donderdag 21 mei 2015

Monumentale Mislukkingen

Fondazione Prada campus in Milan, designed by OMA.
Medewerker design van de Volkskrant Jeroen Junte, stelde vandaag in zijn krant dat designers zo belangrijk zijn geworden in de wereld dat ze een morele eed zouden moeten afleggen vergelijkbaar met die van artsen. Alsof de eed van Hypocrates heeft geholpen bij het tegen gaan van medische wanpraktijken. Daar geloof ik niets van. Bovendien haalt Junte verschillende aspecten van immoreel design aan die ik erg discutabel vind. Hij noemt bijvoorbeeld het 3D-geprinte pistool van activist Cody Wilson waarvan je de blauwdruk kan downloaden. Ik vraag me af of het de wereld echt onveiliger gaat maken. Wilson toont hiermee volgens mij alleen maar de potentie aan van zo'n 3D printer. Het is toch een prikkelende gedachte dat zoiets als een pistool printen uberhaubt kan. Als het kan, dan gebeurt het ook, ethische code of niet. Ook noemt hij het 24 karaats gouden hoofdkantoor van Prada als voorbeeld van immoreel design. De vraag om een eed is haast een aandoenlijk gebaar om de smakeloosheid uit de wereld te helpen.
‘We mogen van design verwachten dat het de wereld beter maakt, al is het maar een héél klein beetje. Aan die verantwoordelijkheid mag de ontwerper zich niet onttrekken. Het afleggen van een eed hoort daarbij.’ Aldus Junte.
Er bestaat toch ook design dat tegen kunst aan schurkt en maakt kunst de wereld beter? Dat dacht ik toch niet. Kunst laat soms ook de duistere kanten van de wereld zien. Soms moet je van kunst walgen en toch kan het daarmee goed zijn of een belangrijke boodschap overbrengen. Ook met design moet je kunnen spelen, al moet het spelen zich wellicht binnen bepaalde grenzen afspelen en niet al teveel fysieke schade berokkenen aan de omstanders. Veel van wat de architect Le Corbusier heeft gebouwd was onleefbaar, toch is het goed dat hij zijn ideeën heeft kunnen testen. Die ideeën zijn de getuigenis van een tijdperk.
Dat geldt ook voor het het gouden hoofdkantoor van Prada. Misschien zeggen we over een tijdje wel; daar ging het mis, maar we hebben er wel een schitterend monument aan over gehouden. Er bestaat geen geschiedenis zonder mislukkingen, daar gaat een ethische code voor ontwerpers niets aan veranderen. Ik vind dit ontwerp van de Prada campus trouwens erg mooi. Het is over de top, maar niet schreeuwerig. Eerder verstild. Verstilde decadentie.