Afgelopen maandag schreef Igor Wijnker in de Volkskrant dat
het hem verbaasde dat Het been in de IJssel van Joris van Castreren geen
literaire prijs heeft gekregen. Van Casteren verdient navolging, denk ik en ik
ben het met Wijnker eens dat er meer van dat soort verhalen ook in kranten
geplaatste zouden moeten worden. Hij klaagt over het feit dat de roman hoger
wordt aangeslagen dan de literaire non fictie. Ik vind ook dat Jan Brokken meer
waardering verdient. Maar het feit dat Van Casteren’s ontdekkingen absurder
zijn dan wat je in menig roman aantreft hoeft niet per se als aanbeveling te
gelden. Absurditeit is voor een roman geen criterium. De roman is een
laboratorium waarin verschillende facetten van de menselijke psyche onderzocht dienen te worden. Absurde feiten kunnen gebruikt worden als variabelen in dat
laboratorium, maar moeten ten dienste staan van het verhaal. Weinig auteurs
weten er echt raad mee. Ik denk dat een zekere, in New York woonachtige, auteur
er in het verleden goede resultaten mee geboekt heeft. Net als bij Jan Brokken
krijgen de feiten een rijke voedingsbodem in de reis die Van Casteren maakt.
Misschien komt het boek op geen enkel lijstje voor omdat het overal tussenin
zit. Dat Het
Been niet op het lijstje van de journalistieke
prijs, de M.J. Brusseprijs, terecht is gekomen, komt misschien omdat de journalistiek
nog steeds een bepaalde opvatting heeft over wat nieuwswaardig is. Een belegen
opvatting als je het mij vraagt. Het is opvallend dat in de afgelopen vier jaar
twee keer een biografie de prijs heeft gewonnen en twee keer boeken over schandalen
rondom de bouw van kantoren en infrastructuur(eentje over de bouwfraude en eentje over noord-zuid lijn). Het kleine verhaal moet de
harten van de jury nog zien te veroveren. Alhoewel; misschien is er wel helemaal geen logica te ontdekken als het om literaire of journalistieke lijstjes gaat. Het zijn de jury's van prijzen die de lijstjes maken en in die jury's zitten mensen met allemaal hun eigen voorkeuren en meningen. Er is geen pijl op te trekken. De literaire prijs is een twijfelachtige eer.
