardoor anderen er niet meer inkunnen.' Het graven vordert gestaag en de tijd tikt verder. Het is een rustige nacht en het is een genot om in de duinen te zitten en naar het ruisen van de zee te luisteren. Soms kwettert een vogel op een nest. Van tijd tot tijd worden de gesprekken gestaakt om te luisteren of er iemand aankomt. Even later gaat het weer verder met verhalen over bunkers en vooral over type nummers. De bunkergravers zijn de vliegtuigspotters van het ondergrondse.
De bunkerkoning is een keer erg ziek geworden van een zogenaamde WC bunker.'Twee anderen hadden maskers op en begonnen in die zestig jaar oude Duitse kak te roeren opzoek naar spulletjes, ik stond er maar heel even bij zonder masker en werd toen al niet goed van de stank, later bleek ik een vergiftiging te hebben opgelopen.'
Voor de Haagse bunkerploeg is niets te gek. Ze zijn bunkers binnen gegaan waar de lokale patatboer al jaren frituurvet en bagger in loosde. Het gaat er dan om om foto's te maken, ruimtes vast te leggen en te documeneren. Bunkergravers en zeker de bunker koning, die zijn hele gezin bij het opdiepen van bunkers betrekt, lijken op de surfers wat betreft de navolging van een passie. Alles staat in het teken van deze activiteit. Bunkergraven en surfen is niet iets wat je erbij doet, maar het is iets dat je bent en leeft. Eindelijk is het zo ver en kunnen de meeste erdoor. Alleen Erwin, een man van 160 kilo staat nog buiten. Terwijl de rest van de aanwezigen de bunker van binnen bekijkt, maken Stefano en sjoerd, de zonen van de bunkerkoning, het gat groter. Beneden vertelt Rene wat voor een bunker dit is en hoe hij heeft gefunctioneerd. 'Kijk hier, op deze vierkante gaten lagen de glazen platen voor de plottertafels en daaronder, waar nu al dat water staat, stonden de lampen.'
We staan in een rechthoekige ruimte ter grote van een klaslokaal waar de dames zaten die van de glazen plottertafels moesten aflezen waar zich de vliegtuigen bevonden om dit door te bellen naar de geschudsbunkers.' Behalve dan dat deze bunker uiteindelijk nooit heeft gefunctioneerd, hij is tegen het einde van oorlog nog gebouwd.' Ik sta verstelt. Tijdens mijn eerste tocht met de bunkerploeg werd ik ineens geconfronteerd met de alledaagsheid van een bunkerbadkamer. Nu  met een bunker die nooit in gebruik is genomen. Het doet me denken aan nieuwe kantoorpanden die maar niet verhuurd worden, omdat de oorlog die kapitalisme heet, in een impasse is beland.  Dit is een fantoombunker voor nooit gerealiseerde idealen. Rene waarschuwt iedereen goed uit te kijken, 'Overal zijn gaten, dus kijk alsjeblieft waar je loopt en gebruik je zaklamp bij iedere stap die je zet.'Even later sodemieterd er toch nog een van de trap af. Ik stond met de bunkerkoning te praten over een oude pantserdeur, toen het achter ons gebeurde. Het is de nachtmerrie van iedere expeditieleider, dat er iets misgaat, tijdens de illegale nachtelijke praktijken. Rene, schreeuwt het uit en schiet omlaag. Het is de veertien jarige dochter van Erwin, die nog buiten staat omdat hij niet door het gat past. Ze komt met de schrik en een gekneusde pols vrij. Als ze even zit op de knie van Will geknield die van zichzelf een bankje heeft gemaakt vraagt Rene, bij wijze van medische test:' Hoe heet ik?'
Als ze antwoord, zegt Will:' Fout, hij heet de bunkerkoning.' Er wordt gelachen, het meisje lacht ook, maar missie gasdeur wordt voorlopig afgeblazen.
 

KKS27: Lindoduinflat, deel 1

Ik heb mij nog maar net opgesteld bij het Koreaanse restaurant Van Korea als de man schichtig over het smalle paadje vanaf de supermarkt langs de randen van de Lindoduinflat richting de ingang loopt. Lopen is niet het goede woord. Hij trippelt een beetje, schichtig en snel, zijn hoofd hangt laag tussen opgetrokken schouderbladen. Zijn blik is naar beneden gericht. In zijn rechterhand draagt de man een opgerolde Aldi tas.