Een van mijn collega’s in de Groningse aio-toren is opgegroeid in het Oost Berlijn van de jaren tachtig. Hij vertelde me vandaag over zijn twee opa’s waarvan er eentje een kenner van Russische literatuur is en de ander een kenner van Franse filosofie. De opa die kenner is van de Russische literatuur woont in Berlijn en schrijft nog steeds. Fritz Mierau heet hij. In de ochtend schrijft hij twee uur en dan, na een middagwandeling, ‘s avonds nog twee uur. Hij dicteert zijn boeken aan zijn vrouw die ze uittypt. De opa vertaalde ondermeer Mayakovsky, maar omdat de Russsische dichter zelfmoord pleegde was Mayakovsky besmet. In een perfecte staat pleeg je geen zelfmoord, behalve als je zelf de vijand bent. Prachtig staaltje Sowjet retoriek: Zelfmoord als een vorm van zelfcensuur. Totalitaire regimes creëren fictie met een open einde dat telkens kan worden aangepast naar gelang de situatie.
