De waarheid achter AIR BnB

-->

Er logeren vrienden bij ons. Ze hebben hun eigen huis onderverhuurd via de website Air BnB.  Een soort Bed and Breakfast bij de mensen thuis zonder de mensen zelf. Dit is meer dan een goedkoop onderkomen. Je treed niet alleen iemands huis binnen maar ook een beetje iemands leven, je woont tussen diens spullen en je hebt ineens de buren van die persoon. Een romanschrijver zonder inspiratie zou altijd nog dat kunnen doen; een huis boeken via Air B&B en dan aan de hand van de spullen en de buren proberen te reconstrueren wat voor persoon het precies is. Zo kom je langzaam achter een gruwelijke waarheid, waar jij als romanschrijver niet al te best vanaf komt. Ben jij immers niet zelf die persoon wiens vingerafdrukken overal op zitten?

Fado

-->

 

Vandaag was ik bij een Fado concert in Utrecht. De negentig jarige Celeste Rodrigues trad op en een veel jongere collega. Fado, er werd gezegd dat het meer dan de Flamenco uitging van het woord. Veel dichters hebben Fado geschreven. Ik wist ineens weer dat ik Portugees mooier vind dan Spaans. Maar toch heeft de  felheid van de Flamenco ook wel wat.  Het is een beetje te vergelijken met het stierenvechten. In Portugal worden de stieren in leven gelaten, in Spanje worden ze gedood en dat hoor je terug  in de muziek. Terwijl ik dit dacht sloop de silhouet van een kat langs het glas in lood van de Lutherse kerk. De voorbij glijdende schaduw stopte even en vervolgde toen haar weg. Celeste Rodrigues wist echter van geen ophouden, ze is pas recent uit de schaduw van haar beroemde zus Amalia Rodrigues gestapt.

Dingen die gebeuren

Re-animating thought, zo heette het symposium waar ik vanmorgen was. Dit gaat over het idee dat de wereld om ons heen, een levende wereld is en dat alle levende wezens in potentie de mogelijkheid hebben om zich kenbaar te maken. Prof. Tim Ingold noemde deze animistische werkelijkheid (die van veel indianen) een dood vermoeiende werkelijkheid. ‘Je hebt voortdurend met allerlei geesten te maken en telkens als er zich iets aandient dan weet je niet wat het betekent want alles kan een voorteken zijn van iets. Er zijn gevallen bekend van inheemse stammen die blij waren met de komst van het Christendom. Nu hadden ze tenminste maar een God en hij woonde niet in het bos, wat een soort opluchting was.’
Toch speculeerde Ingold op de kwestie of we er iets van konden leren en of het niet goed zou zijn ons individualisme wat meer los te laten en meer op te gaan in een groter geheel.‘Er bestaan allerlei relationele draden tussen mensen en individuen zijn eigenlijk niet meer dan knopen in die draden.’ Iemand zei dat het op die manier wel moeilijk wordt om je als individu tot andere individuen te verhouden.
‘Oh maar dat kunnen we ook eigenlijk niet,’ zei Ingold. ‘We hebben eigenlijk geen flauw benul wat een individu is. Ik ben eigenlijk geen individu, I'm just stuff thats going on.'
Geen onaardige definitie van het individu voor in het woordenboek. Individu: dingen die gebeuren.

Troeteldier

Een vriendin vertelde dat ze erover denkt een hond te nemen. Geen aaibare puppy waar je veel tijd mee moet doorbrengen, maar een hond die nog een paar jaar te leven heeft. Een rustige hond. Ze zei het niet, maar je zou kunnen zeggen dat ze een sterfhuis voor honden wil beginnen. In Spanje worden veel honden slecht behandeld en verwaarloosd. Ze had er lang over nagedacht en ze wilde dus een hond uit Spanje. Het bemiddelingsbureau in België, dat is het toneel van dit drama, schreef een bestraffende email terug:’U heeft een full time baan,’ stond er in een email. ‘Wat moet die hond dan de hele dag doen?’

‘Er is een tuin,’ schreef mijn vriendin terug. ‘Er staat een hok in die tuin waar ik van plan ben een heerlijk zacht kussentje te leggen.’ Het kon allemaal echt niet. Een hond heeft veel aandacht nodig, ook een oude hond vond het bureau. Ze krijgt de hond nu niet. Mijn vriendin raakte hierover zeer gefrustreerd.’We hebben het over een hond! Niet over de adoptie van een kind!,’ zei ze tegen mij. De omgang met de hond zegt misschien iets over de samenleving waarin je leeft. Er is iets fundamenteel mis met een samenleving die ritueel slachten verbied (in Nederland en België) en honden behandeld als kinderen. Dat is een samenleving die uit alle macht de echte problemen probeert te negeren.

Frustratiedonut

Vandaag was ik de hele dag op een congres over stationsomgevingen. Het congres was in België, in Turnhout. De Nederlandse spoorbouwmeester was er ook, die hebben ze niet in België. Er werd een boek gepresenteerd waaraan ik een bijdrage heb geleverd. Ik vermoed dat de zaal vol zat met ambtenaren, mensen die betaald worden om daar te zijn. Er werd veel gesproken over processen en publieke private dan wel publiek publieke samenwerkingen. Een van de congresgangers had het voer de frustratiedonut: ‘Je bent met een groep mensen die de beslissingen behoren te nemen, daar wil je de klappen mee maken, maar er zit een vette rand omheen van mensen die ook denken dat ze de beslissing kunnen nemen, die mensen frustreren het proces.’
Ik was in Turnhout en het had het gevoel dat ik daar voor enkele uren de frustratiedonut van dichtbij had gezien. Er werd nog gedineerd, maar ik had een afspraak met een vriendin. 

Dankwoord

 

Ik was vanavond bij een vriend op bezoek en we hadden het over zijn aanstaande promotie. Om preciezer te zijn, we hadden het over zijn dankwoord.

‘Het is iets geks zo’n dankwoord, je krijgt iets van een hoogwaardigheidsbekleder als je dat in zo'n zaal gaat uitspreken.’

‘Eigenlijk is het een vorm van zegenen,’ zei ik.

‘Precies,’ zei hij. ’Dat is de diepere culturele betekenis van het dankwoord. Je zegend mensen en betrekt ze daarmee direct bij een groter geheel.’

Hard Core History

 

Ik strijk niet. Maar als ik zou strijken dan zou ik tijdens het strijken luisteren naar Dan Carlins podcasts getiteld 'Hard Core History'. De geschiedenis wordt geschreven door massa moordenaars, dat is de essentie van wat Carlin zegt in zijn episodes over Dzjengis Khan. Hij heeft miljoenen mensen omgebracht en vooral veel vrouwen verkracht. We lijken dat vaak een beetje te vergeten, een paar eeuwen ‘down the line’, zegt Carlin. Hij verwijst naar Napoleon en Alexander de Grote. Die laatste heeft miljoenen omgebracht, maar volgens sommige historici is dat allemaal gelegitimeerd omdat hij de weg heeft vrijgemaakt voor de Helinistische cultuur. De doden waren ‘colatoral damage’. Volgens Carlin is dat  precies de omgekeerde manier van denken. De doden waren juist wel de bedoeling, de verspreiding van die cultuur niet. Wij kunnen Hitler niet echt zien als een groots figuur want wij vinden zijn daden gruwelijk. Hitler staat nog te dicht bij ons. Als hij gewonnen had, was dat anders geweest, dan zouden een aantal eeuwen later die 50 miljoen doden van de Tweede Wereld Oorlog als een voetnoot zijn gezien. Dan had Hitler misschien in het rijtje gestaan met Alexander de grote en Napoleon. Het derde rijk had immers een hoop goede dingen voortgebracht en de Germaanse waarden helpen verspreiden. ’Great man are almost always bad man,’ zei lord Acton. Ik hoorde Günter Grass overigens zeggen (luister hier) dat de Russen en de Spanjaarden meer last hebben gehad van Napoleon dan van Hitler.

Angst

De opinion pages van de The New York Times hebben een serie artikelen over angststoornissen. 

Het artikel van Mark Dow leest als een roman:

'He was about 12. Before he came to the special school, he’d attended a public school where, every time anyone touched his desk, he declared the touched part unuseable and covered it with masking tape. Once others understood this, they touched his desk all the time, of course, until only a square inch or so in the center remained uncovered by tape.'

Het deed me sterk denken aan de roman Lowboy van John Wray. Lees hier het artikel van Mark Dow.

Monster

 

Ik was laatst op Schiphol om met twee planologen te praten over een project dat ik daar wil doen. Het was een prettig gesprek. Zowel de planologen als ik houden ons bezig met de gebouwde omgeving. Hoe gebruiken mensen die? Vaak laat de lasnaad tussen luchthaven en woonomgeving zich schetsen vanuit problemen, vanuit geluidsoverlast bijvoorbeeld, of vanuit milieuproblematiek. De luchthaven is er en we moeten ermee leren leven. Voor de mensen die in de Haarlemmer wonen en Schiphol uitsluitend als een onbekend grommend monster zien, ga ik op ontdekkingsreis. Een week lang zal ik langs alle onbekende plekken van Schiphol gaan en de machinerie van deze wereldstad ontrafelen. Ik zal erover bloggen vanuit mijn hotelkamer achter de douane. Dat is althans de fantasie. Het plan moet eerst nog goedgekeurd worden.

De zingende dokter

Een vriend vertelde me over de Ayahuasca drank uit het amazone woud die wordt gebruikt voor rituelen. Het merendeel van ons DNA zou in een passieve staat verkeren, uitgeschakeld omdat we het niet meer nodig hebben. Met dit middel zou je de kennis in ons DNA weer kunnen aanboren. Je schijnt ook allerlei slangachtige figuren te ontmoeten die met je praten. De slang, of de dubbele slang die in elkaar draait wordt ook overal ter wereld als godin van de genezing gezien. De gedraaide slang, zou dat niet verwijzen naar een DNA streng? Ik las op internet overigens dat niet altijd de patient, maar de Ayahuasca sjamaan dit middel neemt om de positieve geesten op te roepen ter genezing: 'Soms worden patiënten uitgenodigd om bij de sjamaan te komen, die dan zachtjes zal zingen speciaal voor de betreffende patiënt.' Ik ben een groot voorstander van homeopathie en mentale genezing. Deze Sjamanistische vorm van genezen klinkt bijzonder aangenaam; niet jij, maar de dokter neemt de medicijnen en gaat dan zachtjes tegen je zingen.

Eenzaamheid

 

‘In de laatste uren van mijn verblijf in de Congo voelde ik mij alleen, zoals ik me nooit eerder had gevoeld, noch in Cuba noch in enige ander plaats waar ik op mijn omzwervingen door de wereld was beland.’ Dit schrijft Che Geuvara in zijn dagboek na zijn mislukte poging in Congo het vuur van de revolutie te ontsteken (Che Geuvara zoals geciteerd op pagina 342 in het boek Congo van David van Reybrouk).

Onlangs heb ik ook 'Heart of Darkness' gelezen, het epische verhaal van Joseph Conrad over een tocht van ene Marlow over de Congo rivier. Marlow beschrijft de gruweldaden van de ivoorhandelaren en het zwijgende groene oerwoud dat duister en passief blijft onder alle omstandigheden. Conrad beschrijft eenzaamheid en het is misschien niet voor niets dat Che daar ook weer over begint. Het is iets met de mens en zijn machteloosheid ten opzichte van de natuur. De mens die is overgeleverd aan zijn duistere hart zodra de jungle te dominant wordt.

Kleine handjes

 

Vanavond was de lieve G aan de telefoon met haar moeder. Het deel van het gesprek dat door de moeder werd vertolkt kon ik natuurlijk minder goed verstaan.

Moeder: 'Bram, waar komt die eigenlijk vandaan?'

G: 'Goede vraag, die zou ook zo uit Groningen kunnen komen met die lengte en dat blonde haar. Volgens mij komt hij uit de bible belt. Apeldoorn.'

Moeder: moeilijk te verstaan, iets ter verdediging van Bram vermoedelijk.

G: 'Ja, dat klopt, hij heeft inderdaad niet zo’n kaaskop. Hij ziet zich zelf graag als Italiaan hoor ik nu.'

Moeder: Iets ter bevestiging.

G: 'Hij heeft kleine handjes en kleine voetjes, dat is het leukste aan Bram, anders was het niks geweest.'

Broek

 

Vandaag droeg ik een rode broek. ‘Vroeger droegen alleen kapiteins een rode broek, ' zei een vriend.'En dan moest je daarbij ook nog stuurman zijn.’

Een belangrijke broek dus, de rode broek. Stiekem wist ik dat natuurlijk al, ik voelde het aan. Ik heb ook een rode jas en rode schoenen. Op internet wordt er ook veel over gesproken. Iemand vroeg op een forum of de rode broek verband hield met het inkomen van iemand. De (mede)eigenaresse van een exclusieve herenkledingwinkel gaf antwoord. Ze vertelde dat ze van broeken in de kleur rood wel zes verschillende soorten heeft. ‘Als je het mij vraagt kan ik inderdaad bevestigen: Ja rode broeken voor topinkomens. Hoe burgerlijker de klant is hoe meer afkerig hij is van de gekleurde broeken is onze ervaring.’

Alleen dat laatste begrijp ik niet goed. Hoezo zou rood niet burgerlijk zijn? Het is juist wel burgerlijk, behalve als de desbetreffende rode broek een een skinny jeans betreft. Wie rood terug redeneert naar de chakras zal overigens te weten komen dat het staat voor 'binding met de aarde.' Wat dat dan weer zegt over kundige kapiteins weet ik ook niet.

De Schildpad

Ik heb niks met auto's, maar ik heb gezien hoe deze is 

ontstaan en wie hem gemaakt heeft. Het is gek hoe dat 

werkt, maar je raakt er dan als vanzelf aan gehecht.

artikel

Kreeft

 

We waren al vrij vroeg vertrokken, de lieve G en ik, om naar Zeeland te gaan. We zouden daar kreeft eten ter viering van de verjaardag van de vader van de lieve G. Oosterscheldekreeft stond er op het menu, maar de kreeft kwam helemaal niet uit de Oosterschelde. Het was een fijne kreeft, waar die ook vandaan kwam. Andere aten asperges met kabeljauw omdat ze het niet konden verkroppen dat kreeft niet uit de Oosterschelde kwam. Het zijn echte Zeeuwen moet u weten. Er was spraken van een lunch, maar de wijn vloeide er niet minder om. Na de koffie en de panna cotta, waren we kapot. In de trein terug naar Den Haag heb ik een dutje gedaan. Thuis gekomen stond de tuin van de buurvrouw vol met witte wijn drinkende mensen. Hier wisten we van, we waren het alleen weer even vergeten. We gingen er tussen staan, oververmoeid ook met een glas wijn , om niet op te vallen. 'Die mensen moeten morgen toch ook allemaal naar hun werk,?’ zeiden we tegen elkaar. Op een onbewaakt ogenblik zijn we weggeslopen, we moesten nog Borgen kijken.

Trein

Ik ben nu alweer twee weken terug in Nederland, maar in Ghana is het autobouw-team nog volop aan het stressen om alles af te krijgen. De koning komt woensdag naar de werkplaats voor een laatste inspectie, daarna op de boot met dat ding. Auto's, tja, ik heb eigenlijk meer iets met treinen. Helaas is dat in Ghana helemaal stil komen te liggen. Bovenstaande foto is genomen van het treinstation in Kumasi. De geruchten gaan dat de Chinezen een onderhoudscontract hebben voor de wegen in Ghana en veel vrachtwagens hebben rijden. Zij hebben er geen baat bij dat het spoor wordt onderhouden. Als de Chinezen er geen baat bij hebben, dan gebeurt het niet.

Chakras

 

Vanavond hield ik een voordracht ter gelegenheid van de presentatie van een fotoboek waar ik en bijdrage aan heb geleverd.  Hier kunt u de tekst van de voordracht teruglezen. Na afloop kwam er een vrouw naar mij toe die me graag iets wilde vragen. ‘Waarom vindt u Oranje de kleur van de dood?,’ vroeg ze aan mij. Ze klonk beschuldigend.

Ik voelde me enigszins overvallen. Soms schrijf ik iets omdat het goed klinkt en oranje als de kleur van de dood klonk goed, zeker omdat het Nederlands elftal bedroevend slecht speelde (de dood in de pot). Bovendien was er ineens een overschot aan Oranje parafernalia waar geen ondernemer nog wat mee kon. Dood zonde dus. Toch was de vrouw oprecht verbaasd en ook wel beledigd. Omdat ze de moeite had genomen mijn verhaal te lezen, verdiende ze een antwoord.

‘Oranje is een dominante kleur,’ begon ik. ‘Brievenbussen waren eerst rood en nu oranje, maar dat was het begin van het einde, de posterijen zijn niet meer wat ze ooit waren.’

‘Ja maar dat is allemaal associatie,’ zei de vrouw, ze was een kenner vermoedde ik. ‘Als je de kleur oranje terug redeneert naar de chakras... dan is het de kleur van de lente, van het ontluiken en het leven.’

‘Het gaat toch ook juist om associatie. Die kleuren worden toch ingezet voor van alles en nog wat?  We kunnen toch niet de hele tijd de chakras erbij halen?’ (de bar waar we aan stonden was ook oranje, overigens). ‘Koninginnedag is een leeg zuipfeest geworden waarbij alles oranje is gekleurd,’ deed ik er nog een schepje bovenop.

‘Daar kan de kleur oranje niets aan doen,' zei de vrouw stellig. 'Er zijn ook mensen die koninginnedag op een hele leuke manier vieren, met de kinderen naar de rommelmarkt, die associëren oranje helemaal niet met de dood.’

Tegen zoveel overtuigingskracht kon ik niet op. Ik gaf me gewonnen en beloofde haar dat ik koninginnedag een tweede kans zou geven.

Kansenzone

 

Kasper Juul, de persvoorlichter van Birgitte Nyborg, valt uit tegen een ultra rechtse politicus die de minimum leeftijd wil verlagen voor strafvervolging van kinderen. Van veertien wil hij het verlagen tot twaalf jaar. Juul is het daar fundamenteel me oneens en wil dit morele onrecht aan de kaak stellen door zich eens uit te spreken. Hij moet z’n verontschuldigingen aanbieden van de Deense premier, zijn baas. Niet publiekelijk, maar privé met een blik koekjes. 

De maand van de filosofie gaat over schuld en boete. De Volkskrant plaatste vanmorgen hierover een stuk van Peter Giesen en Wilma de Rek. Zij halen in het stuk verschillende auteurs aan en concluderen ondermeer dat verontschuldigingen vooral geuit worden om relaties instant te houden. Een goede reden lijkt me. Zie bovenstaande scène uit de populaire politieke serie Borgen. Het gebeurt te weinig vinden de twee auteurs. In het bedrijfsleven merk je niets van verontschuldigingen over de crisis. Er worden twee psychologen aangehaald, Mark van Vugt en Max Wildschut. Zij zeggen dat de moderne werkomgeving een ‘echte kansenzone is voor narcisten en psychopaten’.

Kansenzone? Het moet een van de lelijkste begrippen zijn van de afgelopen tijd. Uiteindelijk komen de auteurs van het Volkskrant stuk met deze stelling: Voor echte maatschappelijke verandering is een herwaardering van schuld als fundamenteel menselijk tekort, noodzakelijk.

Het klinkt strijdlustig, maar ze bedoelen dat we dankbaar moeten  zijn voor wat we hebben en meer moeten doen voor anderen. Een beetje mager is het wel. Een andere benadering  van het morele en monetaire schuldvraagstuk is ook mogelijk. In ‘Debt the first 5000 years’ laat David Graeber (ik citeerde hem al eerder toen Tegenlicht er een uitzending over maakte, zie deze blog) zien dat het in de middeleeuwen heel normaal was om schulden te hebben. Je ruilde een kip voor een brood en een brood voor drie knollen. En altijd stond je wel bij iemand in het krijt. Dat was een soort evenwicht waar iedereen baad bij had. Eens in de zoveel maanden werd alles verrekend en het verrekenen gebeurde dan met muntgeld. Misschien is dat wel een veel betere herwaardering van schuld. Schuld als sociaal bindmiddel. We zouden dus meer schulden moeten hebben in plaats van minder, maar dan niet bij de bank want dat is te abstract. Schulden hoor je te hebben bij je buurvrouw anders voel je het niet. 

Ondertussen spookt het woord kansenzone nog door mijn hoofd. Ook ik hunker naar macht en overwinning. De vraag is alleen; ben ik psychopathisch dan wel narcistisch genoeg? Ik voel me vooral schuldig en dat is volgens mijn vriendin terecht. Ik draag te weinig af aan de gezamenlijke rekening en heb vandaag een Ghanese dieetpil genomen om te zien welk effect dat had. Ze hadden me verteld dat er speed in zat, maar het bleken slechts voedsel supplementen te zijn (allerlei nuttige vitaminen). Desalniettemin concludeerde mijn vriendin: schuldig.

Waarom dingen beter worden in het Duits.

I brauche alu folie.
Warum?
Um mein hertz zu schutzen.

Geen gezicht

Er werd door sommige boos gereageerd toen burgemeester Bloomberg van New York de grote bekers frisdrank in de ban deed. Ze vonden dit te ver gaan, een inbreuk op het individualisme. De Amerikanen hebben het dan over de nany-state. Ik moest aan die frisdrank campagne denken toen ik vandaag een verhaal las van Umberto Eco, How to eat ice cream, heet dat verhaal (uit: How to travel with a Salmon,1994, p.107). Hij vertelt over hoe hij in zijn jeugd kon kiezen tussen een ijsje van 20 cent met een hoorntje en een ijswafel, die kostte 40 cent. Sommige verwende kinderen kregen soms twee ijsjes en daar likte ze dan van door het hoofd naar links en dan weer naar rechts te bewegen. Dat wilde de jonge Eco ook wel, puur vanwege de decadentie. Maar terwijl er over de ijswafel nog te praten viel was er van twee ijsjes van 20 cent, net zo duur dus, geen sprake. En terecht, zegt Eco daar als volwassen man over. Als ik hem goed lees zegt hij in feite dat het er simpelweg niet vanwege de gulzigheid. Dat zijn dezelfde mensen die als ze volwassen zijn een nep Gucci tas kopen. Die gaat niet zo lang mee als een echt Gucci, maar dan koop je gewoon weer een nieuwe. Dit gedrag is gemeengoed geworden en mensen corrigeren zichzelf niet meer. Naast de meer commerciële krachten die op de samenleving drukken is het dus niet verkeert als er vanuit de politiek tegengas wordt gegeven. Consumenten zijn net kinderen, als niemand ze zegt dat het niet goed is om vele liters cola te drinken, dan drinken ze vele liters cola. Alleen zou het argument niet moeten zijn dat het ongezond is, wat zou dat kunnen schelen, maar vooral dat het er niet uitziet.

Straatkrant

 

Er staat een man bij de ingang van de Albert Heijn met een warme jas aan. Hij is vriendelijk tegen iedereen, ik meen zelfs een bijna serene glimlach rond zijn lippen te ontwaren. Die man is gelukkiger dan ik, denk ik altijd als ik hem zie. Ik vraag me af: Waarom is hij zo aardig, terwijl ik nog nooit een straatkrant bij hem heb gekocht? Het is een wedstrijd geworden, zo voelt het wel althans. Telkens als ik naar de Albert Heijn ga dan moet ik me weer opladen voor de vriendelijke begroeting. Bij de kassa vind ik dat nooit een probleem. De verhoudingen tussen mij en de caissière zijn duidelijk. Bij hem vind ik het moeilijk. Ik wil ook niet dat hij me helpt. Hij pakte eens een krant op die was gevallen. Meteen voel ik me dan schuldig dat ik dat blad niet van hem koop. Maar hoe aardig en vriendelijk hij ook is, ik ben niet van plan eraan toe te geven. Ik zal nooit een straatkrant bij hem kopen. Dan ga ik nog liever naar een andere Albert Heijn. Ik heb geen idee waarom dit zo is. Noem het principes. Er is iets fundamenteel mis met mij.

Kunstfort

 

Vandaag was ik in Vijfhuizen, om precies te zijn bij het zogenaamde kunstfort Vijfhuizen. Het is een deel van de stelling rondom Amsterdam. Nu worden er exposities gehouden. Ik was er vanwege de opening van de expositie ‘Stellingname’ dat ingaat op het landschap van de Haarlemmermeerpolder. Veel werk is ‘work in progress’. Vooral het onderzoek dat Jan de Graaf & Robert Schütte hadden gedaan naar de verandering van een militair landschap naar een toeristisch landschap is interessant. De toeristische blik en de militaire blik op het landschap liggen dicht bij elkaar, beide manieren van kijken (waar is de vijand? Waar is het interessant?) zijn sterk gedisciplineerd. Het sluit aan bij mijn eigen bijdrage aan deze kunstmanifestatie die eindigt op 23 juni op de dag van de architectuur. Ik wil gaan reizen door Schiphol, de plek die doorgaans alleen maar gezien wordt als vertrek- of aankomstpunt,  om te achterhalen wat voor soort stad dit precies is.

Jan de Graaf wist tijdens zijn uitleg geloofwaardig te maken dat de stelling rond Amsterdam er voor bedoeld was om de grachtengordel te beschermen en uiteindelijk het Rijksmuseum. Wat is het belangrijkste werk in het Rijksmuseum (dat gisteren weer openging)? Juist! De Nachtwacht. En wat doen de figuren van de nachtwacht? Die lopen wacht. Net als de soldaten in  het fort Vijfhuizen dat deden om de Nachtwacht te bewaken.

Overigens wist Jan de Graaf ook te vertellen dat tijdens de vergaderingen in de tweede kamer er op hetzelfde moment vergaderd werd over de bouw van het fort als over de bouw van het Rijksmuseum en als het fort te duur werd, ging er weer wat geld van het museum af. Uiteindelijk is het fort overigens in een uitgeklede versie neergezet om het Rijksmuseum te kunnen betalen.

Skippyballen

 

Laatst moest ik denken aan skippyballen. Ik zat in de trein met de Lieve G en we zagen het zo voor ons: Hop, hop, over het perron. ‘De mensen gaan tegenwoordig voort op skippyballen,’ zei de lieve G en zo was het.

Traditie

Gisteren ben ik naar ‘Fill the Void’ geweest. De film heeft wel wat weg van een documentaire en neemt de toeschouwer mee naar de doorgaans zeer gesloten chassidische gemeenschap in Tel Aviv. De openingsscènes spelen zich af in de supermarkt alwaar de achttien jarige Shira en haar moeder opzoek gaan naar een geschikte huwelijkskandidaat. Er is een afspraak gemaakt met een jongen die bij het koelvak staat. De film gaat over hoe de moeder als huwelijksmakelaar optreedt en over de bereidwilligheid van Shira om aan de eisen van haar moeder te voldoen. Ze trouwt uiteindelijk met de man van haar zus die plotseling is komen te overlijden. Ze doet het in eerste instantie uit plichtsbesef, maar dat keurt de rabbi af. Later trouwt ze toch, maar de rabbi weet dat de beslissing vanuit haar hart is gekomen. Wie in tradities opgroeit hoeft alleen maar de regels te volgen om te weten wat je moet doen. ' wij regelen alles,' zegt hij moeder. Als het bruidspaar zich na het huwelijk terugtrekt in de slaapkamer, blijken de tradities toch niet afdoende om te weten wat er vervolgens moet gebeuren. Ze is dan toch weer het achttien jarige meisje dat volledig op zichzelf is aangewezen.

Subtiel

 

Het is vreemd hoe de dagelijkse ongemakken in Afrika - uitlaatgassen, hitte, smeulende plastic zakjes – geruisloos overgaan in nieuwe meer Nederlandse ongemakken. Heel even was ik ze vergeten, maar een paar uur in de trein en je weet het weer: De telefoongesprekken, de chinees die smakkend een broodje voor je neus naar binnen werkt en de vrouw die met haar doorrookte stem vertelt over Marbella. Het zijn subtielere ongemakken wellicht, zeker in vergelijking tot smeulend plastic onder je slaapkamerraam, maar ze zijn des te venijniger. Het gaat in je hoofd zitten.

Verlangen

 

Ik heb permanent vier boeken in mijn bezit van de Koninklijke Bibliotheek. Iedere keer verleng ik ze omdat ik er iets mee wil of omdat ik er nog niet aan toe ben gekomen ze te lezen. Het gaat om de volgende boeken: ‘Het visboek van Adriaan Coenen’, ‘The collected stories’ door Lydia Davis en ‘Bekentenissen van een goochelaar en kunstenaar’, door Robert Houdin, deel 1 en 2. Vandaag probeerde ik tevergeefs die twee boeken van Houdin te verlengen en ik vroeg me voor het eerst af wat ik nou precies met goochelen heb. Eigenlijk helemaal niks en toch fascineert het me mateloos. Het is een wat plat vermaak dat ik associeer met entertainment dat wordt geleverd door Andre Rieu en Hans Klok. Niet terecht, weet ik. De sensatie van de illusionist maakt waarschijnlijk een dierlijk verlangen in ons wakker om bedrogen te worden.

Ik ben nog nooit bij een echte illusionist geweest, maar herinner mij wel een verjaardag bij een vriendje thuis. Daar was een goochelaar en ik was dusdanig door zijn kunsten gegrepen dat ik in de pauze zijn toverstokje heb gestolen. Ik hield het onder mijn T-shirt verborgen waardoor ik tijdens het voetballen niet goed mee kon doen. Ik moest het stokje onder mijn t-shirt vasthouden. Tot overmaat van ramp had ik het sterke vermoeden dat het toverstokje begon te groeien en dat de anderen daar ieder moment achter zouden kunnen komen. Toen we weer terug kwamen voor het vervolg van de voorstelling, bleek de goochelaar een tweede exemplaar te hebben en kon ik rustig ademhalen. Ik had het stokje inmiddels in mijn jas verstopt.

Pasen

 

Vandaag belde ik Desmond Mensah, de Afrikaanse automonteur die mij de afgelopen maanden het vak heeft geprobeerd bij te brengen. Donderdagochtend was ik vertrokken uit Ghana, maar ik had nog niet de kans gezien hem te bellen. Het had ook niet eerder gekund, zo bleek. Desmond had op donderdag vreemde klachten gekregen en was naar het ziekenhuis gegaan. De volgende ochtend werd hij wakker in een politiecel. Niemand had hem verteld wat hij had misdaan. Gelukkig had hij bekenden bij de politie en uiteindelijk heeft dat geholpen. Ik vroeg hem hoe hij zich voelde. Hij vertelde dat hij alleen maar kon lachen toen hij weer buiten was. Frisse lucht, dat had hij gemist. Dinsdag wordt hij verhoord. De aanklacht is een gewapende roofoverval in een dorp waar hij nog nooit is geweest. Als je niemand kent, kan je volgens Desmond gemakkelijk een maand voor niks achter de tralies verdwijnen.Hij kende een rechercheur, maar het duurde dus alsnog vier dagen voor hij vrij kwam.