Oma

Gisteravond is mijn oma overleden. Uitdroging, bloedarmoede en een niet noodzakelijk medisch onderzoek deden haar uiteindelijk de das om. Maar dat was de directe aanleiding en niet de oorzaak van het overlijden. Ze had geen zin om (hulpeloos) op een stoel te zitten. In het ziekenhuis zei ze al:' ik wil naar huis.' Daar is ze nu, thuis, de plek waar ik zoveel uren heb doorgebracht op ontdekkingstocht over de zolder en in de tuin. Ik heb er veel nieuwe woorden geleerd zoals traploper en voorkamer, maar het woord bijkeuken is geloof ik voor altijd met oma verbonden. Ze ligt nu thuis, ze is terug zoals ze dat zo graag wilde. Hartverscheurend om te zien, maar het is goed zo, weten we, het is goed dat ze geen lijdensweg heeft hoeven ondergaan. Ook medische onkunde heeft blijkbaar zo z'n eigen rechtvaardigheid. Ik had nog niet eerder kennis gemaakt met de dood en dit was misschien wel de meest vriendelijke introductie denkbaar.

Van Kooten en de Bie - De vieze man rijdt door een plas

Keek op de Week 20 - 5van5 - Duivelsverzen

Cellofaan

In een dappere poging mijn boekenkast opnieuw in te richten, vond ik het boek No Logo terug van Naomi Klein. Het was nog ingepakt. Destijds had ik het boek aangeschaft en ik geloof, bij wijze van statement, nooit uit het plastic gehaald. Ik weet alleen niet meer wat het statement inhield en niemand heeft het ook ooit opgemerkt, zover ik weet. Eind jaren negentig was No Logo nogal een hit en iedereen liep er mee weg. 'Today nobody can afford not to be an activist', staat er op de achterflap. Goed leesbaar door het cellofaan heen. Je had twee globaliseringsbabes Naomi Klein en Noreena Hertz. Maar Naomi Klein werd met No Logo toch wel het boegbeeld van de anders globalisten. Waarschijnlijk was ik een beetje zoals de Turkse man vertolkt door van Kooten in het programma Keek op de Week. Hij kocht het boek De Duivels Verzen van Salman Rushdie om op een tafeltje te leggen zodat iedereen kon zien dat hij geïntegreerd was.

Wachten

Olaf Tempelman bespreekt in de boekenbijlage van de Volkskrant het boek On balance van Adam Phillips, misschien wel een van de laatste voorvechters van de psychoanalyse. Zijn grote kracht? Toegeven dat psychoanalyse niet wetenschappelijk is waardoor zijn critici met lege handen staan.Tempelman citeert een mooie definitie van de fanaticus gegeven door Phillips: ' Fanatici zijn mensen die te lang hebben moeten wachten op iets wat weleens niet zou kunnen bestaan. En waar een buitensporige frustratie is, is altijd een valse oplossing.' Gisteren waren we op een feestje en daar sprak ik iemand ie beweerde niets te doen. Ze was niets aan het doen en ze was van plan te wachten totdat ze zou weten waar ze goed in was. Misschien kwam het door het artikel van Tempelman, maar ik meende al de eerste flikkering van fanatisme in haar ogen te zien. Misschien was zij ook wel aan het wachten op iets wat nooit zou komen.

Doorvertellen

 

Het genre van de gevangenisfilm is misschien wel net zo onuitroeibaar als het genre van het liefdesdrama. Gisteren heb ik met de lieve G de Spaanse film Cel 211 gezien. Ik mag wel zeggen, een bloedstollend gevangenisdrama waarbij een jonge cipier op zijn eerste dag per ongeluk in de gevangenis opgesloten raakt terwijl er een opstand uitbreekt. Omdat hij nieuw is krijgt hij het voor elkaar net te doen alsof hij ook een gevangene is. En binnen die context wordt hij ook echt crimineel. Uit zelf verdediging. Er zijn echo's terug te vinden van de film Das Experiment waarin studenten een rolverdeling krijgen tussen cipier en gevangene. Uit het experiment bleek dat mensen zich binnen bepaalde machtsverhoudingen op een bepaalde manier gaan gedragen ook al zijn het gewoon studenten. Kun je dan eigenlijk nog wel praten van moreel afkeurenswaardig gedrag? Waarschijnlijk wel, al moet je daaraan toevoegen dat de gronden en uitgangspunten waarop je het oordeel baseert geen natuurwet is maar een toevallige afspraak.

Cell 211 komt niet in Nederland uit.

Reform

Vandaag zijn we een huis gaan bekijken in de Oosterpoortbuurt. Een huis voor de lieve G, wel te verstaan. Ik ging mee voor de gezelligheid. De huidige eigenaresse is een kinderpsycholoog en zij vertelde over achterbankkinderen. Ik had er nog nooit van gehoord maar dat zijn kinderen die van hockey naar pianoles worden gebracht, in de auto op de achterbank. Maar de ouders zijn verder eigenlijk niet met ze bezig. Als er iets met ze aan de hand is gaan ze namelijk weer op de achterbank maar dan naar de kinderpsycholoog. Het huis was leuk, maar klein en we hadden het vrij snel gezien, vandaar dat we overgingen op de kinderpsychologie. Ze voorspelde alvast de nieuwste trent. Na anorexia krijgen we binnen niet al te lange tijd orthorexia. Dat betekend dat je gezond wil eten. Alles uitwegen en zorgen dat je precies de juiste voedingstoffen binnenkrijgt. Dat klonk mij nou niet heel verkeerd in de oren. Totdat je beseft dat je er dan waarschijnlijk uit komt te zien als sommige reformwinkelmedewerkers.

Authentieke Bom

Vandaag moest er een bom ontmanteld worden bij Putten, dat betekende drie keer overstappen om in Groningen te komen. Het was een bom uit de tweede wereld oorlog. Dat heeft bijna iets gezelligs. Veel mensen moesten ook lachen toen ze het hoorden. Dit was toch wel heel koddig. Het heeft ook wel iets grappigs natuurlijk, of zelfs geruststellends. Vooral nu de war on terror toch een beetje diffuus begint te worden en we ons terug hebben getrokken uit Afghanistan, duikt daar ineens weer een snipper op uit een echte oorlog. Die tweede wereldoorlog, dat ging ten minste nog ergens over. Die bommen dat ware stoere dingen die uit vliegtuigen werden gegooid. Daar, pak aan. Tegenwoordig met die terroristen is het toch ook allemaal niet meer wat het geweest is. De stoere bom is een gordeltje geworden en die wordt dan weer gedragen door mannen in een jurk die zich het liefst opblazen in een gezellige winkelstraat. Dat noem ik nou de vertrutting van het oorlogvoeren. Mij is het allang duidelijk, we moeten terug naar het een op een duel.

File

In Beijing hebben vrachtauto's nu al tien dagen in een file gestaan. De chauffeurs klagen dat de lokale bevolking veel te hoge prijzen rekent voor het eten en drinken. Dit meldde de BBC radio vandaag. Dat was dan even in het klein een hele harde les in het mechanisme van de vrije markt. Waar schaarste heerst schieten de prijzen omhoog. Ik hoor het die marktvrouwen al zeggen:' tja u kunt natuurlijk ook uw vrachtwagen verlaten en het in een dorp verderop proberen.' Filevorming is overal ter wereld een probleem en dat gaat alleen maar toenemen. Leven in een permanente gridlock. Het doet me denken aan een fantastisch kort verhaal van Jonathan Letham dat ik aantrof in zijn bundel Men and commics. Het gaat over het leven in een auto, waarbij mensnen zich hooguit de luxe kunnen permiteren naar apartments on tape te kijken. Dat zijn vastgoedvideos oorpspronkelijk bedoeld voor de hogere klasse die aan de andere kant van de muur nog wel in hun appartementen wonen en huizen kopen. Wonen in een appartement met gangen, deuren en kamers is een fantasie geworden. Ook voor veel Chinese vrachtwagenchauffeurs zal dat ook een fantasie zijn, al was het dat vermoedelijk al voordat ze in die permanente file stonden.

Byron

Tijdens een wandeling gisteren kwamen we een jongetje tegen op een step. Hij vertelde ons dat hij alle mensen op een bepaald punt in de stad wilde hebben voor de gezelligheid, dat was ook zo leuk toen alles nog oranje was. Hij woonde in een leuke stad vond hij zelf alleen haatte hij zondagen omdat er dan niemand op straat was. Al steppend babbelde hij erop los. Hij zei dat hij eigenlijk niet zozeer geïnteresseerd was in mensen, maar vooral in vrouwen zonder man. Daar kon ik hem wel gelijk in geven. Vrouwen zonder man, zijn leuker. Ook had hij een spaarpotje bij zich, zei hij, waar nog niks in zat. We kwamen langs het huis van de stadsdichter en daar zijn we toen maar op audiëntie gegaan. We kregen opgeschonken oploskoffie. Net Afrika, zei de stadsdichter. Inderdaad, zeiden wij. Alleen het blik Nestle melkpoeder mistte nog. De stadsdichter kende het jongetje wel. Hij versiert altijd alle vrouwen in de Albert Heijn. Het zou nog wel eens een hele jonge Don Juan kunnen zijn, het jongetje dat buiten voor het raam van de stadsdichter nog steeds rondjes draaide op zijn step. Don Juan van Groningen. Misschien kan de stadsdichter er een gedicht over schrijven in de traditie van Byron.

Hier wordt bepaald wat jij draagt

Het Noorderzonfestival is gaande, we zijn in Groningen, maar in plaats van naar een voorstelling gaan, hebben we een DVD gekeken die in het huis rondslingerde waar wij momenteel logeren. (Een geweldig huis overigens met een dakterras waar je omringt wordt door citrusplanten). De enige reden dat we de film ‘The devil wears Prada’ niet hebben uitgezet was het weergaloze spel van Meryl Streep als editor in chief van het blad Runway. ‘don’t be rediculous, everybody want to be like us.’ Ze was vrij overtuigend in haar argumenten dat fashion het leven van miljoenen mensen bepaald en dat je wel kan denken dat je vrij bent in je keuzes wat je draagt maar dat je dan jezelf voor de gek houdt. ‘what you wear was decided by the people in this room’. Heerlijk! Ik moest meteen denken aan de half afgeschoren kapsels van jeugdige expats in Parijs. http://cultuursteppe.blogspot.com/2010/07/in-parijs-waren-we-geshockeerd-geraakt.html

chelfitsch

De lieve G had vanavond een verrassing, twee kaartjes voor het theater. Het zou om een experimentele voorstelling gaan waarbij de vraag ‘wat is theater eigenlijk?’niet zou worden geschuwd. Japanners zijn grappige kleine mensen met leuke kleertjes aan, dacht ik na het eerste kwartier van de voorstelling . Japanse mensen liepen over het toneel waar verder geen dekoor was opgebouwd. Sommige liepen op sokken anderen hadden slippers of tennisschoenen aan. Het ging hier puur en alleen om de japanner en hoe deze beweegt. Theater is voyeurisme, dacht ik, dat is wat de regisseur ons wil meegeven. Er was ook tekst. Terwijl de acteurs op subtiele wijze met benen en armen bewogen werd er een verhaal vertelt. De voorstelling duurde twee uur en aangezien ik net vier uur in de trein had gezeten dacht ik som dat dingen elkaar overlapten. Mensen in de trein doen soms ook aan experimenteel theater. In de zaal begonnen mensen dezelfde bewegingen te maken als de mensen op het podium, bewegingen om het bloed te laten stromen.

GH01: Market Queen

Vandaag ben ik op de ambassade van Ghana geweest voor de visumaanvraag van mijn vader en mijzelf. Als je nummertje verschijnt ben je aan de beurt. Althans dat lijkt zo. Bij de ambassade van Ghana gaat het net even anders. Als jouw nummertje voorbij komt dan mag je op een stoel komen zitten in de kamer van de dame die het afhandelt. Het kan dan gemakkelijk zo zijn dat je nog een kwartier moet wachten omdat ze met je voorganger bezig is. Dat is overigens geen straf want het lijkt wel een soort toneelstukje.Het praten en afhandelen van zaken gaat op een vreemd soort formele en tegelijk informele wijze. Soms gaat de telefoon en wordt er in het Ghanees (twi) gebabbeld. I wil have the fourhundred and fifty now, zegt ze tegen de man naast mij als ze heeft opgehangen. De vijftigjes vliegen door haar handen met een gemak en achteloosheid van een marktvrouw. De pakketten met formulieren en paspoorten gleden achterloos uit haar handen in een kartonnendoos op de grond. Paf, paf.

Klepelen

Terwijl ik opschrijf dat er in de jaren zeventig nog tijd en geld was voor de snelweg, schijnt buiten de zon. Ik moet het gras nog maaien. Frits den Hollander van Rijkswaterstaat, werkzaam aan de droge kant, babbelt in mijn koptelefoon over planten, bomen en strubben. Hij kan leuk vertellen, deze boswachter van de snelweg. Het gras werd vroeger geklepeld. Zeven keer per jaar raasde er een machine door de snelwegberm en die milimeterde de boel. Het was toen zo glad als een biljartlaken. Pas later maaide men minder en werd het gras verwijderd om de grond te verschralen. Verschraling? Jawel meneer. Verschraling daar houden sommige planten van, bomen niet, maar veel planten wel. Van de 1500 plantensoorten in Nederland groeien en 800 lop de schrale grond van de snelwegberm. Dat is niet niks, denk je dan. Zal ik koffie zetten? De zon schijnt. Ik ga naar buiten om het gras te maaien, dat moet ook gebeuren. Daar houden de buren van.

Lifestyle

In de New York Times van gisteren werd melding gemaakt van de problemen die de stad Maastricht ondervindt van het drugstoerisme en het juridische gevecht van de gemeente daartegen. In recent years, crime in Maastricht, a city of cobblestone lanes and medieval structures, has included a shootout on the highway, involving a Bulgarian assassin hired to kill a rival drug producer. Bulgaarse huurmoordenaars op de snelweg van Maastricht, dat is toch niet mis, dan tel je wel mee in de internationale pers, lijkt me. Eindelijk een modern grootstedelijk imago. Maar zijn ze er blij mee? Welnee, er wordt weer van alles geprobeerd om het illegaal te maken voor niet Nederlanders om in coffee shops boodschappen te doen. Flauwekul natuurlijk want dan zouden landen binnen Europees verband vanuit veiligheidsoverwegingen ineens hun grenzen kunnen sluiten voor andere nationaliteiten. Het artikel gaat verder. As business has boomed, many of the Dutch coffee shops — dingy, hippie establishments in the ’80s and ’90s with a few plastic tubs of marijuana on the shelves — have become slick shops serving freshly squeezed orange juice and coffee in fine china. Het lijkt me duidelijk dat dit soort tenten nooit meer weg gaan, ze kunnen beter gaan onderzoeken of het ook in andere landen tot de mogelijkheden behoort. Coffeeshops zijn lifestyle geworden. Je hoeft het niet te roken, daar wordt je alleen maar moe van, als er maar een hennept handdoekje in de wc ligt en hennept zeep. En een handdoekje met een hennep blad. Uiteindelijk gaat het om het imago niet om het gebruik. Wat dat betreft zit de consument wel op een lijn met de gemeente. Denk ik.

Honger

Vandaag lasagna gemaakt en griesmeel. Ik eet me de afgelopen tijd een ongeluk. Waarschijnlijk toch te wijnig geslapen in de bergen. Van slaap krijg ik honger. Tussen het uitwerken van interviews een verhaal gelezen van Sherwood Anderson in het book Winesburg Ohio dat ik bij Shakespeare and Company in Parijs heb gekocht. Het verhaal heet The untold Lie en gaat over twee boerenknechten, een oudere en een jongere, de oudere heeft kinderen met spichtige benen.De jongere is een rokkenjager. Het is schitterend opgeschreven. Als de jongere om advies vraagt aan de oudere wat hij moet doen met het meisje dat hij zwanger heeft gemaakt zoomt Anderson uit en beschrijft de omgeving.'There they stood in the big empty field with the quiet corn shocks standing in rows behind them and the red and yellow hills in the distance, and from being just two indifferent workmen they had become all alive to each other.' (p.205) Op dat moment schijnt de waarheid van het leven op alles en iedereen. Dan nog wel, als er nog niet geantwoord is. Niet antwoorden is de enige manier om niet te lieggen. Het is zeer goed en verrassend opgeschreven. Het lijkt duidelijk dat Hemingway zich door hem heeft laten inspireren.

GH00: Injecties

Vandaag ging ik naar de GGD om een gele koorts prik te halen. De GGD zit een heel eind op de Laan van Meerdervoord in een betonnen kolos aan de rand van het winkelcentrum aan het Savornin Lohman plein. De toren heet de Thorbecke toren. De prik zou  mij iets van 21 euro gaan kosten. U krijgt ook nog advies, zei de vrouw achter het glas. Ik heb geen behoefte aan advies, zei  ik terug tegen het gezicht achter het glas. De vrouw had wat pukkeltjes rond haar kin, zag ik. Het is verplicht, zei de vrouw met de moeilijke huid. Ik werd opgehaald door mevrouw Hazewinkel, ze was sociaal consulent las ik op het bordje dat ze droeg. Tijdens het consult probeerde mevrouw M.A. Hazewinkel mij ook nog injecties tegen Dengue, Schistosomiasis, hepatitis B en hondsdolheid aan te  smeren. Telkens vroeg ik of het noodzakelijk was. Wij vinden van wel, zei mevrouw Hazewinkel daarop voortdurend. Maar ik wilde het niet omdat het niet noodzakelijk was om het land in te komen. Ten slotte vroeg de sociaal consulent of ik een stempel wilde als bewijs dat ik geen cholera had. Dat is alleen een stempel, geen injectie. Oke, zei ik, is dat gratis? Nee, de stempel kost vier euro. Dan hoeft het niet, antwoordde ik. Maar er kan naar gevraagd worden, vocht Hazewinkel terug. En dan gaan ze je daar inenten met vieze naalden.  Ik kon een lach niet onderdrukken. Mevrouw Hazewinklel deed werkelijk haar best de handel aan de man te brengen. De klant wordt zelfs bang gemaakt met vieze naalden. Terug bij de vrouw achter het glas moest ik 51 euro afrekenen. Op de rekening stond dat ik advies had gekregen over ziektes als Dengue, Schistosmasis en hondsdolheid. Toch wist ik nogsteeds niets van al die ziektes. Dreigementen kosten ook geld. Blijkbaar.

De Duivel bezoekt Lourdes

De duivel kwam aan in Lourdes. Hij was met de trein gekomen vanuit de Pyreneeën waar hij twee weken had gewandeld. Normaal gesproken zou hij iets langer zijn gebleven, maar het had de afgelopen dagen onafgebroken geregend en daar hield de duivel niet van. Al zijn kleren waren nat. Natuurlijk was de duivel waarover we het hier hebben niet de echte duivel. Deze duivel werd zo genoemd door zijn vrienden omdat hij iedereen altijd aan de drugs hielp. Het was dus een zorgzame duivel die met veel liefde zijn vrienden vergiftigde. Zelf deed hij overigens allang niet meer aan drugs, hij liep liever door de bergen. Maar nu dus even niet, omdat hij verkleumd was. Het noodweer had hem naar Lourdes gedreven. De drukte op straat was even wenen, na zo lang in de bergen te zijn geweest, maar het was droog. Mensen liepen af en aan met posters en jerrycans waar Maria op stond. Made in China werd in Lourdes schaamteloos weggezet als Made in Heaven. De duivel zag een restaurant met op de gevel een in neonletters geschreven boodschap dat er verse kloffie klaar stond. Het was geschreven in alle talen, ook in het Nederlanders, de taal van de duivel. Bij de beroemde grot waar het herderinnetje in 1858 18 keer Maria heeft gezien stond een rij van twee honderd meter. De duivel had zijn vrienden in het verleden verschillende Maria verschijningen bezorgd, maar was daar nooit heilig voor verklaard, eerder voor vervloekt. Wie Maria heeft gezien heeft teveel geslikt, zei de Duivel als men zich bij hem kwam beklagen. In Lourdes slikte men alles en massaal.  Lourdes leek op een religieus themapark waarbij de kruisgang was nagebootst met goudkleurige beeldengroepen op de heling van een berg. Er waren vooral veel zwarte mensen die hier zingend en knielend aan voorbij trokken. De duivel strekte zich uit op het grasveld achter de kathedraal om daar in de zon zijn verkleumde botten op te warmen. Hij trok zijn tas open en verspreidde zijn natte kleren op het gras. De zon was zalig. Om hem heen waren verschillende groepen bezig met zang en dans die allemaal religieus getint waren. Ondanks zijn religieuze bijnaam geloofde de duivel helemaal nergens in, behalve dan in droge kleren. Omdat hij honger kreeg besloot de duivel een instant pasta maaltijd op zijn gasbrander klaar te maken met het gewijde water dat hij zojuist bij de heilige fontein had getapt. Kraanwater waar mensen liters van mee naar huis namen. De arme zielen. Net toen hij aan zijn pastamaaltijd begon kwam er een vrouw met een kind op hem af die vroeg of hij Frans sprak. Niet al te veel, zei de Duivel. Het gaf niet zei de vrouw die vervolgens een heel verhaal begon af te steken. De kern van het verhaal was, dat ze anderhalf uur geleden op een plek vlak naast de Duivel had gezeten en  dat ze daar haar mobiel was vergeten. Nu was terug gekomen en haar mobiel lag er nog steeds. Bon chance, zei de duivel die niet begreep waarom die vrouw dit aan hem kwam vertellen. De vrouw bukte zich daarop en pakte een twee euro munt op. Ze straalde, dit was inderdaad haar geluksdag. Ze liep weg en de duivel verdiepte zich weer in zijn bord instant pasta. Dit smaakte hem uiteraard niet. Hij was bovendien ontstemt over die vrouw die hem was komen lastig vallen met haar geluk. Wat hem precies ontstemde drong pas enkele momenten later tot hem door. Het geld was bij het uitpakken natuurlijk uit zijn tas gerold. Hij keek om zich heen, maar de vrouw en het kind waren verdwenen.  De duivel voelde zich bestolen.

Terug

Eigenlijk moet je alleen de bergen in. Het landschap dat zich daar voltrekt is namelijk nauwelijks onder woorden te brengen. Het alledaagse 'mooi' voldoet niet, toch zeg je het de hele tijd. Als je met anderen bent. Alleen lopen is dus beter. De bergen hebben iets onwerkelijks. Alleen de pijn in je lichaam bewijst dat het echt is, wat je ziet. Zou dat ook de gedachte zijn achter de pelgrimstocht? Je loopt om uiteindelijk de stem van je lichaam te horen. Annet Malherbe zei vanavond tijdens zomergasten dat ze de tocht naar Santiago had ondernomen omdat ze op een dag wakker werd met de naam van die stad in haar hoofd. Santiago de Compostela. 'Ik vond het een mooi woord om naartoe te lopen.' Na een aantal weken brak haar achilespees. Ze hoorde 'knap' en wist direct dat het was afgelopen. De stem van haar lichaam had gesproken.