Via de Groene Amsterdammer van 23 augustus werd ik geattendeerd op een column van Douglas Rushkoff over de vraag of banen niet overbodig zijn geworden. De column is de moeite waard lees'm hier.
De
technologisering en digitalisering van de samenleving maakt mensen steeds
overbodiger en nog steeds hebben we het over meer banen creëren, althans dat is
waar het in de VS over gaat. Toch is het de vraag of dat wel de juiste benadering is van de economie. 'We're living in an economy where productivity is no longer the goal,
employment is. That's because, on a very fundamental level, we have
pretty much everything we need. America is productive enough that it
could probably shelter, feed, educate, and even provide health care for
its entire population with just a fraction of us actually working.'
Dit is de vraag waar Rushkoff ons in zijn stuk warm voor maakt: waarom is werkeloosheid zo'n probleem?
'Our problem is not that we don't have enough stuff -- it's that we don't
have enough ways for people to work and prove that they deserve this
stuff.'
Interessant gegeven. We moeten dus gaan nadenken over nieuwe manieren om spullen te verdelen. Ooit is er wel eens een alternatief geformuleerd, al pakte dat niet altijd even lekker uit. Denk aan het communisme. In dat systeem kon iedereen ten slotte doen wat hij wilde. Je kreeg altijd hetzelfde betaald. Misschien had Marx toch gelijk en moeten er simpelweg verschillende revolutionaire golven plaatsvinden om de ware communistische staat te bereiken. Het is natuurlijk bekend dat in de Sovjet Unie het ware communisme nooit heeft bestaan. De machthebbers noemde hun eigen revolutie de eerste en de laatste.
Rushkoff heeft echter nog een andere optie: 'But there might still be another possibility -- something we couldn't
really imagine for ourselves until the digital era. As a pioneer of
virtual reality, Jaron Lanier, recently pointed out, we no longer need to make stuff in order to make money. We can instead exchange information-based products.'
Rushkoff klinkt haast utopisch tegen het einde van zijn stuk, maar het blijven interessante gedachtenspinsels: 'We can make games for each other, write books, solve problems, educate
and inspire one another -- all through bits instead of stuff. And we can
pay one another using the same money we use to buy real stuff.'
Gaan wij, ondanks de IKEAtempels, het einde van het spulletjestijdperk nog meemaken?
