zaterdag 15 februari 2014

Spullen

In een artikel in een serie over geheugen, spullen en de dood, hier terug te lezen op de pagina van de NYT, schrijft Olivia Judson over haar ouderlijk huis in Baltimore en hoe dit tijdens haar jeugd langzamerhand gevuld werd met meubels en spullen. Wat doe je met de spullen als je ouders komen te overlijden? De vader die eerst alleen overbleef had graag willen verhuizen naar een kleiner appartement, maar verwierp deze gedachte in verband met de spullen die hij had. Gevraagd waarom hij daar zo aan hechtte citeerde hij William James: “ The loss of possessions gives a sense of the shrinkage of our personality, a partial conversion of ourselves to nothingness.”
Judson heeft het gevoel dat het eerder andersom is, niet spullen bepalen onze persoonlijkheid maar onze persoonlijkheid geeft betekenis aan de spullen. Toch had ze het gevoel haar vader uit te wissen toen ze dingen begon weg te gooien. 
De these van James lijkt op een andere manier dus wel te kloppen. Als mensen er niet meer zijn dan zijn het de spullen die helpen de weg terug te vinden naar de herinneringen aan die mensen. Met foto’s en films werkt dat helaas minder goed. Zou dat te maken hebben met het feit dat textuur en geur ook een rol spelen bij het ontsluiten van die herinneringen? Misschien heeft het ook wel iets te maken met de bekende these van Walter Benjamin dat er bij de reproductie van kunstobjecten iets (de ziel?) verloren gaat? Ook gewone spullen hebben wellicht een ziel, maar dan meer in persoonlijke niet universele zin.