maandag 19 januari 2009

Verlossende woorden


Vanavond keken we naar het inauguration concert we are one ter ere van het aankomende presidentschap van Obama. Het was een wonderlijke mix van geschiedenis lesjes door acteurs zoals Denzil Washington, Tom Hanks en Samual L. Jackson die z’n favorite petje op had die hij ook in films niet meer af zet. Optredens waren er ondermeer van U2 en Bruce Sprinsteen en Aretha Franklin. We luisterden ademloos naar de sprekers, niemand leek ook maar een moment te twijfelen over wat hij of zij wilde zeggen, niemand was zenuwachtig. Omdat we moe werden van het hoge hope, change en together gehalte begonnen we te focussen op foutjes die mensen zouden maken, maar dat gebeurde niet. We schakeldenbij wijze van adem pauze over naar de knuffelhistoricus die op een ander kanaal bezig was de Algerijnse onafhankelijkheidoorlog tegen Frankrijk uit de doeken te doen.Vooral de legendarische martelpraktijken van het Franse leger kwamen aan bod. Na die oorlog heeft veel Frans leger personeel les gegeven aan Amerikaanse militaire academies op het gebied van stadsguerrilla.Een Franse ooggetuige en overlevende van de martelpraktijken in Algerije die daar een boek over schreef, herkende beelden van Amerikaanse martelpraktijken in Irak direct. Zo liggen Algiers eind jaren vijftig en Irak 2007 dichter bij elkaar dan we zouden verwachten. Niet voor neist wordt het boek van de ooggetuige opnieuw uitgegeven merkte de ooggetuige zelf fijntjes op.
Bang dat ik per ongeluk Will Smith zou missen schakelde ik terug naar Obama. We vielen met onze neus in de boter: Shakira kwam net op en ze had een leren broek aan. Daarna hield Joe Biden een vlammende bijna schreeuwende speech en we hadden nog steeds geen foutje gehoord.
Er werd veel gesproken over de emancipatie beweging van zwarte Amerikanen. Het ging over Rosa Parks die in Montgomery Alabama weigerde haar plaats af te staan aan een blanke reiziger. Een belangrijk moment in de Amerikaanse burgerrechten beweging. Op een vreemde manier doet Rosa Parks me denken aan Saartje Baartman. De Hotentot vrouw die op Europese kermissen en exposities werd getoont als de hottentot venus. Die vergelijking slaat nergens op, maar ik dacht aan haar omdat de Volkskrant open op tafel ligt met een artikel over het negentiende eeuwse gebruik om exotische mensen tentoon te stellen. Het Teylers musuem in Haarlem heeft blijkbaar een tentoonstelling over de negentiende eeuwse fascinatie voor de ander. Lappen, bosjesmannen, indianen; ze werden soms met hele dorpen op een wereldtentoonstelling neergezet. Vooral de Duitser Carl Hagenbeck was er goed in om hele volkstammen inclusief hun dorpen van het ene land naar het andere te verhuizen. Maar we doen het nogsteeds, zo lees ik. In 2002 werd in het waalse dorpje Yvoir een pygmeeën dorp nagebouwd waar natuurlijk weer veel politiek correcte ophef over werd gemaakt. Wat ik me trouwens wel af vraag is waar die gezellige Peruanen zijn gebleven die je tot een paar jaar geleden nog volop in het straatbeeld zag. Volledig verkleed en met olijke hoedjes op betoverde ze het publiek met hun elektrisch versterkte panfluit geluiden. Daar hoorde je trouwens nooit ophef over, zogenaamd zeker omdat ze daar vrijwillig zaten. Dat geloofd natuurlijk niemand. Ik ben wel benieuwd wat er met ze gebeurd is.
Obama was aan de beurt en eindelijk sprak hij de verlossende woorden. Dat wil zeggen de struikelwoorden waar we op zaten te wachten. Het waren er twee, eentje ging ongeveer zo: 'Its not about the marble that surrounds us, its what is...what fills the space between them.’ Toegegeven het waren geen grote fouten, maar ze waren precies genoeg om ons op te beuren. We wisten zeker dat Obama dit voor ons had gedaan, om te laten zien dat hij ook maar een mens is. Wel jammer dat Will Smith z’n gezicht niet heeft laten zien, dat had de avond echt compleet gemaakt.