Twee blogs geleden ging het eventjes over de de filosoof Rousseau en wat hij heeft beweerd over onderwijs voor kinderen. Rousseau werd in die post aangehaald in relatie tot de intellectuele geschiedenis van het misbruik. Wat Rousseau schrijft is naïf en gaat terug op een geloof in aangeboren wijsheid. Tegelijkertijd heeft hij misschien toch iets goeds gezegd om de verkeerde redenen. We verpesten kinderen wel degelijk volgens sommige hedendaagse denkers. Vanavond luisterde ik naar het interview met Ricardo Semler (op de site van de Tegenlicht, VPRO), een zakenman die inmiddels een dorp positief probeert te beïnvloeden met visie en geld. Niemand weet welk dorp.
Hij kwam er in de zakenwereld achter dat als je het systeem wil veranderen je eigenlijk al bij twee jarigen moet beginnen omdat die al verpest worden door op te groeien in een systeem van straf beloning en gehoorzamen. Het is een beetje wat Rousseau zegt, maar dan anders. Semler is wel degelijk bang dat kinderen verpest worden en dat we een systeem hebben waarin we domme volgers creëren. Hij zei onder meer dit, ik parafraseer: ‘De kans om gelukkig te worden is vrij klein in de meeste organisaties. Organisaties hoeven niet zo te zijn. Leren is magisch. Maar school verandert leren iets verschrikkelijks.‘
Hij maakte veel werknemers gelukkig door ze te laten komen wanneer ze wilden. Anderen werden gek. HIj liet afgestudeerden rondzwemmen (floating in space) om te zien op welke plek ze in het bedrijf wilde werken. Zo werden hun echte talenten aangesproken.
Op de school van zijn dorp, hij wil niet op een voetstuk geplaatst worden als weldoener, is inmiddels een wachtlijst.
Onderwijs is een belangrijk en actueel thema. Gary Gutting vraagt zich in een essay (in de Times) af wat hij als literatuur professor eigenlijk teweeg brengt in het klaslokaal. Hij eindigt het verhaal misschien wat extatisch, maar ik denk dat hij wel degelijk een punt heeft: ‘We should judge teaching not by the amount of knowledge it passes on, but by the enduring excitement it generates. Knowledge, when it comes, is a later arrival, flaring up, when the time is right, from the sparks good teachers have implanted in their students’ souls.’
Kennis, wanneer het wordt opgedaan kan waardeloos lijken, maar op een ander moment ineens toch inzichten verschaffen.
Hij citeerde Ezra Pound: 'literature is news, that stays news.'
Een mooi citaat, vind ik.
