West Europa reageert bijna nooit proactief op een crisis situatie. Altijd maar schoorvoetend en meestal te laat. De Sudetencrisis is natuurlijk een bekend voorbeeld. In 1938 heeft Groot Brittannië er met name op aangedrongen dat Tsjechië een stuk land zou afstaan om Hitler's honger te stillen. Op dat moment was Hitler nog helemaal niet oppermachtig en had zeker nog niet al de militaire leiders onder zijn duim. De geallieerden hadden hem toen makkelijk kunnen verslaan, zeker ook omdat Rusland erop aandrong dat te doen.
Zo’n pre-emptive strike op het Derde Rijk had een hoop ellende kunnen voorkomen. Overigens zagen we toen net als nu ook allang de vluchtelingen aankomen (sinds 1933), maar er werden geen maatregelen genomen om ze op te vangen. We hebben de Duitse Joden destijds zelf kamp Westerbork laten bouwen en betalen (1939) waarin ze konden wonen en later cynisch genoeg geïnterneerd werden door de bezetter. Het aantal vluchtelingen uit Syrië haalt het nog niet bij wat we in de jaren negentig binnenkregen (35.000 per jaar lees ik in het NRC). Toch zijn we ook nu weer verrast en reageren we xenofoob, bang en weinig pro-actief. Het is om moedeloos van te worden. Onze cultuur gaat veranderen, verandert constant. We kunnen er hoogstens voor zorgen dat we dit proces zo goed mogelijk begeleiden.
