zondag 5 februari 2012

Oplichting

Gokken, met name roulette, was lange tijd verboden in Nederland. Omdat Scheveningen zich begin twintigste eeuw nog een mondaine badplaats waande hoorden daar, net als in Monte-Carlo, eigenlijk wel casino’s bij. Adama Zijlstra, in 1933 belast met het amusement voor het Kurhaus in Scheveningen  kwam via Jules Perel (of perlowitz) in contact met Daniel Strauss (Duitser met Nederlandse wortels) en diens vrouw Lowann. Strauss en Perel hadden een roulette spel ontwikkeld waarbij een element van behendigheid was ingebouwd, je kon het balletje enigszins sturen. Strauss exploiteerde zijn tafel al succesvol in Hotel Quellenhof maar hij wilde weg omdat hij zich als Jood niet meer veilig voelde.

Adama Zijlstra verhuurde een ruimte in het Kurhaus aan de ondernemers voor 100 gulden per dag per tafel en een aandeel in de entree gelden. Hij doopt het spel van de ondernemers om tot Straperlo (afgeleid van strauss, perel en lowman). Het Kurhaus verdiende ook geld aan de consumpties die werden gekocht door de toeschouwers en er was een toename aan hotelovernachtingen. Het was crisis, maar in Scheveningen werden dat jaar record winsten gemaakt.



In het seizoen van 1933 brak er een ware gok-manie uit en er waren al snel 9 straperlo tafels met 150 man personeel in dienst. Concurrerende casino’s probeerden elkaar in opspraak te brengen en confessionele gemeenteraadslieden die zagen dat er enorme geldbedragen mee gemoeid waren, trokken fel van leer tegen de gokzucht. In de nacht van  drie op vier september deed de politie een inval in het Kurhaus en was het feest weer voorbij. Strauss trok verder naar de wereldtentoonstelling in Brussel, waar hij ook werd weggestuurd en in 1935 belandde hij in San Sebastian waar Strauss een deal sloot met enkele hoog geplaatste politici die het Straperlo spel (hij had de naam meegenomen uit scheveningen) in een casino onderbracht. Hij had de politici omgekocht en die hadden hem belooft te helpen. Toch werd de boel gesloten en dat liet Strauss niet op zich zitten hij maakte bij zowel de pers als de president bekend dat hij nog geld kreeg van een aantal partijleden. Een schandaal was geboren en dit veroorzaakte uiteindelijk uiteindelijk de val van de centrum rechtse regering, wat heeft geleid tot de Spaanse burgeroorlog. Het begrip Estraperlo (spanjaarden zetten altijd een E voor een S) bestaat nog steeds in de Spaanse taal en betekend zoiets als zwarte markt en oplichting.