Terug naar de Oekraïne

Natuurlijk heeft het Openbaar ministerie haar eigen systeem om te bepalen of iets een strafbaar feit is of niet. Het persoonlijke verhaal is daarbij nauwelijks van belang. Kijk naar het vermoeden van gedwongen prostitutie in Utrecht. De meeste vrouwen waarvan justitie denkt dat ze gedwongen in de prostitutie zitten zeggen zelf dat er niks gedwongen aan is. De blauwe plekken vertellen weer een ander verhaal. Justitie is geneigd de blauwe plekken serieuzer te nemen dan de prostituee. Maar misschien verkiest de vrouw mishandeling wel boven naar huis gestuurd te worden, een huis dat zich pak weg ergens in de Oekraïne bevindt en waar ze waarschijnlijk nog veel harder geslagen wordt. De hulp van justitie is goed bedoeld maar de benaderingswijze is wat eendimensionaal. Je kan de mishandeling niet aanpakken en vervolgens iemand naar huis sturen, lijkt me. Maar dat gebeurd wel en daarmee wordt justitie medeverantwoordleijk voor het lot van zo'n vrouw. Ik zou het OM willen vragen luister naar mij zoals u naar een blauwgeslagen prostituee zou moeten luisteren: “Mijn verhaal is de moeite waard ook al spreken de feiten het tegen. Uw feiten zijn echter minder evident of universeel toespasbaar dan u denkt. Ik ben in overtreding geweest, ik heb in de cel gezeten, u heeft mij mijn veters uit m’n schoenen laten halen omdat u bang was dat ik mezelf wat aan zou doen (een tamelijk fijnzinnige vernedering moet ik bekennen). Ik mocht met niemand telefoneren. Ik miste mijn afspraak en mijn interview (wederom publieke vernedering). Het heeft geld en tijd gekost en nu wilt u deze justitiele dwaling ook nog eens op mij vergelden? Maar officier van justitie dan kunt u mij net zo goed direct terug sturen naar de Oekraïne.

Een niet minder omstreden familie

Ik werd door een vage kennis opgebeld met de vraag of ik mee wilde naar het verhoor van Florence Hartmann in het Joegoslavie tribunaal. De vage kennis in kwestie is iemand die ik over het algemeen probeer te ontlopen, wat met name te maken heeft met zijn neiging mij in onbewaakte ogenblikken door mijn krullen te aaien of mijn bovenbeen te strelen. Sommige mensen hebben nu eenmaal de neiging om voortdurend aan anderen te zitten. Deze handelingen ervaar ik niet als ondragelijk, eerder als ongemakkelijk. Om de situatie niet al te pijnlijk voor hem te maken, tolereer ik die handelingen meestal. Tot op zekere hoogte uiteraard, ook mijn tolerantie kent zijn grenzen. Maar die betreffende vage kennis belt dus op met de mededeling dat hij opweg is naar Den Haag om de Florence Hartmann zaak bij te wonen. Die naam zei me hoegenaamd niets. Was het een medewerker van Milosevich, een vrindinnetje van Karadzic misschien? Of een voormalige miss Joegoslavie die in de oorlog de verkeerde lintjes had doorgeknipt ?
De vage, soms handtastelijke kennis legde mij in opgewonden stemming uit dat het de voormalige woordvoerder van Carla Del Ponte betrof. Carla Del Ponte dat was een naam die me wel wat zij, de ijzeren dame die oorlogsmisdadigers zoals Slobodan Milosovic, voor het gerecht heeft gesleept. Ja, Carla Del Ponte, die kende ik wel uit de krant. Die werd door iedereen gehaat omdat ze allerlei landen ervan beschuldigde de internationale rechtsgang te blokkeren. De vage kennis legde mij uit dat Florence Hartmann een boek heeft geschreven met de titel Paix et Chatiment (Vrede en straf) over het Joegoslavie tribunaal.
Hierin citeert ze uit vertrouwelijke stukken en dat mag niet volgens de rechtbank.
Ik werd geboeid door het verhaal dat de vage soms handtastelijke kennis, bij vlagen met overslaande stem, door de telefoon riep.
Toevallig was ik ook nog eens Het Proces van Franz Kafka aan het lezen, een boeiend relaas van iemand die in het web van een ondoorgrondelijke rechtbank verzeild raakt. Ik voelde dat er wel eens raakvlakken zouden kunnen zijn tussen Kafka en het proces Hartmann. Op het gevaar af dat de vage kennis weer eens handtastelijk zou worden, stemde ik in hem bij het hek van het Joegoslavie tribunaal te ontmoeten. Ik kwam wat laat aanzetten omdat ik mijn paspoort was vergeten en dus snel even terug moest fietsen. Maar mijn vage kennis stond al druk zwaaiend en schreeuwend buiten op mij te wachten, wat ik nogal overdreven vond.
Bij binnenkomst moesten we eerst door een soort antiek aandoende veiligheidspoortjes en moesten onze tassen in versleten houten kistjes over de lopende band van het röntgen apparaat. Een Ghanese veiligheidsagent, ik meende aan zijn Engels te horen dat hij uit Ghana kwam, stopte onze tassen vanuit de houten bakjes in oude bruin geschilderde ijzeren kluisjes van het type die ze bij de meeste middelbare scholen vijftien jaar geleden al hebben weggehaald. Ik vond het gedoe van de veiligheidsbeambten met kluisjes en röntgen apparaat buitengewoon ontwapenend. In plaats van de strak georganiseerde zwaar beveiligde rechtbank die ik had verwacht aan te treffen, trof ik een huiselijk soort gezelligheid, een sfeer die ook tijdens de rechtzaak aanhield.
Het zaaltje waar het publiek de zitting kon volgen was eigenlijk een gang die langs de rechtzaal liep, die zichtbaar was via een glazen wand en het effect had van een gigantisch aquarium waarin zich bijzondere vissoorten ophielden.
Om toch nog de suggestie van een zaaltje te wekken waren er houten kamerschermen neergezet en kon het publiek plaatsnemen op klapstoeltjes. De rechter die afkomstig was uit Malta merkte op dat iedereen eigenlijk voor het eerst in deze rechtzaal aanwezig was en dat de deelnemers moesten beseffen dat deze rechtbank z’n eigen eigenaardigheden had en dat men zich daarin diende te verdiepen. Helaas werd niet aan het publiek duidelijk gemaakt om welke eigenaardigheden het ging. De advocaat van Hartmann vroeg of zijn client misschien wat dichter bij hem mocht komen zitten. Dit om te voorkomen dat de indruk werd gewekt dat mevrouw Hartmann tot een familie behoorde waar zij niet toe gerekend zou moeten worden. Hij bedoelde hiermee de familie van oorlogsmisdadigers. De rechter vond dit goed maar waarschuwde de advocaat dat hij niet te licht moest oordelen over de aantijgingen tegen Hartmann. Want ook al behoorde zij dan niet tot die ene familie van oorlogsmisdadigers, dan behoorde ze toch wel tot een andere, niet minder omstreden, familie. Ondertussen had de vage kennis een hand op mijn bovenarm gelegd en gingen mijn nek haren overeind staan. Toch vond ik dit niet de plek om hem van me af te slaan. De rechter wilde een korte inleiding geven over de beklaagde en vroeg of ze het een bezwaar vond dat hij haar geboorte jaar noemde. Hij zei er bij dat hij dit altijd aan alle vrouwen vroeg. Op dat moment kreeg ik een lachbui, niet vanwege deze opmerking, maar omdat de vage kennis zich naast mij op een belachelijke manier met mijn bovenarm bezig hield.
Hierop trok hij zijn hand gelukkig weg en tot mijn opluchting draaide het publiek zich weer om in de richting van het aquarium. Sommige mensen gaan naar de openbare bibliotheek om even een krantje te lezen en onder de mensen te zijn. Ik denk eraan om in het vervolg nog meer zittingen van het Joegoslavie tribunaal bij te wonen. Het heeft iets buitengewoon huiselijks en rustgevends.
Eenmaal buiten vroeg de vage kennis of ik hem naar het station wilde brengen. Ik twijfelde maar kon hooguit uitbrengen dat mijn band een beetje zacht was. Toch klom hij achterop en klampte me zoals viel te verwachten stevig vast. Ik fietste zo hard als ik kon, maar bedacht halverwege het excuus om nog even naar de Albert Heijn te gaan. Daar stemde hij mee in, hij moest ook nog boodschappen doen. Ik gooide wat vegetarische balletjes in mijn mandje om die avond bij de zuurkool te nuttigen, de vage kennis kocht twee pakken soja melk. Buiten bood hij me één van de pakken sojamelk aan om uit te proberen. Maar ik zei dat ik geen sojamelk hoefde. Ook zei ik dat het beter was om verder niet achterop te gaan omdat de band echt te zacht was, dus liepen we samen naar de tramhalte. Hier nam hij na een innige knuffel onder de woorden ‘dag lieverd’ afscheid. De tram reed weg en ik zag dat hij één van de pakken sojamelk op het bankje had laten staan. Die heb ik toen maar mee naar huis genomen.

Grote Pluim

Van morgen hadden we een afspraak met een onderhoudsmonteur van het loodgietersbedrijf Den Dekker. Ze moesten het dak op om te kijken of er ergens een lekkage zou kunnen zitten. Onze onderbuurvrouw heeft daar namelijk last van. Maar er diende zich heden morgen niemand van den Dekker aan. Dus ik belde het bedrijf op om te vragen wat er was misgegaan. De mevrouw die ik aan de lijn kreeg leek wel van schaamte door de grond te zakken. Ze zei dat ze een fout had gemaakt en de afspraak op donderdag had gezet. En dat ze ons verder niet meer lastig zou vallen omdat we al zo aardig waren geweest om vandaag vrij te houden en het speet haar uit de grond van haar hart. Ze zou het nu gaan regelen via nummer zestig. Toen ik haar vertelde dat het wat mij betreft ook wel op donderdag geregeld kon worden, leek er iets in haar te breken. Ik had het gevoel alsof ze moor de telefoon heen wilde omhelzen. Ze zei dat ik haar hele dag goed had gemaakt en dat ik een grote pluim achter mijn naam zou krijgen en mocht er ooit nog iets zijn waarmee ze van dienst kon zijn dan moest ik het maar laten weten.
Ik moet binnenkort voorkomen bij de rechter omdat ik me een keer niet heb kunnen legitimeren op straat. Zou een grote pluim achter mijn naam bij een loodgieterbedrijf in mijn voordeel kunnen pleiten? Ik overweeg deze vrouw als getuige op te roepen.

zuurkool

Vandaag was G bijzonder ontstemt over de zuurkool die ik had klaargemaakt. Niet alleen kwam de zuurkool te laat, deze was ook nog eens vies. Ze had zich enorm verheugd op het enige rust moment van de dag. Even lekker eten en dan weer aan de slag, maar ik had dat volledig verprutst door crème freche door aardappels te mengen. Het maakte de stamppot tot een soort smeuïge kledder die ze niet erg kon waarderen. Ik moet zeggen dat het inderdaad best vies was, ook de vegetarische balletjes konden daar niks aan veranderen. De zuurkool was uiteraard aanleiding tot nog meer onvrede. Want wanneer ging ik bijvoorbeeld eens het internet regelen, we konden toch niet eeuwig meeliften op het netwerk van de buurjongen. Daar heeft ze natuurlijk gelijk in, het probleem is alleen dat we al een jaar een abonnement hebben gehad bij Casema en dat dit volstrekt niet werkte. Dan moest ik maar een ander bedrijf regelen, vond ze. Ze voegde er aan toe: dat het geld kost maakt me niet uit, alles kost geld. De conclusie van vanavond is als volgt: Ik ben een slechte huisman. Ik ben bang dat dit iets is waar ik, en wellicht zij ook, mee moet leren leven. Aan de buurjongen kan ik mededelen dat er aan een plan gewerkt wordt om op het netwerk van iemand anders mee te liften. Eind deze week weet ik meer.

Sapkuur

Goed, het was misschien wat naief van G om te denken dat ze een fles rum in haar handbagage kon meenemen, maar de manier waarop de douanier haar de fles ontfutselde kon bij mij niet geheel de indruk van eigenbelang wegnemen. In één beweging door gooide hij het in een container en ik weet zeker dat hij die er weer uit gaat halen. Eigenlijk zouden ze de fles ter plekken moeten vernietigen in een soort pers of glasbak, dat zou het gevoel genaaid te worden enigssinds kunnen wegnemen.
Het hele gedoe met vloeistoffen is sowieso onzinnig en getuigd van een nogal eendimensionale benadering van het probleem. Omdat er een bom van vloeistof gemaakt kan worden gaan we vloeistoffen verbieden. Het zou ongeveer hetzelfde zijn als we alles van hout uit huis verwijderen vanwege brandgevaar. Dat we die rum kwijt zijn is vervelend, maar nog enigsinds te beredeneren. De beste man hield van sterke drank. Ik hoorde gisteren een nog veel erger verhaal van een vriend die een sapkuur aan het doen was en een binnenlandse vlucht naar Madrid had. Hij had voor zijn lunch 100 ml fruitsap afgemeten in een drinkflesje van zijn dochter zodat hij echt kon bewijzen dat het 100 ml was.
Maar de mevrouw bij de douane zei dat de regel is dat de vloeistof ook in een 100 ml flesje moet zitten. Hoe hij ook probeerde uit te leggen dat het niet om explosieven ging, maar om zijn lunch en dat het ook overduidelijk 100 ml was omdat je het gewoon kon zien. Ze liet hem er niet door en riep zelfs de marechaussee.
“Deze meneer weigert me te begrijpen”
“Het is niet dat ik u niet wil begrijpen...”
“Jij houd nu je mond, laat deze mevrouw haar verhaal doen.”
Daarna was het een tijdje stil, de vier mannen van de marechaussee moesten immers nadenken en een gewichtige beslissing nemen. Uiteindelijk zei één van de vier. “ Neem eens een slokje.”
Toen mijn vriend dat gedaan had mocht hij door. Het was dus toch geen bom. Dat bewijst ook dat de douanier vanmorgen zijn kans schoon zag en donders goed wist dat het om rum ging en niet eens vroeg of we een slokje wilde nemen. Deze regel heeft niets met veiligheid te maken maar met commercie. Op deze manier draaien de tax free winkels veel meer omzet, dat is duidelijk.

In onze handjes knijpen

Gisteren hebben we tijdens een literatuur festival een lezing bijgewoond van J.M. Coetzee. Goed hij was zelf niet aanwezig. Maar ik denk dat we wat Coetzee betreft al in onze handjes mogen knijpen met een speciaal voor deze gelegenheid ingesproken lezing. Hij was aan de beurt toen een Frans sprekende Chinees eindelijk uitgekakeld was. Je mag natuurlijk niet oordelen over iemands stemgeluid, maar je hoorde al aan zijn uitwijdingen dat hij nogal breedsprakig was. Ik was blij dat ik niet, zoals de rest van het publiek, een oortje in had.
Coetzee zegt geen woord teveel. Het is een genot om naar hem te luisteren. “As much as I would like to be with you in Barcelona. Alas that is not possible.”
Hij las een aantal stukken voor uit Diary of a bad year ( de essay gedeeltes) en het was weer geweldig om naar te luisteren. Je hebt geheel niet de behoefte om er nog iets aan toe te voegen. De strekking van één van zijn essay was bijvoorbeeld: De wereld van de mensen is verwikkeld in een schaakspel met de wereld van het virus. Die van het virus is aan de winnende hand.

Ondragelijk Ironisch

Het viel me al op dat er in Barcelona veel moeders rondlopen met een tweeling of een zwart kindje. Mijn vriendin Elisabeth zei dat dit komt doordat het Catalaanse zaad heel slecht schijnt te zijn. Die tweelingen zijn dus reageerbuis baby’tjes en die zwartjes komen dus van een echte vind of zijn bij de wereldwinkel aangeschaft.
Vanavond Woody Allen’s Vicky Cristina barcelona gezien. Dat zijn zogenaamd de drie hoofdpersonen van de film, maar barcelona kwam er bekaaid vanaf. Verder was Woody’s ironie bijna ondragelijk.

Parfum

Het lieve Gtje wilde op schiphol even rondneuzen in de parfumwinkel, dat deed ik dus ook maar al heb ik natuurlijk geen geld voor zo’n vluchtig consumptiegoed als een parfum. Bovendien verkopen ze geen Agua di Parma op vliegvelden, wat toch de lekkerste geur blijft. Al moet ik zeggen dat de nieuwste Burberry ook niet vies is. Zo rondhangend tussen de gekleurde flesjes trof ik een Italiaans echtpaar dat volledig gehuld ging in hardloopkleding. Geen trainingspak maar strakke broekjes tot op de enkels. Ik informeerde dus voorzichtig of ze wellicht een marathon hadden gerend. Zij niet vertelde ze, maar haar man wel. Die had die middag de Amsterdam Marathon gelopen. Het bleef onduidelijk waarom ze dan wel dezelfde kleren aan had. Misschien was dat uit solidariteit. Ik stelde me voor dat het echtpaar de hele wereld over reisde zodat hij overal kon hardlopen terwijl zij er op de fiets achteraan reed.

Murphy's Law

Vandaag om 20:30 had ik naar Barcelona moeten vliegen met mijn moeder en mijn zusje. Mijn vader ging alvast niet mee aangezien hij mijn opa (zijn vader) wil steunen in de moeilijke dagen voor de begrafenis van diens vrouw. Mijn lieftallige huisgenoot de lieve G (Er bestaat overigens ook een niet lieve G, maar dat is iemand anders en ook geen huisgenoot) ging zowiezo pas maandag wegens de stress hormonen opgewekt door haar werk. Hoe dan ook, we zouden dus met z’n vieren een week doorbrengen in de Catalaanse hoofdstad, ware het niet dat mijn paspoort zich niet aandiende. Vanwege de identificatieplicht sleep ik dat ding overal mee naartoe en ik vermoed dat ik het bij het uitpakken en inpakken van mijn koffer, dan wel tas, ergens heb laten liggen. Vooralsnog zijn er drie opties: Groningen, Apeldoorn, Den Haag. Het huis in Den Haag is inmiddels volledig overhoop gehaald, dus de kans dat ie daar ligt is tamelijk klein. Toen bleek ook nog eens dat het appartement waarvan ik zwart op wit heb staan dat we het de achttiende konden betrekken, bezet was. Lekkere organisatie. Nu zullen er velen zijn die denken dat het zoekraken van mijn paspoort te maken heeft met een weeffout in mijn karakter. Maar is er hier ook niet sprake van een zekere wet die bekend staat bals Murphy’s law: als er 1 ding mis gaat dan gaat alles mis ? ik dacht het wel.

Overleden

Vandaag, om iets over vier, is de vrouw van mijn opa overleden. Het is de eerste keer dat er iemand dood gaat in mijn omgeving. Toch vreemd voor iemand van 32 jaar. Er was nog even overleg geweest tussen mijn opa en de zus van zijn vrouw, maar ze hebben besloten dat sonde voeding eigenlijk meer uitstel zou zijn dan een oplossing. De aparaten gingen uit en de morfine toevoer werd langzaam opgevoerd. Dit is de tweede vrouw die mijn opa naar het graf draagt. De tweede vrouw ook waar hij het 25 jarig huwelijk mee heeft gevierd.

Tunnels

De laatste tijd zijn e rveel tunnels in het nieuws. Nabij Berlijn wordt tot eind deze maand het bunkercomplex van Honecker opengesteld, daarna gaat het dicht. Het schijnt ondanks het toeristische potentieel toch niet helemaal rendabel te zijn. Vandalen hebben het onder water gezet en het is er nu behoorlijk vochtig. Vandaag werd bekendgemaakt dat er ook in Londen onder het Bush House (waar de BBC is gehuisvest) ook een tunnelsysteem is aangelegd. Net als de Honnecker bunker is dat heel lang geheim gehouden, maar nu is de kans op een nucleaire dreiging te klein heb ik begrepen. Dus wordt het bestaan van deze gangenstelsels in de openbaarheid gebracht. Misschien willen ze het wel verkopen aan de hoogste bieder. Voorlopig gaan de gangen van de Honnecker bunker dicht, dat is zeker.Wat er in Londen gaat gebeuren, is nog onbekend. Of dat wel toeristisch uit te buiten is, schijnt ook de vraag te zijn aangezien het alleen toegankelijk is vanuit een postkantoor. De enige tunnels in het nieuws die wel commercieel haalbaar blijken te zijn liggen tussen palestina en Egypte. Er schijnt een levendige handel via het tunnelstelsel plaats te vinden. De economie van Palestina is er grotendeels van afhankelijk. Volgens Israel gaan er vooral veel wapens door.

I Am Patient

Geluiden uit de omgeving van een zekere overledene hebben te kennen gegeven dat deze post kwetsend zou kunnen zijn. Het was handig geweest als die geluiden zich manifesteerden als comment op deze blog. Ik ben voorstander van het publieke debat en ben vooral nieuswgierig naar iemands ideeen over al dan niet kwetsende woorden. Maar ik heb deze indirecte suggesties ter harte genomen en de post aangepast. Niet omdat de inhoud niet correct zou zijn, maar omdat het punt dat ik wil maken beter tot z'n recht komt indien het voorbeeld wordt veralgemeniseerd.

Waar sommige mensen graag op straathoeken rondhangen en joints roken daar genieten andere mensen ervan om in een ziekenhuis te verblijven. Hun lichamelijke toestand is deel van hun identiteit geworden en het lijden wordt bewust dan wel onbewust ingezet om hun directe omgeving te chanteren. Hun lichamelijke gebreken worden een manier om de wereld naar hun hand te zetten. Ik kende iemand die zo was. Haar geval doet me altijd denken aan een artikel van Abram de Swaan dat ik jaren geleden eens heb gelezen. Hij schrijft dat de kracht van de zwakken hun hinderkracht is. Ze zitten anderen in de weg en om die hinder tegen te gaan of om hun schuldgevoel te bestrijden, bieden anderen zorg aan de zwakken. Let wel: geen mens kan zonder zorg, maar de meeste mensen kunnen hun zorg zelf kopen door arbeid te verrichten. Zo niet de zwakken onder ons.
"(...)Maar al die mensen die niet door rechtstreekse, en erkende, tegenprestaties kunnen zorgen dat anderen voor hen zorgen, kunnen in ieder geval toch iets anders: hun medemensen hinderen. Hun hulpeloosheid, en het leed dat daarvan de oorzaak is, of anders al snel het gevolg, stoort ieder die het aan moet zien. Kinderen en idioten, kreupelen, krankzinnigen, zieken en oudelieden, aan al die mensen die er zelf niets aan kunnen doen, moet dus een ander iets doen. De kracht der zwakken is hun hinderkracht. Zuigelingen, de meest hulpelozen van alle mensen, houden zich in leven door bij iemand anders het besef te wekken van hun volstrekte afhankelijkheid; naarmate kinderen ouder worden leren ze beter te zorgen dat er voor ze gezorgd wordt: kinderkracht is hinderkracht. Veel neurose, wangedrag en verslaving volgt eenzelfde patroon: als nu niet iemand zich om mij bekommert, bega ik een ongeluk dat hem spijten zal."

Vooral die laatste zin klinkt mij bijzonder herkenbaar in de oren als iets dat diegene had kunnen zeggen waar ik voorheen deze post aan had gewijd.

het hele artikel is hier te lezen: http://www.dbnl.org/tekst/swaa005mens01_01/swaa005mens01_01_0003.htm

oprecht vals bescheiden

In de Volkskrantbanen las ik over het bedriegersyndroom. Mensen die dat hebben zijn de hele dag bang om door de mand te vallen. Complimentjes wuiven ze weg door erop te wijzen dat het zonder hun collega’s nooit zou zijn gelukt. De familiesituatie blijkt vaak een rol te spelen. Ze hebben het gevoel tegen een beeld op te moeten boksen dat er bestond van hun broer of zus.
Het lijkt me moeilijk om als buitenstaander een onderscheid te maken tussen het bedriegersyndroom of valse bescheidenheid. Misschien is het syndroom nog wel het beste te omschrijven als een vorm van oprechte valse bescheidenheid.

intrigerend op een irritante manier

Hemingway blijft toch eigenaardig, ik ben nog steeds bezig met for whom the bell tolls (het favourite boek van McCain) en je denkt toch in eerste instantie dit is niks, wat een gezever. Maar ik ben toch blijven doorlezen, ik wil namelijk weten waarom hij de Nobelprijs voor literatuur heeft gekregen. Dat snap ik nogsteeds niet helemaal, al vind ik hem wel goed. Raymond Carver had hem van mij ook mogen hebben. Toch blijft het spannend dit boek over de Spaanse burgeroorlog waar, op bijna idere pagina, heerlijk gegeten wordt en vooral veel wijn wordt gedronken uit zakken van leer. De huidiege regering van Spanje schijnt het plan te hebben opgevat om uit te zoeken wie er nou echte misdaden heeft begaan in d eburgeroorlog of dat nu fascisten of communisten zijn. Dat lijkt me vijwel onmogelijk om nog uit te zoeken. Maar het verleden blijft knagen. Toch ben ik benieuwd of het meer zal zijn dan een gebaar alleen.

Crisis

Ik ken iemand die veertig duizend euro op de landsbanki heeft staan via het Icesave programma. Veertig duizend euro en de Nederlandse overheid staat slechts garant voor 20 duiziend. Ik ken hem goed, het is een vriend van mijn ouders en hij spaart al geruime tijd om binnen niet al te lange tijd naar Zweden te verhuizen. Knappe kerel als je dan geen slapeloze nachten krijgt. Mijn opa had ook een slapeloze nacht gisteren. Hij belde op om te zeggen dat zijn vrouw in het ziekenhuis ligt. Niet mijn oma maar een dame die hij later is getrouwd toen mijn oma was overleden. Ze is zestien jaar jonger dan mijn opa maar sinds ze in 1984 van de kanker is genezen een menselijk wrak. Nu ligt ze aan de hartbewaking. Mijn Opa zei dat het eerst wel schrikken was maar dat hij al snel in een routine terecht kwam, behalve s' avonds vond hij het wel eenzaam. Ik kreeg echter niet de indruk dat hij erop zit te wachten dat ze nog terug komt. Ze is een beetje raar in haar hoofd. Dat was mij ook al opgevallen: ik heb haar tijdens het bezoek wel drie keer horen zeggen dat ze dacht ze dood ging wegens ademhaling moeilijkheden. Vooralsnog leek de hartbewakingmonitor iets heel anders te beweren. Er was een keurig regelmatige grafiekje te zien.
Maar het is net als bij de financiele crisis. Zodra er paniek uitbreekt, gaat ieder regelmatig grafiekje uiteindelijk onregelmatigheden vertonen.

Bij nadere inspectie

Dit is een grappige foto, want je denkt in eerste instantie: hee, sigarettenpeuken! Maar nee, dat zijn het niet. Mijn vader heeft deze foto genomen in Dubai op een locatie die Dubai Dry Docks wordt genoemd. Een haven voor olietankers waar het absoluut verboden is om te roken. Bij nadere inspectie blijken het dan ook oordopjes te zijn.

Op Audientie

Harry Abels vertelde mij een andere aardige anekdote, achteraf gezien blijkt het hele interview van anekdotes aan elkaar te hangen, over de directeur van het Telematica instituut in Enschede.Dat instituut had een nieuw gebouw nodig, maar de directeur bleek een nogal werelvreemde en arrogante man te zijn. Zijn werkkamer was ruim en had hoge ramen, maar hij ahd zijn bureau tegen de muur geduwd en hij zat met zijn gezicht naar de wand. “Je weet niet wat je ziet. Er is iets aan dat hoofd iets mis, hoe kan iemand anders zo de kamer inrichten? Er stond ook een beeld, vreselijk, dat was een monstrueus naakt en dat stond zo opgesteld dat je er bij binnenkosmt wel wat van moest zeggen."
Het bleek helemaal georchestreerd te zijn. De directeur van het telematica instituut greep ieder commentaar op het beeld aan om te vertellen dat hij dat zelf had gemaakt tijdens een zomer cursus boetseren in de provence. "Hitler had het beter voor elkaar, die wist hoe je een entree moest verzorgen. Als je daar op audientie kwam moest je eerst een lange gang door waar je je eigen laarzen hoorde echoën en dan die grote deur waar je dan doorheen moest. En daar zat meneer.”

Harry Abels praatte over Hitler alsof hij warme herinneringen had aan zijn audienties bij de fuhrer. Ik denk dat Hitler overigens ook erg had kunnen genieten van een boetseer cursus in de provence, maar ja hij had andere dingen aan zijn hoofd.

Ongedwongen ruimtes

De architect Harry Abels vertelde mij tijdens een interview een verhaal over een Noors onderzoeksteam die in de jaren tachtig in een groot vervallen pand nabij stockholm opereerden. “Het was een enorme rotzooi. Maar briljante types, er kwamen daar wel tien octrooien per jaar vandaan. Toen dachten ze, oké we zijn bijna Nobelprijs winnaars, laten we maar eens een nieuw pand neerzetten. Het aantal octrooien liep direct terug en dat kon overal aan liggen, maar had er ondermeer mee te maken dat de gemeenschappelijke eetvoorziening weg was. Ze hadden allemaal keurig een kamer en de kantine beneden. Dus wat deden die mensen die gingen allemaal terug naar hun kamer en aten het broodje achter de computer. Maar ze zaten niet meer op dezelfde vloer een broodje te eten. De meest creatieve ideeën ontstonden dus blijkbaar doordat ze gewoon over de vakantie of wat dan ook zaten te ouwehoeren.“
De taak van de architect bestaat eruit dit soort processen van serendipiteit, te organiseren. Met Foucault in het achterhoofd klinkt dat ineens heel vreemd, want die zegt juist dat architectuur een machtsstructuur is (Je loopt via deze gang die kant uit, je kan niet anders).
Maar architectuur kan ook juist niet dwingende ruimtes creeeren. Plekken waar mensen juist ongedwongen bij elkaar kunnen zijn en naar hun hand kunnen zetten.

Geheime bijeenkomst met kaaskoekjes

Ik weet niet hoe het kan, ik denk dat ik te weinig van huis ga. Zodra ik namelijk de woning en de stad verlaat, gaan er dingen mis. Dingen raken zoek. Zo ben ik gisteren in Amsterdam mijn mobiel kwijt geraakt. Er was sprake van een geheime bijeenkomst. We moesten om acht uur verzamelen in restaurant 1ste klas op Amsterdam Centraal. Daar heb ik even gezeten in afwachting van wat zou volgen, maar toen ik vanmorgen belde hadden ze nog niks gevonden.
Later vertrokken we met drie taxi’s naar de plaats van bestemming. Dat bleek het huis te zijn van Phon Zwart. Toen ik mijn jas aan Phon's kapstok hing kwam ik erachter dat ik mijn mobiel niet meer had. De taxi centrale wist ook van niks. Ik bevond mij ondertussen dus met een mannetje of 15 in het huis van Phon Zwart, een ex kookboekenschrijfster. Niemand kende elkaar, geloof ik, behalve dan van de site van de schrijver die deze avaond had bedacht. Niemand kende ook Phon Zwart of had iets van Phon Zwart gelezen, laat staan gekookt. Ze woont voor de helft van de tijd in Zuid Afrika en voor de andere helft in Amsterdam. Als ik haar huis zo zag en de locatie dan denk ik dat ze behoorlijk vermogend is. Al lijkt mij het sterk dat ze dit allemaal bij elkaar heeft gekookt. Ik dacht die avond veel aan mijn mobiel en dronk daarbij steeds meer witte wijn. Die, ondanks Phon's culinaire achtergrond, niet te drinken was. De schrijver presenteerde zich op een moment dat iedereen hem al half was vergeten. Hij kwam meer even kijken hoe alles ging en daarmee bemoedigde hij (door zijn aanwezigheid) de aanwezigen vooral door te gaan om onderling met elkaar te blijven praten. De schrijver is een podium voor anderen om elkaar te ontmoeten. Daarom was het goed dat hij maar kort bleef. De avond eindigde ermee dat ik met Johannes, de assistent van de schrijver, met twee kratten bier, een zak glazen en kaaskoekjes in de trein terug naar Den Haag zat. Het was al met al een gezellig avond. Wel jammer dat ik mijn mobiel weer eens kwijt moest raken.