Bonen

 

‘Ik lees bijna geen poëzie,’ zei ik tegen de vrouw van de Haagse Boekerij in de Frederikstraat die ik een warm hart toedraag omdat ze mijn boek middenin de etalage heeft staan. Ze keurde mijn gebrek aan interesse voor poëzie af. ‘Het is ook fantastisch om gedichten uit je hoofd te leren,’ zei ze, ‘dan voel je letterlijk de verrijking als een buffer in je opgeslagen.’ Buiten reed ik naar Inproc (Indisch producten compagnie) een paar honderd meter verderop om koffiebonen te kopen, van die zwart glanzende Italiaanse bonen, mooi om naar te kijken en ze ruiken heerlijk. In mijn tas zat de bundel ‘Neem me mee, zei de hond’ van Wim Brands, daar had ik veel goeds over gelezen en ook Wim Brands draag ik een warm hart toe.

Profetisch

Vanavond hebben we een klein festivalletje aangedaan met ouderwetse attracties en bier. We waren net op tijd om de draaimolen in te kunnen. Het was zo’n ouderwets ding met stoeltjes aan kettingen. We zijn erin geweest. Achteraf zei de lieve G: ‘Onderschat dit niet, zo’n draaimolen is niet niks.’ Ze had gelijk natuurlijk. Later reden we onder de elleboog kastanjes van de Sophialaan. De kastanjes hadden een gedraaide stam. ‘Dit zijn draaikastanjes,’ zei de lieve G die blijkbaar in een profetische stemming was.  

Boos, arm en oud

 

Gerry van der List heeft een boek geschreven over de boze blanke Nederlander, maar hij wil niks weten van het woord boos. ‘Boos klinkt alsof je verongelijkt zou zijn, maar veel mensen hebben een goede reden om zich op te winden over de massamigratie,’ zei hij vandaag op radio 1. Boos, is dus een beladen woord. Iets soortgelijks hoorde ik ook al over armoede. Dat schijnt er te zijn in Nederland, maar premier Rutte heeft niets met dat woord. Misschien heeft hij gelijk. Er komt zelfs een clubblad voor arme mensen met daarin tips om goedkoop te koken. Vandaag las ik het interview met Wim T. Schippers in de Volkskrant. Wim heeft dan weer niks met het woord oud omdat er vaak een negatieve connotatie aan kleeft. ‘Als je een waardeoordeel hecht aan oud of niet oud zeg je eigenlijk dat je weet waar het leven om draait. Waarom zou de zin van het leven het hoogst zijn op een bepaalde leeftijd? Totale onzin.’ We leven in een tijd waarin woorden stuivertje wisselen; wat ooit negatief was is nu positief en omgekeerd. Het politiek klimaat heeft invloed op de taal. Denk aan de asielzoeker, dat was ooit een woord dat begrip opriep. De Asielzoeker had onze hulp nodig.  Het woord had dezelfde status als armoede. Maar het is allemaal veranderd. De armen heten vandaag de dag lui en asielzoekers zijn fortuinjagers. De boze blanke Nederlanders, Henk en Ingrid, zijn niet zomaar boos; Ze hebben gelijk. Volgens Gerry van der List althans,  al is die dan weer oud.

Sprong in het diepe

 

In de Volkskrant van dit weekend staat een uitstekend artikel van de historicus Eelco Runia over kapitale beslissingen zoals de invoering van de Europese munteenheid. Historische beslissingen worden nooit helemaal met het volle verstand genomen. Wie de bestaande orde wil veranderen moet dat op de gok doen. Runia stelt dat we vervolgens een gezamenlijk probleem hebben om aan te werken. Een Europees probleem. Er is van alles af te dingen op de Europese muntunie, sommigen willen haar afschaffen, maar in werkelijkheid is dat helemaal niet aan de orde. Iedere stap in het Europese project is tot nog toe gedaan zonder precies de problemen te kunnen overzien waar we mee geconfronteerd worden. Een Econoom als Arjo Klamer die voorstelt om weer terug te gaan naar kleinere overzichtelijke sociale verbanden, spreekt in common-sense-achtige bewoordingen. De muntunie is volgens hem 'onnatuurlijk'.   Maar hij vergeet daarmee dat vooruitgang, wat dat ook moge betekenen, niet per se gebaat is bij  een continuering van zogenaamd natuurlijke processen. De mens is juist een meester in het  creëren van kunstmatige omgevingen waar hij zichzelf dan weer op moet zien aan te passen. De mens is niet per se opzoek naar rust en stabiliteit, maar zoekt ook naar projecten om z'n tanden in te zetten. Het volk mag dan morren, maar het volk bestaat niet, dat zijn slechts de fictieve voetsoldaten die Arjo Klamer in stelling brengt om de Euro aan te vallen.

Kleven

Ik heb een oom die jarenlang de uitdrukking ‘het leven kleeft’, bezigde.  Hij zei het vaak zomaar, dacht ik, als stopwoordje. Nooit begreep ik wat dit betekende, totdat ik onlangs de Andere Tijden-uitzending met Wubbo Ockels zag. Hij zei namelijk letterlijk dat hij niet kon wennen aan het leven op aarde omdat alles na zijn ruimtereis leek te kleven. Zijn vrouw vertelde dat als ze met Ockels ging zwemmen, dit nooit normaal zwemmen was, maar dat hij dan meestal onderin het zwembad lag om het gevoel van gewichtloosheid te simuleren. Vanavond zei mijn neef, bij wie we kerst hebben gevierd: 'Alleen met snowboarden vergeet ik al mijn problemen.' Dat heeft dus daarmee te maken, de zwaartekracht die is omgezet in snelheid verlost je van het (k)leven.

Verstoppertje

 

In de kleine uurtjes van vrijdagnacht zag ik het programma Nachtzoen. Rob Visser, voormalig dominee uit Apeldoorn en vandaag de dag betonboer te IJburg, was te gast. Hij kan goed vertellen. Jezus noemde hij een maggiblokje van God en in Genesis ziet hij een aanmoediging tot spel. Durf te spelen! Dat is de boodschap uit Genesis volgens Rob Visser. Adam speelt ten slotte verstoppertje voor God. Als je gevonden wordt is het spel voorbij en moet je weer wat nieuws verzinnen. 

Overleven

Afgelopen vrijdag werd ik met Melle Smets geïnterviewd op radio 1. We hadden tijdens de uitzending contact met het luchtverkeerscentrum in Moskou. Dat was een cadeautje want de relatie tussen kosmonauten en onze tocht over de snelweg was snel gelegd. Wim Brands maakte na en tijdens de uitzending de opmerking dat mensen zoals wij (daarmee bedoelde hij zichzelf, Melle en ik) waarschijnlijk gek zouden worden in de ruimte. Misschien heeft hij een punt. Om op de snelweg te overleven heb je juist een grote fantasie nodig want je moet in een betonblok soms een kookeiland kunnen herkennen, maar in de ruimte kun je die fantasie beter afknotten. Je moet je niet gaan voorstellen dat er iemand van buiten door de raampjes van het ruimte station naar binnen kijkt, voordat je het weet is het nog waar ook.

Dingen leren

Vannacht in de trein vanuit Amsterdam zat er een farmaceut in de trein die ons de ins en outs van de nanotechnologie in de medicijnindustrie uit de doeken deed. ‘Als je pijn hebt in je kies en je neemt een aspirientje dan zit het aspirientje ook in je tenen, dat zal binnenkort anders zijn, dan komt het aspirientje alleen op de plek waar die effectief hoeft te zijn.’ 

Ingeburgerd

Groningen: Op weg naar de schaatsbaan reed ik in een punaise. Toen ik mijn band had geplakt, kon ik opnieuw beginnen; ik had een gaatje over het hoofd gezien. Van de schaatsbaan naar het Italiaanse restaurant Da Vinci reed ik tegen het verkeer in op de stoep, anders moest ik omrijden. De stoep bleek een catwalk te zijn met aan het einde een motoragent. Veertig euro boete.
In het restaurant leek mijn geluk ten goede te keren. 'Wilt u wat drinken van het huis?' vroeg de dame achter de tapkast, alsof ze wist dat ik net een bekeuring had gehad. 'Wat aardig,' zei ik en ging ontroerd op het aanbod in. Terwijl ik daar zo zat besloot ik de pizza toch maar aan de bar op te eten. 'Dan moet hij het biertje wel betalen, we trakteren alleen als iemand de pizza meeneemt,' zei de maitre. Misschien beeldde ik het me in, maar door die opmerking kreeg ik het gevoel dat deze Italiaan, ondanks zijn accent, behoorlijk goed ingeburgerd was.

Project

De beroemde Spaanse gewoonte om je op straat te bezatten wordt aan banden gelegd. Althans in Barcelona, maar daar leggen ze wel meer typisch Spaanse gebruiken aan banden, denk aan het ritueel slachten van stieren in de Arena. Het doden van dieren mag blijkbaar alleen nog achter gesloten deuren en het drinken in het openbaar levert kroegen te weinig op. Ooit las ik in een reisgids uit de jaren vijftig de volgende opmerking: ‘Den Spanjaard  zal op u wellicht de indruk wekken een vagebond te zijn, maar het is zijn gewoonte om veel op straat te leven wegens het mooie weer. Ga gerust eens naar hem toe voor een praatje, ze zijn reuze vriendelijk.’

Dat is misschien toch het nadeel van het Europese project, we gaan steeds meer op elkaar lijken.

Dingeman

De lieve G zegt soms dat ze een kind wil. Of ze wijst op haar buik en zegt: ’Daar moet een mens in.’ Ik lach schaapachtig om zulke opmerkingen en zeg dan dat ik nog even iets moet afmaken. Zijn dit de alsmaar harder klinkende alarmbellen van een biologische klok? Misschien wel, maar ik denk nog eerder dat het de zogenaamde sociale omgeving is. Vriendinnen die net doen alsof  het de normaalste zaak van de wereld is en kinderen op de wereld zetten met namen als Euphemia en Menzo. Namen die bij mij een mengeling van Griekse tragedies en lang vervlogen voetbal oproepen. Gelukkig heeft de Lieve G al een naam bedacht die in originaliteit niet onder doet. Dingeman moet ons kind gaan heten. Hoe vaak ik die naam ook uitspreek, het blijft onnatuurlijk klinken.  Dat maakt het ook wel weer goed.

Dingen bekijken

Vaclav Havel en Kim Jong Il zijn dood gegaan in dezelfde week. Waarschijnlijk in hetzelfde weekend. Met Kim Jong Il weet je het nooit zeker, want waar Havel de held van de waarheid en bevrijder van het communisme was, daar was Kim Jong Il de vleesgeworden leugen van het communisme. Het officiele staatsverhaal stelt dat bij zijn geboorte in de winter, bloemen begonnen te bloeien. Wat je van Kim Jong Il ook kunt zeggen; hij hield er in ieder geval van om naar dingen te kijken en dat zal hij voor altijd blijven doen op de vele honderden foto's die van hem gemaakt zijn.

Kabinet

Gisteren hebben we Snelwegverhalen officieel ten doop gehouden. Het was een geslaagde avond, met lekkere hapjes, leuke mensen en voldoende drankjes. Voor diegenen die het gemist hebben is het snelwegkabinet met sterke verhalen nog twee weken te bezichtigen in Het Wilde Weten. 

Reservaat

 

In een oude Groene Amsterdammer las ik een artikel van Kevin Kelly (oprichter van het blad Wired) over de wereldwijde communicatienetwerken die inmiddels net zoveel verbindingen kan maken als ons brein. Er zijn ‘bits’ in het netwerk aangetroffen die niet zijn te traceren naar hun bron. Die bits zijn dus door het systeem zelf gemaakt. Kelly komt tot de conclusie dat het systeem een soort autonomie heeft bereikt. Het deed me onmiddellijk denken aan het mysterieuze Higgsdeeltje waarvan binnenkort het bestaan wellicht wordt aangetoond. Het internet is net als CERN een deeltjesversneller waarin door toedoen van botsingen vreemde deeltjes zijn waar te nemen. Steeds meer menselijke systemen beginnen er zo langzamerhand hun eigen dynamiek op na te houden. Denk aan de wereldeconomie, kunnen we daar echt de bankiers de schuld van geven? Waarschijnlijk niet, daar is het systeem te complex voor.  Naar analogie hiervan kunnen we ook stellen dat de waarderingen voor hun verdiensten niet reëel zijn te noemen. Bankiers krijgen  een bonus als ze 500 miljard voor hun bank hebben verdiend. Maar dat hebben ze natuurlijk helemaal niet zelf verdiend, ze zijn slechts een actor binnen een systeem dat er jaren over heeft gedaan om zo te groeien. De vraag wat nu natuur is en wat  cultuur, wordt steeds lastiger te beoordelen. Maar ik denk dat we het kapitalisme maar eens tot een natuurreservaat moeten gaan bombarderen.  Dat wil zeggen: hek eromheen en sterk reguleren en in de gaten houden om het tegen zichzelf te beschermen.

Advies

Ik was al een tijdje opzoek naar een plastic blokje dat zich klemzet in een vierkante buis (van een karretje)  als je er een zwenkwieltje indraait. U begrijpt dat het lang heeft geduurd voordat ik dat kon vinden, simpelweg omdat ik niet uit mijn woorden kwam. Door het desbetreffende blokje mee te nemen naar verschillende winkels ben ik uiteindelijk vandaag toch op de juiste plek terecht gekomen. Bernard Sanders, aandrijftechniek op het bedrijventerrein De Binckhorst bleek te hebben wat ik zocht. Al was het wel weer een ander model. Dit soort winkels, die hebben wat je zoekt, worden zeldzaam. Ze bestaan alleen nog omdat ze een aantal zeer grote klanten hebben. De winkel had ook een indrukwekkende verzameling messen in een vitrinekast. Van het een kwam het ander en de man die me hielp liet me al snel een gigantisch kapmes zien, dat hij om de een of andere reden onder de toonbank had liggen. 'Hiermee heb ik me door de Surinaamse jungle gekapt,' zei hij trots. 

Toen ik de winkel verliet gaf hij me nog een advies: 'Zorg dat je chloortabletten bij je hebt als je de jungle ingaat, het kan je leven redden.' Probleem is nu dat ik weer helemaal vergeten ben hoe dat uitzettende plastic blokje nou heet, dat ik daar gekocht heb. Al wil ik niet ontkennen dat het advies over de jungle ook wat waard is. 

Wolken

Er is wat aan de hand met wolken en vormgevers (mooimakers, zoals Matthijs van Nieuwkerk ze zo treffend noemt). Als je het eenmaal hebt gezien, krijg je het niet meer van je netvlies; de twee torens van Winy Maas, voor een opdrachtgever in Seoul, verbonden door een ‘wolk’ van appartementen doet volgens sommigen denken aan de aanslag op de Twin Towers. Ik ben bang dat het ontwerp van Winy Maas met meer betekenis wordt opgeladen dan hij er zelf achter had gezocht, maar ja, dat is wel vaker met wolken het geval.

Bestaansrecht

 

Simon Blackburn schrijft in The Stone, het filosofie katern van de The New York Times, een aardige column over David Hume die beweert dat de ratio beheerst wordt door onze passie en hoe fel hier in de filosofische wereld op gereageerd werd en nog steeds.

‘Hume crafts a straightforward and entirely plausible account of what it is for things to matter to us as they do.

So why the panic? Plato taught philosophers to regard themselves as the special guardians of reason: mandarins whose cozy acquaintance with the forms, or with logic, or with rationality entitles them to special authority in the deliberations of mankind. Take away the role and you destroy a whole professorial raison d’être.'

En dat bestaansrecht, daar houden filosofen zich krampachtig aan vast. Maar dat lijken we allemaal te doen.

In het hysterische twitterklimaat waarin wij leven is iedereen ineens poortwachter van zijn eigen bestaansrecht geworden. We zijn de rede aan het verdedigen, of  in elk geval onze rede. Blackburn zegt dat de afwezigheid van rationaliteit, een van de grootste angsten is van deze academici, maar dat geldt misschien wel voor mensen in het algemeen. Onze eigen tekortkomingen worden als morele waarheid gepresenteerd in plaats van een stukje van de waarheid die ons toevallig goed paste in een twitterbericht.

Positief denken

 

De neo-liberalen  zeggen  dat de crisis niet aan hen te wijten is omdat ze simpelweg niet radicaal genoeg zijn geweest. Ze willen het graag nog eens proberen. Sommige kankerpatienten zeggen iets vergelijkbaars als ze ondanks het positief denken (gepromoot door de organisatie pink ribbon) toch weer ziek worden: ‘Toch te weinig sinasappelsap gedronken.’ Ik herken hierin iets van het manifest van het Surrealisme, geschreven door Andre Breton.

‘We hebben geen voornemen om de zeden van de mensheid te veranderen, maar we trachten de broosheid van de gedachte aan te tonen en op welke verschuivende grondvesten we onze bevende huizen gebouwd hebben.’(andre Breton 1925, citaat uit een samenvatting van het manifest door hemzelf)

 We hebben teveel geleend, het systeem van krediet verlenen is doorgeschoten en zo is de hypotheekcrisis ontstaan. De krediet verlening bleek een broze gedachte, geen absolute waarheid. Misschien hebben we de ketenen nog niet voldoende bevrijd, zoals de neo-liberalen zeggen, om waarlijk surrealistisch te zijn moeten we geloven dat de crisis in ons hoofd zit en ook louter met positief denken verdreven kan worden of natuurlijk door gewoon meer sinasappelsap te drinken.

vluchtroutes

Gisteren las ik in de Volkskrant krant een aardig interview met de architecte Tsaiher Cheng. Ze heeft van de gemeente Amsterdam opdracht gekregen om de ruimtelijke kwaliteit van de wallen te onderzoeken. Een van haar conclusies is dat de hele smalle steegjes het beste werken en dat daar het meest verdient wordt. Dit komt omdat het in smalle steegjes makkelijker is contact te leggen volgens de architecte, maar het heeft er volgens mij ook mee te maken dat steegjes doen denken aan een vluchtroute. Je kan er heimelijk inschieten en weer uitschieten. Ondertussen is er van alles gebeurd, maar dat alles blijft verborgen in de duistere steeg. In een stad heb je pleinen nodig, maar ook steegjes om te ontsnappen aan de openbaarheid.

Verheerlijking

Studio Job was gisteren in de talkshow 'De wereld draait door', een vriend van me stuurde de link.  Job en z'n partner mochten praten over hun werk, maar de aanleiding was de weigering van een tafelkleed door het Groninger museum waarop styllistische afbeeldingen van prikkeldraad, wachttorens en doodshoofden stonden. Ook ontwierp hij een poort voor een verzamelaar. De poort symboliseert twee schoorsteenpijpen en een boog van rook. Flirten met de beeldtaal van het concentratiekamp is niet niks, dan moet je je verhaal klaar hebben. Hij had moeten zeggen: ‘Concentratiekampen zijn Disney geworden, ik vergroot dat alleen maar uit.’ Hij had moeten zeggen: ‘ik ben heel erg blij dat er zo wordt gereageerd, want daaruit blijkt dat het mensen nog echt aan het hart gaat.’ Tegen Felix Rottenberg, die vroeg of hij had nagedacht over de overlevenden van de kampen, had hij moeten zeggen: ‘Felix, die vraag is irrelevant. Ook als er geen overlevenden waren geweest zou dit beeld schokkend moeten zijn.’

Dat Job geen kunstenaar is, bewijst ook het Groninger museum. In 2002 stelden ze ten slotte al de Chapman brothers ten toon. De Chapman brothers maakten schitterende, maar gruwelijke maquettes van concentratiekampen met skeletten en in het midden de ruïne van een McDonald’s. Vele malen heftiger dan wat Job heeft gemaakt. Het verschil is dat het ene kunst is en het andere een kitscherige verheerlijking en omhelzing van een beeldtaal die de nazi’s plezier had gedaan.

Tijgergracht

 

Vandaag trof ik op internet: ‘De Heele wereld rond’, een boek met observaties van over de hele wereld gepubliceerd door het Groningse Noordhof-Smit in 1883. De auteur J. J. A. Goeverneur komt ook in Batavia en hij meldt direct dat het erg tegenvalt.

‘De eerste kennismaking met de hoofdstad van Nederlandsch-Indië is ons wel wat tegengevallen. Weinig levendigheid op de reede, en binnen de stad zelve gemis van dat gewoel in de straten en op de pleinen, waardoor de Europeesche handelsplaatsen zich onderscheiden.’  

Wat blijkt nou: iedereen is naar de buitenwijken verhuist omdat er jaren geleden grote problemen waren met ziektes die schijnbaar werden veroorzaakt door het slijk van grachten. De grachten zijn tegen deze tijd allang gedempt maar de slechte naam speelt de binnenstad van Batavia nog steeds parten. Ook toen al werden de buitenwijken als grootste euvel voor de  teloorgang van stedelijkheid gezien. Want ooit moet Batavia prachtig zijn geweest. Dit schrijft J. J. A. Goeverneur erover:

‘Oudtijds was de stad door zestien grachten in regelmatige blokken verdeeld. Die grachten liepen uit in de Tjiliwong en hadden ook met andere riviertjes gemeenschap, zoodat zij steeds van versch water voorzien waren. Sommige er van, zooals de Tijgergracht vooral, waren prachtig; en de bewoners konden zich ’s avonds, als zij op hunne hooge stoepen of gemetselde banken zaten, verbeelden, dat zij te Amsterdam waren. Batavia stond toen hoog in aanzien; op het kasteel hield de Gouverneur-generaal zijn verblijf, en alle hooggeplaatste ambtenaren woonden er. Het werd dan ook meermalen de «Koningin van het Oosten» genoemd. Daarbij was de stad door stevige vestingwerken omgeven, om haar tegen vijandelijke aanvallen te dekken.’

Invloed

 

Wat de oorlog in Irak de Amerikanen precies heeft gebracht, blijft gissen. Wat het Irak heeft opgeleverd, is ook onduidelijk. Wat wel concreet zichtbaar is dat zijn de Amerikaanse bases, waar er zo’n 505 van zijn. De meeste gaan over in handen van Irakese leger. Vele zijn ook in particuliere handen  gevallen, lees ik in The New York Times. Zo'n oorlogsindustrie heeft natuurlijk een hele infrastructuur van hardware met zich meegebracht die nu weer opnieuw wordt ingezet. In Nederland geldt natuurlijk hetzelfde. In kamp Vught werden Zuid-Molukkers opgevangen, die wonen er nog steeds. Er worden zelfs nieuwe barakken gebouwd in de stijl van de oude. De Hofstad Groep zit in opgesloten in een Duitse gevangenis ook in kamp Vught en de oud ijzer industries bestaat omdat er na de oorlog veel materiaal was achtergelaten door de Amerikanen die dat allemaal niet meer mee wilde slepen. Oorlog heeft hoe dan ook invloed op een land, alleen is niet altijd precies duidelijk welke invloed dat is.

Diploma

 

Er schijnt een record aantal singles te zijn. In Nederland zijn er 2,2 miljoen alleenstaanden. Op de website Welingelichtekringen.nl staat een grappige verzameling tweets over mislukte afspraakjes. Dit is er een van: 'Ergste date was met een man die zich voordeed als dokter. Toen hij door de mand viel, deed hij of hij een geheim agent was die zich uitgaf voor dokter.'

Op dezelfde site lees ik het bericht over de zojuist geopende Austrian International School of Sex ( kortweg AISOS). Voor  € 1600,- krijg je zowel theorie als praktijk.

Dat is misschien een tip voor singles. In plaats van te zeggen dat je een dokter bent of spion zeg je: 'Ik heb een seksdiploma, voor 50 euro per uur leer ik je een paar trucs.'

Domein

 

Ad Verbrugge wordt geïnterviewd over popmuziek in de Groene Amsterdammer van 10 november, ik loop achter: ‘Goede kunst is een eigen soort waarheidsdomein, waarin ervaringen van buiten de reguliere sfeer tot gelding komen,’ zegt hij.

Vreemd toch dat hij dit in relatie tot popmuziek zegt. Popmuziek heeft vaak de kwaliteit dat de luisteraar bij zichzelf denkt: ’dit gaat over mij, of ik ken ook zo iemand.’

Popmuziek is een bouillonblokje van alledaagse ervaringen, maar die liggen juist niet buiten het reguliere domein, willen ze succesvol zijn.

Tafeltennis

 

De vader van een vriend van mij is bibliothecaris/onderzoeker van het filminstituut in Madrid. Hij heeft onlangs een home movie ontdekt van Luis Bunuel. We zien het gezin Bunuel in hun vakantiehuis in Maine. Er wordt in El Pais gerept van een historische vondst. Het heeft inderdaad iets fascinerends om zo'n bekende filmmaker te zien in zijn vrije tijd, vooral als er bijna geen materiaal van is te vinden. Dat is dan altijd het unieke, mensen zien in hun vrije tijd. Maar wat leren we precies over hem? In ieder geval dat het leven in ballingschap niet per se kommer en kwel was en dat Luis Bunuel hield van tafeltennis.

Ecosysteem

 

Een vriend vertelde me dat alle heroïne junks van Nederland tegenwoordig zitten opgesloten in een antroposofisch afkickcentrum. Afkicken doen ze niet meer, dus in feite zitten ze opgesloten in afgehoekte cellen (ze mogen er wel uit). Heroine junk is het soort dat een beetje bedelend en fietsen jattend door het leven gaat. Ik heb in het verleden ook wel eens een fiets gekocht voor om en na bij de tien euro. Best mogelijk dat dit van zo'n junk was. Inmiddels zitten de treinstations met een groot ‘beheers probleem’. Die fietsen worden namelijk niet meer gejat en de aanwas is te groot. Er moeten mensen van de gemeente komen om ze weg te halen. Dat zijn eigenlijk een soort ingehuurde junks, want ook de gemeente verkoopt deze 'gejatte' fietsen weer door. Alleen ben je bij de gemeente voor een tientje niet klaar. Ineens blijkt dat heroine junks, net als sommige kleine insecten, een belangrijk functie hadden in het ecosysteem van de stad. Nu moet dat weer met extra mankracht worden opgelost, wat de samenleving uiteindelijk extra geld kost. De junks zijn helemaal niet blij in het afkickcentrum en ook dat kost geld. Uiteindelijk is het beter om ze weer los te laten. Er bestaan namelijk geen eenvoudige oplossingen voor complexe samenlevingen. Deze afwijkende stadsnomaden horen ook wel een beetje bij de stad, vind ik,  en ja ook mijn fiets is wel eens gestolen.

Zwaartekracht

 

Vandaag stond in het teken van de koningsas. Het was een boeiende middag. Veel studies leken vooral bedoelt als  open sollicitaties. Geen studies dus, maar concrete plannen waar je ten dele morgen al mee kon beginnen. Ik houd persoonlijk niet zo van deze ontwerpdrang. Specifiek ruimte gebruik kun je moeilijk afdwingen door een ontwerp. Er is eerst een behoefte en daar ontstaat vanzelf een ontwerp bij. Nu waren er vaak wel ingenieuze ideeën, maar lag er geen noodzaak aan ten grondslag om die uit te voeren. Wel waren er allerlei beloningen in het vooruitzicht gesteld. Uiteindelijk leidt ieder plan tot een betere wereld, maar als die niet geworteld is in een alledaagse praktijk dan zal een ontwerp nooit opgeladen worden met betekenis. Het blijven dan ideeen zonder zwaartekracht.

Slecht nieuws

 

Bij het overstappen in Antwerpen zag ik op een tram de volgende boodschap staan: Goed nieuws uit Congo. Het bleek een reclame uiting te zijn voor koffie. Op de een of andere manier kwam de boodschap op dat moment in Belgie onbedoeld cynisch op mij over. Een dergelijke woordgrap is in Belgie toch raar, aangezien beide landen een tamelijk onplezierig verleden met elkaar hebben gehad.  Het enige goede nieuws uit Congo blijkt koffie te zijn. Ondanks mijn grote antipathie jegens de Starbucks besloot ik er uit praktische overwegingen toch maar koffie te halen. Een dubbele espresso kost 2 euro 95. Terwijl ik had gezegd het ter plekke op te zullen drinken zat de koffie toch in een kartonnen bekertje en was bovendien lauw. Goed nieuws uit Congo, maar slecht nieuws uit de starbucks die niet doen aan fairtrade, kinderarbeid stimuleren en klanten een vermogen laten betalen voor lauwe koffie.

Mensen

 

Vandaag was ik in Gent aanwezig bij een workshop, een denktanksessie, over infrastructuur. Er waren daar mensen die naar een schone  snelweg verlangden dat als een autonoom lichaam in het landschap zou liggen zonder al teveel afslagen, zonder bedrijventerreinen, zonder parkeerplaatsen, zonder Homo ontmoetingsplaatsen, zonder pretparken, IKEA’s en stadions. Mensen die kortom terug wilden naar de vervlogen utopie van het modernisme.

Veganistisch

Vanavond voor het eerst een taart gegeten van tofu en dan bedoel ik dus een zoete taart, een toetje. Tofu als cheese cake, je kon er natuurlijk op zitten wachten. Zo is dat ook met griesmeelpudding gegaan. Eerst was semolina een soort couscous, het wordt volgens mij nogsteeds op die manier gegeten in het midden oosten. Wij hebben er in het westen pudding van gemaakt. Nu is dus de tofu aan de beurt. Dit ingredient uit de Aziatische keuken was overigens niet terug te herkennen. Gelukkig maar, want in eerste instantie klinkt het behoorlijk vies. Over griesmeelpudding ben ik enthousiast. De tofutaart zwelt op in mijn buik.

Leuke dieren

Op 9 november j.l. gaf Bas Haring in dagblad Trouw een interview naar aanleiding van zijn verschenen boek ‘plastic panda’s’. De wereld kan wat hembetreft ook met minder diersoorten af want veel soorten mis je helemaal niet. Bas Haring’s redenering is als volgt: er zijn leuke dieren en minder leuke dieren. Voor hem is het evident dat we alleen de leuke dieren bewaren en de anderen, die toch niet leuk zijn, laten we uitsterven. Er is wat voro te zegegn dat om de soort te redden je wellicht een keuze moet maken. Toch zou het beter zijn als Haring als filosoof een onderscheid maakt tussen wat haalbaar is en wat wenselijk zou zijn. Hij kijkt nu alleen maar naar haalbaarheid en zegt dan dat het haalbare ook wenselijk is. Op basis van dit artikel zou je zeggen dat Bas Haring doorslaat in rationalisering en een voorkeur heeft voor kitch. Natuur met een zekere flair mag van hem bestaan en er zijn ook leuke panda's van plastic. Hij is volksfilosoof maar in plaats van het inzichtelijk maken van een bepaalde nuance, gaat hij eraan vorobij en zegt hij vooral wat het volk toch al denkt. 'Mijn I-phone is ook wat waard', zegt de volksfilosoof als repliek op een verdwenen diersoort. Als we alleen nog maar datgene doen wat haalbaar is en onze keuzes niet langer baseren op het wenselijke, dan kan je de wereld niet langer richting geven. Het is dan een beetje alsof je een oorlog voert en alleen maar bezig bent met schieten zonder te weten waar die oorlog precies voor dient.

symbiose

 

Vandaag was ik bij de opening van een schilderijen tentoonstelling in het ASEC gebouw in Apeldoorn. Het betrof een gecombineerde tentoonstelling met werk van Phillip Akkerman en Vincent Rijnbende wat door elkaar was opgehangen. De een heeft de schilderijen van de ander geselecteerd. Zelden een tentoonstelling gezien waarbij twee schilders met hun werk zo goed op elkaar aansluiten, als deze. 

Goede bedoelingen

Vanavond was ik in Lelystad met nog zes andere liefhebbers van een stad die louter bestaat uit goede bedoelingen. De anderen zaten al ergens toen ik van het station Lelystad met een OV fiets de stad  in reed. Een dame wees me de weg. ‘Het wordt nooit wat met Lelystad,‘ zei ze,‘ ik weet niet wat het is, het loopt niet.’ Ze woont er al sinds 1976, toen ze er heen trok vanuit Amsterdam met kinderen en haar man. Haar kinderen wonen hier ook met kleinkinderen. ‘Ik kan hier nu niet meer weg,’ zegt ze dan ook,' bovendien woon ik hier nu zo lang dat ik Amsterdam bent ontgroeit, ik ben nu echt zo'n poldertrien geworden.'
Oppassen dus, in Lelystad wonen is besmettelijk. We hebben macrobiotisch gegeten in het meditatiecentrum van de transcendentale meditatiewijk van Lelystad. Je kon hier geen drank krijgen, maar dat hoefde ook niet want we hadden al behoorlijk wat gedronken in een kroeg die verstopt zat in een verlaten winkelcentrum. Ze waren ooit bedoelt als schuilplekken voor het opstuivende polderzand. Nu staan ze leeg omdat er alweer een nieuw centrum is gebouwd en alle winkeliers daar weer naartoe zijn getrokken. Nu gebeurd hetzelfde omdat er opnieuw een nieuw centrum wordt gebouwd. Ik heb de groep 'expeditieleden' vroegtijdig verlaten. Morgen gaan ze nog naar de ruine van een viskweker. Helaas heb ik morgen andere verplichtingen.

Worst

Boeken verkopen, hoe doe je dat eigenlijk? Ik heb er geen kaas van gegeten en mijn snelwegcollega Melle Smets, ook niet. Hij kwam met het idee om worst te gaan verkopen op parkeerplaatsen. Om mij een plezier te doen mocht het ook koek en zopie zijn. In ieder geval iets met voedsel, dat werkt het beste volgens hem. Hij heeft gelijk, denk ik,  al moeten we het waarschijnlijk omdraaien. Mensen krijgen gratis worst bij de aankoop van een boek. Niet bij de online verkoop uiteraard.

Waar we gaan staan wordt aangekondigd op deze website: www.snelwegverhalen.nl 

Bijen

 

De consultant is de biechtvader van het kapitalisme; je vertelt ze altijd iets meer dan je had gewild. Dit maak ik op uit een goed en zeer uitgebreid artikel in de Groene Amsterdammer over consultancy bureau McKinsey & Company. Als je er niet uitkomt bel je McKinsey. Ze bellen jou ook als er iets negatiefs in de pers staat en vertellen je hoe vervelend dat is. Ze tonen betrokkenheid en suggereren over morele standaarden te beschikken die doen denken aan een religie. Net als de katholieke Kerk heeft ook McKinsey zich schuldig gemaakt aan misbruik. Een oud directeur heeft gevoelige informatie doorgespeeld en daar geld mee verdient.  Dat is natuurlijk dodelijk voor hun imago, maar omdat ze geen externe controleurs toelaten wordt dit wel in de hand gespeeld. Op een gegeven moment weet iemand blijkbaar teveel en kent hij teveel mensen op hoge posities om de verleiding te weerstaan. Alle documenten in de McKinsey data bases zijn geanonimiseerd, maar de werknemers hebben deze informatie wel in hun hoofd zitten. Kennis opgedaan bij het ene bedrijf wordt ook verwerkt in adviezen voor strategieën elders. Hierdoor lijken consultants ook op bijen die bevruchting toepassen door met stuifmeel van bloem naar bloem te vliegen. Er is echter wel een verschil. Alle bloemen beginnen steeds meer op elkaar te lijken als de McKinsey bij vertrokken is.

Dan moet je deze hebben

'Is het voor een suprise?' vroeg de winkelbediende van de doe het zelf shop.
'Nee, voor een veenlijk.' zei ik naar waarheid. De winkelbediende was dit soort repliek blijkbaar wel gewend want hij liep regelrecht naar een schap en gaf me een doosje met de mededeling: 'Dan moet je deze hebben.'

Familiewapen

 

De Volkskrant heeft onderzoek gedaan naar moord. Het blijkt een mannenzaak te zijn. Vrouwen doden meestal iemand bij zich in de buurt, zoals kinderen en partners. Bij partnerdoding, zo noemt de Volkskrant dat,  is het interessant om te zien welke motivatie erachter schuilgaat. Ik citeer: ’Mannen doden hun echtgenote vooral om te voorkomen dat ze hem verlaat. Vrouwen slaan doorgaans toe omdat ze na jarenlange terreur weg willen, maar het gevoel hebben dat dit niet kan. Een voorbeeld is de vrouw uit Amstelveen die in 2007 haar partner vermoordde. Ze nam het recht in eigen hand nadat zij en haar kinderen talloze keren waren mishandeld. Terwijl haar vriend lag te slapen, schoot ze een aantal kogels door zijn hoofd.’

Ik heb het gevoel dat de Volkskrant dit thema speciaal heeft uitgezocht voor mistige dagen in de winter. Voorkom partnerdoding; haal 's avonds voor het slapengaan de kogels uit uw familiewapen.

Overbodig

 

Er stond vandaag een interview in de Volkskrant met de Rooms Katholieke pastoor Rob Mutsaerts (53). Lees het interview om te zien hoe de Rooms Katholieke kerk ten onder zal gaan. Het kernbegrip 'jezelf blijven', kwam een paar keer voor in het stuk. Ik citeer: ‘De kerk moet vooral zichzelf blijven. En of dat in de marge van de maatschappij is, dat maakt me niet uit.' en: ’We moeten onszelf zijn, anders maken we onszelf overbodig.'  en: 'Ik denk dat we naar een kleine kerk toe gaan. Maar wel een gezonde, authentieke kerk die zichzelf is en die ook zo weer kan groeien.'

Natuurlijk wilde de interviewer, Peter de Graaf, nu wel eens weten wat dat dan is; 'jezelf blijven'.

Dit was het antwoord van de pastoor:’Je moet de sacramenten trouw blijven, trouw aan de Bijbel, trouw aan het geloof. Christus wijst ons de weg en die moeten we gaan. We zijn geen service-instituut, en dat lijken we wel een beetje geworden. Als je de lat lager legt, dan vervreemd je de mensen uiteindelijk van de kerk. Op de korte termijn werkt het misschien eventjes, maar uiteindelijk wint de orthodoxie. Vrijzinnigheid verdampt altijd. Wat herken je nog in het geloof als het allemaal zo vrijblijvend is?'

Mutsaerts volgt de Taliban methode en zegt:’radicaliseren is de enige manier’.

Het is echter zeer de vraag of dit het gewenste resultaat oplevert. Standvastige uitspraken klinken in eerste instantie aantrekkelijk. Maar het geloof, ieder geloof, is een gebruiksaanwijzing voor het leven en als het niet maat houdt met de tijd wordt de gebruiksaanwijzing waardeloos. Dat terwijl de Katholiek Kerk altijd uitblonk in flexibiliteit omdat ze het leven met een korreltje zout namen:' Homoseksualiteit, oké, maar heb het er niet over.' Over tien jaar bestaat er geen Katholieke Kerk meer, ze zal zijn verschrompeld tot een klein groepje fanatiekelingen. De overgrote meerderheid draagt nog een kruisje om zijn nek, maar zal niet meer weten waar het voor staat. Of zal zeggen: 'gekocht bij een souvenirwinkel als herinnering aan een concert van Madonna.'