Gesprek

 

Vandaag zag ik sinds lange tijd een vriend, het is eigenlijk een vriend van de buurjongen, maar ik denk dat ik hem ook mijn vriend zou kunnen noemen.

Ik had hem meer dan een jaar niet gezien. Ons gesprek hervatte zich alsof we gisteren nog met elkaar spraken.

‘Ik kan me  pas mens voelen als ik bij alle mensen weg ben, ver weg in het bos waar ik met mijn vader praat.’

‘Woont je vader in het bos?’

‘Nee, mijn vader is allang dood, gestorven van verdriet toen mijn moeder op mijn veertiende overleed.’

‘Wat zeg je dan tegen je vader?’

‘Dat ik steeds meer op een hem begin te lijken. Hij trok zich het leed van de wereld steeds meer aan. Dat doe ik ook.  Het gaat heel slecht. Mensen worden bewust dom gehouden en ik heb een piep in mijn oor.’

De zon scheen vanmiddag; het was een aangenaam gesprek ondanks het ernstige onderwerp.

Slikken

 

Vandaag kwamen er drie spanjaarden eten; vriendinnen van de lieve G. Ik heb een pasta gekookt met spinazie/tomaten saus. Tijdens het diner zag ik de gezichten van de Spaanse dames enigszins betrekken. Ze houden niet van pittig eten. Dat is eigenlijk ook wel bekend. Op dat moment wist ik het weer. Toch vraag ik me af of ik het ook niet wist tijdens het bereiden. Zou niet iedere kok zijn gasten ook een beetje willen opvoeden in wat lekker is? Wat hij lekker vindt dat zullen anderen moeten leren eten. Het is net als met schrijven; je gaat geen andere woorden gebruiken om je publiek te behagen, dat levert doorgaans geen betere teksten op. Liefde gaat door de maag, zowel wat betreft literatuur als voedsel.De Spaanse dames ben ik kwijt, maar er zullen nieuwe komen, dat weet ik zeker. 

Erkenning

 

Vanavond heb ik met de lieve G de film Footnote gezien. De film gaat over een vader en een zoon die allebei de wetenschap zijn ingegaan en wel die van de Talmud studie. De vader is het type wetenschapper die naar eigen zeggen als een archeoloog te werk gaat. Hij stoft alle stukjes zorgvuldig af en brengt ze in kaart. Zijn zoon is het type wetenschapper die verhalen vertelt, maar volgens de vader is dat geen wetenschap te noemen. De zoon heeft de vader in wetenschappelijke erkenning voorbij gestreefd en de vader vervalt in rancune. Hoe belangrijk erkenning uiteindelijk is, ook voor de zoon, blijkt wel als de zoon de vader probeert te sparen voor een nederlaag door hem de prijs te gunnen die eigenlijk voor hem bedoeld was. De zoon, die ook nog door zijn vader wordt geschoffeerd in de krant, gedraagt zich vervolgens weer als een tiran naar zijn puberzoon. De les die geleerd wordt in de film: Eerst de publieke erkenning dan pas komt de familie.

Lemon

Gisteren gaf ik een lezing tijdens de nacht van de filosofie. Ik was daar om het einde van het snelwegtijdperk aan te kondigen. Soms is het verstandig om hoog in te zetten. Vreemd genoeg stond ik ingedeeld bij het 'blokje' media. Er werden tv series en programma's besproken zoals ‘Boer zoekt vrouw’, ‘Mad Men’ en ‘Breaking Bad’. 'Boer zoekt vrouw' werd besproken door Eva Anne le Coultre. Ze omschreef dit programma zeer adequaat als de televisie variant van een dames tijdschrift waarin advies gegeven wordt over hoe je moet handelen in de liefde. Catherine Gardiner gebruikte 'Breaking Bad' als case study om een eerste jaars college te geven over ethiek. Kan een goede man slechte dingen doen? Deze vraag probeerde ze beantwoorden aan de hand van Socrates.Tijdens deze presentatie kreeg ik vreselijke last van gaap aanvallen, het hield maar niet op. Eigenlijk was alleen het verhaal over Mad Men de moeite waard. Het werd vertelt door Rene Boomkens die de serie niet gezien had en even een kleine inhaalslag heeft moeten maken. Zijn analyse dat Mad Men een oorsprongsmythe a la Genesis is, klonk overtuigend. We kregen een fragment te zien waarin hoofdrolspeler Don Draper geconfronteerd wordt met een reclame van Volkswagen bedacht door het bedrijf Doyle Dane Bernbach (DDB). De Volkswagen Kever is in de VS aan de man gebracht door het te omschrijven als Lemon (prul). Er werd een  reclame campagne gestart waarbij de Volkswagen vast blijft staan in de sneeuw terwijl de Amerikaanse auto’s doorrazen. Het is echter helemaal niet erg om in de sneeuw vast te staan want het is erg gezellig in de Volkswagen. DDB is volgens Boomkens de slang in het paradijs die de mogelijkheden van het postmodernisme aankondigt.

Samen voor ons eigen

 

Haye van der Heyden, een mij onbekende toneelschrijver en televisieserieschrijver,

schreef een artikel in de Volkskrant waarin hij zijn waardering voor Geert Wilders probeerde uit te leggen. Hij vindt Geert Wilders dapper.Vervolgens probeert hij het hele artikel door te bewijzen dat Geert Wilders helemaal niet rechts is. Wilders verzet zich ten slotte tegen de bestaande orde en dat is een activiteit die eerder met links geassocieerd wordt. Alles wat vroeger links is, is nu rechts en omgekeerd. Het staat er niet zo letterlijk, maar dat is volgens mij de strekking van het stuk. Haye van der Heyden stelt de verkeerde vragen en geeft daar dan goede antwoorden op. Het lijkt me een achterhaalde discussie.
Hoofdredacteur  Philippe Remarque merkt in een redactioneel commentaar op dat het gelukkig allemaal voorbij is.' Het is goed dat hij niet meer aan de knoppen zit, en deze krakkemikkige en ongelukkige constructie voorbij is.' Schrijft hij.
Er zullen na Verdonck en Wilders nog velen volgen. Het populistische monster is nu eenmaal los gebroken en laat zich niet zo eenvoudig weer in een hok duwen. Hero Brinkman komt eraan met zijn Onafhankelijke Burger Partij. Goeie naam voor een protestpartij; Met zijn allen tegen de samenleving.  Het is in feite de zoveelste kloon van Leefbaar Nederland.

Episch II

 

Een vriend wees me op dit artikel in The New York Times over biograaf Robert Caro.  Ik heb diens boek ‘Power Broker’ over de architect Robert Moses die de New York Bronx expressway aanlegde, thuis liggen. Een intimiderend dikke pil waar ik al enige pagina’s in heb gelezen, maar bewaard heb voor later. Stom natuurlijk want dat ‘later’ komt nooit. Gisteren noemde ik het begrip ‘episch’ in verband met het werk van kunstenaar Matthew Day Jackson. Maar dat is kinderspel vergeleken met het werk dat Caro momenteel verzet bij het schrijven van de meerdelige biografie over Lyndon Johnson. Dit las ik in het artikel geschreven door Charles McGrath: ‘In other words, Caro’s pace has slowed so that he is now spending more time writing the years of Lyndon Johnson than Johnson spent living them, and he isn’t close to being done yet.’

Caro heeft zijn leven in het teken gezet van het schrijven van biografieën van anderen. Een fascinerende figuur die als geen ander weet hoe macht werkt zonder zelf machtig te zijn. Wat me voor Caro inneemt, de reden dat ik de Power Broker weer ga lezen is zijn opmerking dat hij helemaal niet van plan was om biograaf te worden:  There was never a plan,” Caro said to me, explaining how he had become a historian and biographer. “There was just a series of mistakes.”

Episch

Zondag bezocht ik een tentoonstelling in het GEM, museum voor actuele kunst in Den Haag. Er was werk te zien van Matthew Day Jackson. Indrukwekkende sculpturen en collages. Er waren veel schedels die soms de geodetische structuren van Buckminster Fuller vertoonden. Hij combineert hele gepolijste materialen met ruwe onbewerkte materialen en alles refereert aan elkaar. Het werk is misschien nog het beste te omschrijven met een begrip als ‘episch’. Je zou het een vorm van toekomstarcheologie kunnen noemen. Ik was daar eigenlijk voor de foto’s van Pieter Hugo, ik wilde mijn ervaringen op de afval site Agbogbloshie graag spiegelen aan zijn foto’s met de tittel ‘permanent error’ die daar genomen zijn. Ik stelde me zo voor dat die foto’s ook een vorm van toekomstige archeologie zouden kunnen zijn, maar dan van de toekomst die we nu aan het leven zijn. Het waren vooral esthetisch geslaagde foto’s. Misschien is dat ook wel het probleem van fotografie, het is vaak te glad en te mooi en dus pathetisch. Op zijn minst 1 foto van de 'Permanent Error' reeks scoorde het maximaal aantal punten op de schaal voor emo-fotografie zoals liefdadigheidsorganisaties die graag maken.  

Terwijl de complottheorieën van Matthew Day Jackson iets zeggen over de aard en noodzaak van complottheorieën en daarom zelfreflexief zijn, ontbreekt die zelfreflexiviteit volledig bij Hugo, behalve dan misschien in zijn autobiografische werk en de foto’s van zijn vrienden. Wie de context van de afvalsite kent, die mist die context natuurlijk bij het zien van de foto's.

Diensten

 

Chirurg en huisarts aangepakt wegens seks. Deze kop trof ik dit weekend aan in de Volkskrant. Er is geen sprake van verkrachting maar blijkbaar wel sprake van onrechtmatig seksueel gedrag. De arts wordt, net als de geestelijke, geacht zijn persoonlijke gevoelens buiten de beroepssfeer te houden. Toch is het goed voorstelbaar dat het gebeurd. De vrouwelijke patiënt die haar lichaam in handen legt van de behandelend arts heeft misschien weinig nodig om inderdaad verder te gaan en zich ook op andere vlakken te laten genezen. Is het niet een wat al te strikte en achterhaalde opvatting van de beroepseer? Of een arts nu een sleutelbeen in het gips zet of met deze patiënt naar bed gaat, het blijft een uitwisseling van lichamelijke diensten. Mensen doen niet anders de hele dag.

Gevoelsmens

 

Wilders is een eerlijk man. Als hij iets vindt zegt hij het gewoon, ook al levert hem dat van alle kanten kritiek op. Ook nu weer loopt Wilders weg van de onderhandelingstafel omdat hij het niet over zijn hart kan verkrijgen dat ouderen moeten betalen. Lovenswaardig? Misschien. Wilders is een gevoelsmens tussen de cynische politici. Als gevoelsmens kun je beter in de oppositie zitten omdat je dan geen compromieën hoeft te sluiten. Je kunt vanaf de tribune  zonder luiers alles gewoon laten lopen en zeggen dat het pure emoties zijn. Maar ik ben bang dat het publiek nu wel door begint te krijgen dat het allemaal een beetje stinkt.

Wenselijk

Er hangt weer een hoop filosofie in de lucht.  De nacht van de filosofie die onlangs plaatsvond in de Rode Hoed in Amsterdam wordt volgende week ook in Groningen georganiseerd. Op de filosofieblog van de New York Times, The Stone, wordt toevallig aan een aantal filosofen gevraagd wat ze verstaan onder filosofie. De meeste ondervraagden willen daar geen antwoord op geven, onderstaande opmerking was wat mij betreft de meest geloofwaardige.

“Philosophy is reflecting critically on the way things are. That includes reflecting critically on social and political and economic arrangements. It always intimates the possibility that things could be other than they are. And better.” (Michael Sandel)

Vooral het idee dat dingen anders kunnen zijn dan ze eigenlijk zijn is interessant. Dat ontbreekt er nogal eens aan in de huidige politiek die voornamelijk lijkt te kijken naar wat mogelijk is, in plaats naar wat wenselijk is.  

Gezond

‘Wreed maar noodzakelijk,’ zijn de al vaak geciteerde woorden die Anders Breivik uitsprak ter verantwoording van zijn daden. Breivik moet haast een mislukte platonist zijn geweest, iemand die de schaduwen op de wand van zijn grot dacht te moeten vernietigen zodat zijn mede grot bewoners zouden beseffen dat er buiten de grot sprake was van islamisering. Breivik is kortom zo gek als een deur. Hij wordt psychisch gezond geacht, maar dat doet denken aan de discussie die ongewild door Dick Swaab is aangezwengeld door zijn these dat we geregeerd worden door ons brein. Keuze vrijheid en gezond gedrag wordt bepaald door de sociale context waarin je beweegt. Het is een afspraak en wordt niet, zoals Swaab halsstarrig volhoudt, bepaald door de neuronen in je kop (die man heeft iets fundamenteels niet helemaal begrepen). Het gedrag van Breivik is niet gezond te noemen, simpelweg omdat het de definitie van gezond gedrag bezoedeld. Het kan bovendien nog meer doden tot gevolg hebben en dat is ook geen gezonde situatie.

Kaas

Vanmiddag had ik een afspraak in de openbare bibliotheek van Groningen. Ik moest even wachten en keek om mij heen. Een dikke vrouw met drie plastic zakken stond voor het toilet. Ze praatte hardop tegen zichzelf. ‘Ik moet ook naar de wc,’ zei ze. ‘Ik laat me toch zeker niet de kaas van het brood eten.’ Toen de deur uiteindelijk openging kwam er nog een mevrouw uit, ook met drie plastic tassen. Even keken de beide dames elkaar aan, toen zei de wachtende mevrouw:’ Zo, zijn we met ons huisraad aan het slepen? Dan weet ik wel hoe laat het is.’ Daarna verdween ze met haar eigen huisraad naar het toilet. Toen de deur dicht was hoorde ik haar nog steeds hardop mompelen. Die was blijkbaar al een tijdje alleen.

Pecha Kucha

Vanavond heb ik met Melle Smets een presentatie gegeven in Den Haag. Over de snelweg natuurlijk. Of het de verkoop van het boek zal bevorderen zullen we nooit weten. Er waren meerdere presentaties en wat ons opviel is dat er een nieuw beroep is ontstaan.

Trendwatchers met gay humor. Misschien is het niet nieuw, maar van de veertien waren er drie die iets op internet deden. Eentje had een website bedacht waar alle leuke dingen van marktplaats op verzameld werden en de ander had een fictief personage bedacht met de naam Dushi Kimberley. Ook bedacht hij dat het leuk zou zijn om je eigen drol op Facebook te plaatsen. Wat we geleerd hebben: Als je even niet oplet loop je keihard achter qua trends.

http://www.dushikimberley.nl/

Stoom

Laatst sprak ik iemand die kort geleden gescheiden is. Hij zei dat het huwelijk was uitgevonden in een tijd dat iedereen niet ouder werd dan vijftig. Dat is volgens hem de reden dat er vandaag de dag zoveel scheidingen zijn, we worden simpelweg te oud en dan is de koek op een gegeven moment op. Een prachtige theorie en een mooi voorbeeld van hoe mensen de verantwoording van cruciale handelingen buiten zichzelf weten te plaatsen. Het vinden van de oorzaak buiten onszelf is waarschijnlijk een noodzakelijk ventiel om druk van ketel te halen en psychisch overeind te blijven.

Speculeren

In Lissabon raakte ik donderdag morgen mijn telefoon kwijt. Slaapgebrek of verveling zijn de redenen geweest. Toen mijn naam werd omgeroepen kwam er een gevoel van opluchting over mij heen. Helaas bleken ze niets te weten van een telefoon, maar of ik even mee wilde komen. Een aardige maar ernstige grond stewardess zei dat er een verdacht pakketje in mijn koffer was gevonden. We reden met gierende banden naar een loods op een uithoek van het vliegveld. Als het even kan, wordt op die betonvlakte natuurlijk het gaspedaal ingedrukt. 'Hier worden de transit koffers verwerkt,' zei de stewardess. Een interessante plek die ik nog nooit eerder had mogen bekijken. Mijn koffer stond bij een bewaker die keihard op zijn toetsenbord sloeg omdat een bepaald plaatje maar niet wilde verschijnen. Het röntgenplaatje van mijn koffer, nam ik aan. Ik werd gemaand de koffer open te maken en opzoek te gaan naar iets dat leek op wat op het computerscherm had moeten verschijnen. ‘Iets ronds,’ zei de man. Het bleek om mijn campinggas stelletje te gaan. Die had ik bij me om koffie mee te zetten in Ghana. Je kan wel uit Nederland weggaan, maar zo’n verslaving neem je gewoon mee. Toen alles goed bleek te zijn omdat het blikje campinggas leeg was, werd ik naar het vliegtuig gebracht. De daar wachtende mensen konden zichzelf niet helpen, ze keken naar me. Een ouder Nederlands stel vroeg wat er aan de hand was:’Daar kan ik helaas niets over zeggen,’ antwoordde ik. De nieuwsgierigheid moet je voeden.Speculeren over terrorisme of drugssmokkel, is ook een manier om de tijd door te komen.

Stropdas

In Accra vroeg ik aan een Ghanese ondernemer:’ waarom loopt iedereen hier zo langzaam?’

‘Dat zit zo,’ zei hij hierop. ‘Ghanese werkgevers doen net alsof ze hun werknemers betalen en werknemers doen net alsof ze betaald worden. Ze gaan naar kantoor met akten tas en stropdas, maar doen alles wel twee keer zo langzaam want ze krijgen geen geld.’

Libanees

Gisteren heb ik mijn vader ontmoet in Accra. Het ‘zelfbouw-auto-team’, bestaande uit mijzelf en twee vrienden, heeft mijn vader mee uit eten genomen bij de Libanees in het Niagara hotel op Kojo Thomson road. ‘Waarom kom je nog zo vaak terug naar Ghana?’ Viroeg een van de teamleden.

‘Die vraag had ik natuurlijk aan zien komen,’ zei mijn vader.’ Eerlijk gezegd weet ik het antwoord niet, ik voel me hier op mijn gemak, meer is het niet.’

Als wij zeggen dat we een auto gaan bouwen in Ghana, dan komt dat op hetzelfde neer.

Mangaan

We hebben gisteren zo’n twaalf uur doorgebracht in het publieke transport van Kumasi naar Tarkwa. We zijn zeven keer overgestapt waarvan de laatste twee keer in een bush taxi met drie jonge priesters. We zaten dus met z’n zessen in een auto, terwijl we door het land van de Galamsey-mensen reden. Galamsey staat voor ‘gather and sell’ en de mensen die dit doen zijn kleine goudzoekers die als eenmansbedrijf overal in het landschap gaten graven en die na een tijdje weer verlaten. Zo ontstaat er langzamerhand een maanlandschap.

Inmiddels zijn we aangekomen bij de mangaanmijn waar we zeer hartelijk zijn ontvangen door Duncan, een van de projectleiders hier. We verblijven in een bijna 100 jaar oud huis van hout. Volgens Duncan worden de Galamsey mensen van materiaal voorzien door de Chinezen die net doen alsof ze dit weggeven als een vorm van ontwikkelingssamenwerking maar in werkelijkheid worden ze betaald in goud. Het is illegaal om op deze manier goud te zoeken, maar de politieke belangen zijn veel te groot, dus wordt het toegestaan.

Veranda

We zijn weer even terug in ons dorp. De tafeltennistafel is officieel overhandigd en we hebben tijd doorgebracht op de veranda.Vanaf daar zien we een parade aan boerderij dieren voorbij trekken. Teamlid Joost van Onna merkte op dat de kip nog wel aardig is om naar te kijken als je bedenkt dat het een kleine dinosauriër is.

Kapsel

Gisteren was een belangrijke dag. We hebben een intentieverklaring opgesteld en ondertekend met SMIDO. Hierin staat wat wij van hen verwachten en wat zij van ons mogen verwachten bij het bouwen van een auto in Suame Magazine. Een van de belangrijkste veranderingen die we op het laatst nog hebben doorgevoerd is dat de artistieke vrijheid bij ons ligt en dat de wagen ook ons eigendom blijft. Sinds we vandaag een jongen hebben ontmoet die met een simpel vuurtje en wat handgereedschap van plexiglas autolampen kan maken, willen we een auto met heel veel lampjes erop.

Om de intentieverklaring te ondertekenen moesten we nog een halve dag wachten want we hadden last van een black out en iemand moest naar een naburig dorp om het document te printen. In de tussentijd heb ik een container ergens mijn haar laten knippen. De kapper deed dit met een heel bot schaartje en later plaatste hij een scheermesje op een kam om daarmee verder te knippen. Het resultaat kunnen we nog het beste omschrijven als een monteurskapsel.