donderdag 16 oktober 2008

I Am Patient


Geluiden uit de omgeving van een zekere overledene hebben te kennen gegeven dat deze post kwetsend zou kunnen zijn. Het was handig geweest als die geluiden zich manifesteerden als comment op deze blog. Ik ben voorstander van het publieke debat en ben vooral nieuswgierig naar iemands ideeen over al dan niet kwetsende woorden. Maar ik heb deze indirecte suggesties ter harte genomen en de post aangepast. Niet omdat de inhoud niet correct zou zijn, maar omdat het punt dat ik wil maken beter tot z'n recht komt indien het voorbeeld wordt veralgemeniseerd.

Waar sommige mensen graag op straathoeken rondhangen en joints roken daar genieten andere mensen ervan om in een ziekenhuis te verblijven. Hun lichamelijke toestand is deel van hun identiteit geworden en het lijden wordt bewust dan wel onbewust ingezet om hun directe omgeving te chanteren. Hun lichamelijke gebreken worden een manier om de wereld naar hun hand te zetten. Ik kende iemand die zo was. Haar geval doet me altijd denken aan een artikel van Abram de Swaan dat ik jaren geleden eens heb gelezen. Hij schrijft dat de kracht van de zwakken hun hinderkracht is. Ze zitten anderen in de weg en om die hinder tegen te gaan of om hun schuldgevoel te bestrijden, bieden anderen zorg aan de zwakken. Let wel: geen mens kan zonder zorg, maar de meeste mensen kunnen hun zorg zelf kopen door arbeid te verrichten. Zo niet de zwakken onder ons.
"(...)Maar al die mensen die niet door rechtstreekse, en erkende, tegenprestaties kunnen zorgen dat anderen voor hen zorgen, kunnen in ieder geval toch iets anders: hun medemensen hinderen. Hun hulpeloosheid, en het leed dat daarvan de oorzaak is, of anders al snel het gevolg, stoort ieder die het aan moet zien. Kinderen en idioten, kreupelen, krankzinnigen, zieken en oudelieden, aan al die mensen die er zelf niets aan kunnen doen, moet dus een ander iets doen. De kracht der zwakken is hun hinderkracht. Zuigelingen, de meest hulpelozen van alle mensen, houden zich in leven door bij iemand anders het besef te wekken van hun volstrekte afhankelijkheid; naarmate kinderen ouder worden leren ze beter te zorgen dat er voor ze gezorgd wordt: kinderkracht is hinderkracht. Veel neurose, wangedrag en verslaving volgt eenzelfde patroon: als nu niet iemand zich om mij bekommert, bega ik een ongeluk dat hem spijten zal."

Vooral die laatste zin klinkt mij bijzonder herkenbaar in de oren als iets dat diegene had kunnen zeggen waar ik voorheen deze post aan had gewijd.

het hele artikel is hier te lezen: http://www.dbnl.org/tekst/swaa005mens01_01/swaa005mens01_01_0003.htm