We waren er vandaag bij, de landing van Willem I. Ondanks het grootscheepse materieel aan helikopters en landingsvaartuigen viel het allemaal toch wat tegen. Op tv kan je nog het een en ander wegsnijden, in het echt niet. De prins landde niet per sloep, maar kwam over het strand aanrijden op een tank. Hij schoof als het ware gewoon het toneel op in plaats van dat hij heroïsch uit de golven tevoorschijn kwam. Ook stond een microfoon een paar keer open zodat er overleg tussen Huub Stapel en zijn medeacteurs te horen was. We stonden op het strand en het water spoelde over onze schoenen heen. Dat zou niet zo erg zijn geweest als het spel overtuigd zou hebben.Als we het gevoel hadden deelgenoot te zijn van een historische gebeurtenis. Wie wil niet afzien voor de koning? In plaats daarvan kregen we natte voeten voor Huub Stapel.
zaterdag 30 november 2013
vrijdag 29 november 2013
De hond van Camus
De buurman van de Lieve G heeft een hondje. Ik denk dat het een veilige gok is als ik zeg: ‘Dat hondje is het enige wat hij heeft.’ Het is een aardige buurman, alleen stinkt zijn woning een uur in de wind. Als de deur opengaat, dan waait de schrale lucht je tegemoet in het trappenhuis. Als de buurman na het uitlaten van het hondje weer binnen is dan hoor ik hem regelmatig tegen het diertje mopperen: 'Heb je nou weer op de tafel gelegen? Wat heb ik nou gezegd?'
In de roman De Vreemdeling van Albert Camus is er ook sprake van een man met een vies hondje. Ook in dit verhaal klaagt de man voortdurend tegen dat beest, totdat het komt te overlijden, dan is de man radeloos. Een ontroerende passage waar ik wel eens aan moet denken als ik mijn buurman tegen het hondje hoor roepen: ’Je haalt het bloed onder mijn nagels vandaan!’
In de roman De Vreemdeling van Albert Camus is er ook sprake van een man met een vies hondje. Ook in dit verhaal klaagt de man voortdurend tegen dat beest, totdat het komt te overlijden, dan is de man radeloos. Een ontroerende passage waar ik wel eens aan moet denken als ik mijn buurman tegen het hondje hoor roepen: ’Je haalt het bloed onder mijn nagels vandaan!’
donderdag 28 november 2013
Tastzin
Vandaag was ik bij de proefschriftverdediging van Piet Devos. Het ging over de zintuiglijke ervaring bij de Surrealistische dichters (Huidobro en Peret) en moet direct uitgegeven worden. Met name een zin is mij bijgebleven namelijk dat de tastzin of het voelen (met je handen bijvoorbeeld) omschreven kan worden als een moment waarop handelen en waarnemen in elkaar overlopen.
dinsdag 26 november 2013
Gerrit Krol
De Gerrit Krol brug is vlakbij het huis van de lieve G over het van Starkenborghkanaal. Het is de vreemdste brug die ik ken. Twee omhooggestoken armen links en rechts zorgen ervoor dat je permanent kan blijven oversteken, te voet en op de fiets. Als de platbodems soeverein voorbij drijven en de auto's moeten wachten totdat het aasfalt hun kant weer opdraait, stijgen de fietsers op. Er loopt een metalen fietsgootje door de opgang van de fiets/loopbrug. Ik probeer altijd via dat gootje omlaag te rollen. Dat is spannend omdat je wel je evenwicht moet zien te houden. Trek je iets het stuur opzij, dan maak je een genadeloze klap. Dat is de Gerrit krol Brug voor mij; een uitdaging. Zijn literatuur heb ik nooit gelezen. Maar ik sluit niet uit dat ik daar nog eens mee ga beginnen. Ik vond in elk geval al wel enkele essays online die veelbelovend zijn. Onder andere eentje over kunst:
“Veel mensen houden van kunst omdat ze zich eraan kunnen warmen. Ze willen bovendien graag horen dat de kunstenaar, op het moment van scheppen, die warmte ook voelde. Of woede, of verdriet. Als hij maar wat voelt. Want dan voelt degene die van zijn werk kennis neemt hetzelfde - is zo'n beetje de redenering.
Ik herinner me een artikel, waarin het voorstel om het aantal kunstenaars in Nederland te limiteren (i.v.m. de subsidie, er waren er toch genoeg) van de hand werd gewezen met het argument dat er nóóit genoeg kunstenaars zijn in de wereld, omdat juist de kunst warmte voortbrengt en menselijkheid. Hoe meer kunst, des te meer menselijkheid in de wereld. Maar waarom is er dan niet meer kunst?
Het antwoord is eenvoudig. Want kunst kan dan wel warmte e.d. geven (en niets is mij liever dan kunst die mij verwarmt), je moet het ook nog een keer maken.
Wie maakt kunst? Om kunst te maken moet je ‘creatief’ zijn. Wie niet creatief is, maakt geen kunst. ‘Creatief’ wordt altijd opgevat als iets zeer positiefs, vooral door de mensen die het niet zijn. Echter, de voornaamste eigenschap van een creatief mens is een negatieve: hij bestaat uit leegte. Ik moet het preciezer zeggen: het is de kunst zelf die, om te kunnen ontstaan, leegte nodig heeft.”
“Veel mensen houden van kunst omdat ze zich eraan kunnen warmen. Ze willen bovendien graag horen dat de kunstenaar, op het moment van scheppen, die warmte ook voelde. Of woede, of verdriet. Als hij maar wat voelt. Want dan voelt degene die van zijn werk kennis neemt hetzelfde - is zo'n beetje de redenering.
Ik herinner me een artikel, waarin het voorstel om het aantal kunstenaars in Nederland te limiteren (i.v.m. de subsidie, er waren er toch genoeg) van de hand werd gewezen met het argument dat er nóóit genoeg kunstenaars zijn in de wereld, omdat juist de kunst warmte voortbrengt en menselijkheid. Hoe meer kunst, des te meer menselijkheid in de wereld. Maar waarom is er dan niet meer kunst?
Het antwoord is eenvoudig. Want kunst kan dan wel warmte e.d. geven (en niets is mij liever dan kunst die mij verwarmt), je moet het ook nog een keer maken.
Wie maakt kunst? Om kunst te maken moet je ‘creatief’ zijn. Wie niet creatief is, maakt geen kunst. ‘Creatief’ wordt altijd opgevat als iets zeer positiefs, vooral door de mensen die het niet zijn. Echter, de voornaamste eigenschap van een creatief mens is een negatieve: hij bestaat uit leegte. Ik moet het preciezer zeggen: het is de kunst zelf die, om te kunnen ontstaan, leegte nodig heeft.”
maandag 25 november 2013
Benali, de meest geëngageerde schrijver van Nederland
De meest geëngageerde schrijver van Nederland laat weer van zich horen: Abdelkader Benali. Hij heeft een boek geschreven over de kickbokser Badr Hari. In de Volkskrant staat een interview met Benali. Volgens hem zijn er mensen die geld aan Badr Hari verdienen en daarom zijn gedrag uitvergroten. Ik weet het niet. Badr Hari heeft eens keer iemands voet doormidden getrapt. Dat kan je uitvergroten inderdaad:'De voet bungelde slechts met wat huid en pezen aan het onderbeen.' Of je houdt het klein en je zegt:'Het was maar een voet.'
‘Was Ruuds geld op ?’ Dat schijnt de man aan Estelle, de toenmalige vriendin van Badr Hari en ex van Ruud Gullit, gevraagd te hebben kort voordat Badr Hari hem het ziekenhuis in sloeg.
Abdelkader Benali zegt dat die opmerking racistisch is omdat eronder ligt dat de enige goede reden om bij een Marokkaan te zijn voor zijn geld is. Benali heeft een zwaar vertroebelde kijk op de werkelijkheid. Hij wil ten koste van bijna alles als een geëngageerd schrijver overkomen. Overal waar Benali kijkt ziet hij racisme. Of zou het net iets anders liggen? Het is ten slotte zo dat ook Benali geld verdient aan Badr Hari.
‘Was Ruuds geld op ?’ Dat schijnt de man aan Estelle, de toenmalige vriendin van Badr Hari en ex van Ruud Gullit, gevraagd te hebben kort voordat Badr Hari hem het ziekenhuis in sloeg.
Abdelkader Benali zegt dat die opmerking racistisch is omdat eronder ligt dat de enige goede reden om bij een Marokkaan te zijn voor zijn geld is. Benali heeft een zwaar vertroebelde kijk op de werkelijkheid. Hij wil ten koste van bijna alles als een geëngageerd schrijver overkomen. Overal waar Benali kijkt ziet hij racisme. Of zou het net iets anders liggen? Het is ten slotte zo dat ook Benali geld verdient aan Badr Hari.
zaterdag 23 november 2013
Priester
In Volkskrant Magazine staat dit weekend een fotoreeks over clowns. Roelof van Wijngaarden (55) is rouwclown. Hij zegt dat mensen graag willen dat hij op hun begrafenis komt omdat hij iets vertolkt wat ze zelf niet zijn geweest. Hij vertelde over een belastingadviseur die liever clown had willen zijn. Van Wijngaarden vertolkt het verlangen van de overledene of vergroot een karakter eigenschap van de overledene. Zoals de ijdele man die van auto's hield en altijd alles spic en span wilde hebben. Als rouwclown poetst hij dan de kist op. Iedereen moest daar om lachen, natuurlijk. De herinnering wordt aangewakkerd door middel van de uitvergroting. Er wordt een cartoon van de overledene gemaakt.Comic relief. Het hoort bij deze tijd. Nu we Katholieke priesters niet meer kunnen vertrouwen of serieus kunnen nemen, huren we een clown in voor de broodnodige rituelen. Rouwclowns zijn de priesters van de 21ste eeuw.
vrijdag 22 november 2013
Zand tussen je tanden
Between PS1 New York en Shanghai. Zo heet een publicatie over de artist in residency ‘Badgast’ (wonen in een container op Scheveningen) waar mijn verhalen in staan. Het boek is mooi, maar de titel begreep ik niet. Het bleek de uitspraak te zijn van een deelnemende kunstenaar. Ze zat in Scheveningen en kwam net uit New York en ging daarna weer naar Shanghai. Mijn motto zou zijn: mensen die net van een artist in residency in New York komen, worden uitgesloten van deelname aan Badgast in Scheveningen. Je moet zo’n container wel een beetje exclusief houden. Bovendien loop je de kans om een soort vluchtheuvel te worden voor rondreizende kunstenaars die van residency naar residency hoppen. Er circuleerde ook een andere uitspraak voor de voorkant: 'We zijn met zand tussen onze tanden geboren'. Het is een kreet van een lokale Scheveninger. Kijk, dat gaat nog ergens over. Dat zegt iets over wat Badgast zich ten doel heeft gesteld, namelijk het schuren aan de identiteit van een badplaats. Dat is niet altijd aangenaam en soms is het 'knarsentandend' toekijken. Echt invloed zul je als kunstenaar wel nooit krijgen, hoe erg je ook 'in between' bent. Belangrijk is het wel, zo'n residency, ondanks alles.
donderdag 21 november 2013
The rest we eat for fun
Deze zin rolde vandaag uit de mond van mijn Vietnamese kamergenoot: ‘In Vietnam we eat rice to live, the rest we eat for fun.' Vandaag eet ze loempiaatjes met garnalen, groenen, taugé en vissaus. Gewoon voor de lol.
woensdag 20 november 2013
Selfie of 'Tu Suong' ?
Vandaag kwam Hong, mijn Vietnamese kamergenoot, weer terug uit Vietnam. Ze was rechtstreeks van het vliegtuig naar kantoor gekomen en is daarom even gaan slapen in de common room. Toen ze wakker was, zei ik:’Selfie is het Oxford woord van 2013.’
Ik moest wel even uitleggen wat dat was ‘selfie’. Ik wist het zelf nog maar net. Een selfie is een foto di je van jezelf maakt en die je dan op facebook zet. Dat deed Hong aan iets denken. “Tu Suong” is Vietnamees voor jezelf blij maken alsof je niks anders te doen hebt. Suong = blij, Tu= zelf. Het moet volgens Hong tussen haakjes omdat het vaak ironisch bedoeld wordt. Niemand maakt jou blij, je moet jezelf blij maken. Daar wordt lacherig over gedaan, althans in Vietnam. Het refereert uiteraard ook naar masturbatie. Is dat ook de tweede betekenis van het woord selfie?
dinsdag 19 november 2013
Schedelmetingen
Zwartjesgoed
Vandaag sprak ik iemand die goed bekend is met de collectie van het universiteitsmuseum in Groningen. Er zijn honderden interessante objecten waar eigenlijk geen adequate beschrijving van is. Zo hebben ze in het depot verschillende schedels. Wetenschappers dachten vroeger dat je de intelligentie kon afmeten aan de hand van grootte van de schedel. Met name de schedels van de zogenaamde bende Zwartjesgoed is interessant. Eind achttiende eeuw trokken ze rovend en moordend door de lage landen. In 1890 werden ze ter dood veroordeeld. Maar hun schedels werden dus bewaard om metingen mee te doen. Dit was het begin stadium van de criminologie. Men dacht toen nog dat er fysieke kenmerken waren aan te wijzen bij mensen die crimineel waren. Deze wetenschap, de frenologie genaamd, is wat in onbruik geraakt sinds de tweede wereldoorlog, toen hetzelfde onderzoek werd verricht om Joden te kunnen onderscheiden en te herkennen. Inmiddels is de wetenschap weer helemaal terug, hoorde ik. Een tikkeltej anders natuurlijk, de ontwikkelingen staan niet stil. Tegenwoordig kan men in de hersenpan kijken, toch zijn de uitgangspunten hetzlefde gebleven. We willen in de wetenschap verschil kunnen meten. De een is crimineler dan de ander, en de een is ook creatiever dan de ander. Ik hoorde dat de creativiteit van Arnon Grunberg wordt gemeten door middel van een elektronische badmuts.Wel een fascinerende gedachte.
Vandaag sprak ik iemand die goed bekend is met de collectie van het universiteitsmuseum in Groningen. Er zijn honderden interessante objecten waar eigenlijk geen adequate beschrijving van is. Zo hebben ze in het depot verschillende schedels. Wetenschappers dachten vroeger dat je de intelligentie kon afmeten aan de hand van grootte van de schedel. Met name de schedels van de zogenaamde bende Zwartjesgoed is interessant. Eind achttiende eeuw trokken ze rovend en moordend door de lage landen. In 1890 werden ze ter dood veroordeeld. Maar hun schedels werden dus bewaard om metingen mee te doen. Dit was het begin stadium van de criminologie. Men dacht toen nog dat er fysieke kenmerken waren aan te wijzen bij mensen die crimineel waren. Deze wetenschap, de frenologie genaamd, is wat in onbruik geraakt sinds de tweede wereldoorlog, toen hetzelfde onderzoek werd verricht om Joden te kunnen onderscheiden en te herkennen. Inmiddels is de wetenschap weer helemaal terug, hoorde ik. Een tikkeltej anders natuurlijk, de ontwikkelingen staan niet stil. Tegenwoordig kan men in de hersenpan kijken, toch zijn de uitgangspunten hetzlefde gebleven. We willen in de wetenschap verschil kunnen meten. De een is crimineler dan de ander, en de een is ook creatiever dan de ander. Ik hoorde dat de creativiteit van Arnon Grunberg wordt gemeten door middel van een elektronische badmuts.Wel een fascinerende gedachte.
maandag 18 november 2013
Filosofen met gevoel voor humor
Dit is het bewijs bij uitstek dat filosofen gevoel voor humor hebben. Misschien een aardig ideetje voor een scheurkalender. Wittgenstein ontwierp ten slotte een huis waar je niet in kon wonen. Ook best grappig.
zondag 17 november 2013
Bijwerkingen
Vanmorgen stond ik op het punt naar Groningen te gaan. Ik had me opgegeven voor een medicijnen studie, als profkonijn, en ik zou medisch gekeurd worden. De Lieve G heeft me tegengehouden. Ze vond het een achterlijk idee, terwijl ik eigenlijk alleen maar voordelen zag. Een medicijnenonderzoek levert geld op en je kan ondertussen gewoon door blijven werken. ‘En de bijwerkingen dan?’ schreeuwde de Lieve G. Ja, de bijwerkingen die gingen ze nou juist onderzoeken. Ik verwachtte dat het wel mee zou vallen. ‘Er bestaat ook een kans dat je een placebo krijgt,’ probeerde ik nog. Tevergeefs. Ik heb geen ruggengraat, ik ben chantabel en zit bij mijn vrouw onder de plak. Dat blijkt uit alles.
zaterdag 16 november 2013
Nagels
Op een feest kwam ik laatst een meisje tegen die ik herkende uit de trein. Een paar dagen eerder hadden we schuin tegenover elkaar gezeten en terwijl ik probeerde te lezen werkte zij haar nagels bij. Niet met een vijl maar door deze stuk voor stuk in haar mond te stoppen en af te bijten. Het leek alsof ze het onbewust deed, want ze keek voortdurend op haar telefoon. Een kwartiertje nagels bijten, prima, maar dit duurde een uur en ik kon er niet van lezen. Misschien ligt het aan mij. Het maakte ten slotte geen lawaai. Ik ben op een andere plek gaan zitten, want de beweging in mijn ooghoeken leidde me af. Op het feest zei ze: ’Oh ja, jij was die jongen met die papieren.’
Ze bleek heel erg aardig te zijn, maar ik durfde het onderwerp van de nagels niet te berde te brengen, bang als ik ben om voor viespeuk te worden uitgemaakt.
Ze bleek heel erg aardig te zijn, maar ik durfde het onderwerp van de nagels niet te berde te brengen, bang als ik ben om voor viespeuk te worden uitgemaakt.
vrijdag 15 november 2013
Anthropocene
Op de Stone lees ik een prachtig
verhaal van voormalig soldaat Roy Scraton die in 2003 ondermeer in Irak zat. Daar
zag hij de toekomst zegt hij zelf. Bij
terugkomst wordt hij geconfronteerd met de verwoesting van orkaan Katrina in New
Orléans. Hij ziet hetzelfde gebeuren wat hij in Bagdad zag, anarchie breekt los
en nieuwe machtsverhoudingen dienen zich aan. Dit keer was de oorzaak een
natuurramp. Volgens velen zijn het ook natuurrampen die de belangrijkste dreiging
vormen. Geen terroristen of afluisterende chinezen, maar natuurrampen. We leven
in het anthropocene, het tijdperk waarin mensen invloed hebben op de geologie
van de aarde.
‘The human
psyche naturally rebels against the idea of its end. Likewise, civilizations
have throughout history marched blindly toward disaster, because humans are
wired to believe that tomorrow will be much like today — it is unnatural for us
to think that this way of life, this present moment, this order of things is
not stable and permanent.’
Volgens Scraton moeten we leren te
sterven, niet als individu maar als een beschaving.
‘The choice
is a clear one. We can continue acting as if tomorrow will be just like
yesterday, growing less and less prepared for each new disaster as it comes,
and more and more desperately invested in a life we can’t sustain. Or we can
learn to see each day as the death of what came before, freeing ourselves to
deal with whatever problems the present offers without attachment or fear.’
Wie wil
leren leven in een systeem dat constant muteert tot iets anders, moet inderdaad
leren te leven als een dode. Dat wil zeggen als iemand die niet langer bezig is
met de vraag hoe hij overleefd, maar hoe hij anderen (toekomstige generaties) kan
laten overleven.
Onder Professoren
Gisteren was ik bij de promotie van en vriend in Groningen. Het ging over het beeld van de schelm in laat zestiende-eeuwse Spaanse roman. De promotor van mijn vriend kwam de zaal binnen met een blauw oog. De promotie ging goed, maar het blauwe oog was een favoriet onderwerp om over te praten. Zeker op het feest dat ‘s avonds plaatsvond en waar de professor met het blauwe oog niet bij was.’ Ik dacht eerst dat hij oogschaduw op had,’ zei een professor. ‘Ja dat had hij ook moeten doen, dan waren beide ogen tenminste blauw geweest. Een echte schelm had dat gedaan,’ zei een ander. Niemand geloofde echt het verhaal dat hij gisteren een kastje had verplaatst en dat hij dit tegen zijn oog had gekregen. Althans dat was mijn indruk. Misschien geloofde men het ook wel, maar had men het vermoeden dat ongeluk het gevolg was van drank inname. Niemand zei dit, maar aan een half woord en een opgetrokken wenkbrauw heb ik genoeg. Ik waande me in een roman van Willem Frederik Hermans.
Hier ligt een schone taak voor bovengenoemde dokter in de letterenen en specialist op het gebied van de Spaanse schelmenroman. Het wordt tijd voor een nieuwe ‘Onder Professoren'.
Hier ligt een schone taak voor bovengenoemde dokter in de letterenen en specialist op het gebied van de Spaanse schelmenroman. Het wordt tijd voor een nieuwe ‘Onder Professoren'.
woensdag 13 november 2013
Robinson Crusoe
In de Volkskrant lees ik het verhaal van Gerard Reins. Hij kon op zijn 42ste nog niet lezen en schrijven. Ze hadden het ooit wel met hem geprobeerd, maar hij kon de letters niet uit elkaar houden. Tot voorkort wist hij zich wel te redden. Als er iets ingevuld moest worden op het gemeentehuis deed hij zijn arm in een mitella. Beter lichamelijk gehandicapt dan geestelijk gehandicapt is hierbij de redenering. Hij was bang om dom gevonden te worden. Nu is hij het alsnog aan het leren. Dat kwam omdat zijn dochtertje hem erop betrapte dat hij het niet kon en zij hem dus al aan het inhalen was. Dat wil je niet; voorbij gestreefd worden door een zes jarige. Dit bewijst dat een goede motivatie het belangrijkste is. Ik heb ook heel lang niet de letters uit elkaar kunnen houden. Het alfabet heb ik uiteindelijk geleerd met letters van schuurpapier. Ook met lezen heb ik lang gewacht. Voor boomhutten heb je geen zinsconstructies nodig. Op een dag zag ik een groot informatiebord en het leek me fantastisch als die grote brei, die wolk aan woorden, ineens betekenis zouden krijgen. Toen ben ik gaan lezen. Mijn eerste boek was het verhaal Robinson Crusoe van Daniel Dafoe. Ik heb er de hele zomer over gedaan. Voor de rest denk ik dat de computer mijn redding is. De computer is een digitale mitella. Daardoor lijkt het allemaal minder erg. Er zit een spellingscontrole op.
dinsdag 12 november 2013
Betekenis
Laatst zag ik een stukje van de documentaire Room237, over Kubrick’s film The Shining.
Mensen schijnen de meest uiteenlopende theorieën te hebben over waar die film (verfilming van Stephen King' boek) eigenlijk over gaat. Voor de een gaat het over de afslachting van de indianen omdat er een blikje in beeld komt waar een indiaan op staat. De ander ziet een verwijzing naar de Holocaust omdat de schrijfmachine waar Johnny (Jack Nicholson) op schrijft van een Duits merk is en omdat de Holocaust zich onderscheidde door z’n administratieve en systematische karakter. Veel mensen ( het zijn vaak academici) beginnen met te zeggen dat de film ze tegen viel. Ze hadden er meer van verwacht. Dit ko het toch niet zijn? Dus gingen ze nog een keer kijken. Ik denk dat de aanvankelijke teleurstelling misschien wel de belangrijkste drijfveer is voor deze (over)interpretaties. De zoektocht naar betekenis om de leegte te bestrijden. Sommigen konden ook heel goed verklaren waarom zij die dingen wel zagen en anderen niet. Dat is misschien toch de definitie van ware kunst. Dat het net lijkt alsof het kunstwerk ons als individu aanspreekt, alsof jij net iets anders ziet dan de rest. Ja, we zijn instaat te denken dat de ware betekenis van de film alleen tot ons is doorgedrongen. Wat niet wil zeggen dat Kubrick die ware betekenis er ook bewust ingestopt heeft, maar dat maakt het ook tot een kunstwerk.
Mensen schijnen de meest uiteenlopende theorieën te hebben over waar die film (verfilming van Stephen King' boek) eigenlijk over gaat. Voor de een gaat het over de afslachting van de indianen omdat er een blikje in beeld komt waar een indiaan op staat. De ander ziet een verwijzing naar de Holocaust omdat de schrijfmachine waar Johnny (Jack Nicholson) op schrijft van een Duits merk is en omdat de Holocaust zich onderscheidde door z’n administratieve en systematische karakter. Veel mensen ( het zijn vaak academici) beginnen met te zeggen dat de film ze tegen viel. Ze hadden er meer van verwacht. Dit ko het toch niet zijn? Dus gingen ze nog een keer kijken. Ik denk dat de aanvankelijke teleurstelling misschien wel de belangrijkste drijfveer is voor deze (over)interpretaties. De zoektocht naar betekenis om de leegte te bestrijden. Sommigen konden ook heel goed verklaren waarom zij die dingen wel zagen en anderen niet. Dat is misschien toch de definitie van ware kunst. Dat het net lijkt alsof het kunstwerk ons als individu aanspreekt, alsof jij net iets anders ziet dan de rest. Ja, we zijn instaat te denken dat de ware betekenis van de film alleen tot ons is doorgedrongen. Wat niet wil zeggen dat Kubrick die ware betekenis er ook bewust ingestopt heeft, maar dat maakt het ook tot een kunstwerk.
maandag 11 november 2013
Huiselijk gesprek
‘Jij bent eigenlijk een aso op z’n El Bulli’s.'
‘Hoezo?'
‘Nou, de chef van El Buli, die kon het vulgaire eten zoals een spaanse tortilla
brengen als een spannende schuimcocktail. Hij maakte het culinair.
“Ja, ik weet wat El Bulli is.”
“Nou, jij draagt dus een soort sportschoenen, type nike air,
maar dan net een tikkeltje anders. En je hebt een hemdje aan met een tijgermotief,
maar op een smaakvolle manier. Iets subtieler en zwart wit. Snap je. Smaakvol
met ordinaire middelen…”
“Ik weet niet of dit een compliment is.”
“Vergeleken worden met de chef van El Bulli? Dat is altijd een
compliment.”
zondag 10 november 2013
Aanmodderen
In de Volkskrant staat een leuke column van Martin Sommer over het maakbaarheidsideaal in het huidige tijdsgewricht. Hij sneed het thema aan naar aanleiding van de Van der Leeuw lezing, drie weken geleden gehouden door Guy Verhofstadt in Groningen. Verhofstadt is liberaal, maar ook een maakbaarheidsdenker pur sang. In de Groningse Martinikerk zaten veel PvdA bestuursleden. Ze klapten het hardst en zijn dan ook de laatste gelovigen van dit idee. Maakbaarheid is moeilijk in een wereld waarvan de toekomst in sterke mate onvoorspelbaar is geworden. Je kan dan wel met het grote gebaar aankomen zoals bijvoorbeeld een Groninger Forum neerzetten. Maar wat moet erin ? In arren moede wordt gekozen voor de bibliotheek. Dat heeft al een gebouw, maar dat lijkt bijzaak in het groots en meeslepend denken. Zoals Sommeer terecht opmerkt weten we helemaal niet of bibliotheken nog nodig zullen zijn in de nabije toekomst. Zijn advies aan alles en iedereen is: blijven aanmodderen. In het klein wel te verstaan. Dat is toevallig ook mijn eigen levensmotto.
Overigens maakte onderzoeker Martijn Duineveld en filmer Bjorn Eerkes een film over dit fenomeen van grote niet te stoppen plannen. De documentaire heette de nuloptie, bekijk hem hier.
De film heeft Groningen als onderwerp, maar dit gebeurd in heel Nederland.
Overigens maakte onderzoeker Martijn Duineveld en filmer Bjorn Eerkes een film over dit fenomeen van grote niet te stoppen plannen. De documentaire heette de nuloptie, bekijk hem hier.
De film heeft Groningen als onderwerp, maar dit gebeurd in heel Nederland.
zaterdag 9 november 2013
Onderzoek
John Coetzee omschrijft in een voorwoord van een boek van John Higgins, Academic Freedom in a Democratic South Africa, zijn zorgen over de toekomst van de universiteit:
‘There are two main reasons for my pessimism. The first is that you somewhat underestimate, in my opinion, the ideological force driving the assault on the independence of universities in the (broadly conceived) West. This assault commenced in the 1980s as a reaction to what universities were doing in the 1960s and 1970s, namely, encouraging masses of young people in the view that there was something badly wrong with the way the world was being run and supplying them with the intellectual fodder for a critique of Western civilisation as a whole.’
De vraag is of de universiteiten wel de beste plekken zijn om het kritische denken te ontwikkelen. Onderzoek op de universiteit moet vooral geld opleveren. Misschien vindt het meest interessante onderzoek wel buiten de universiteit plaats. Denk aan kunstenaars en schrijvers die de wereld intrekken en vragen stellen. De intellectuele munitie halen ze wel van online colleges zoals bij Mooc en de Universiteit van Nederland of de yale open courses. Die colleges zijn gratis en gaan soms gepaard met diploma’s. Maar goed, wat heb je eigenlijk aan diploma's?
‘There are two main reasons for my pessimism. The first is that you somewhat underestimate, in my opinion, the ideological force driving the assault on the independence of universities in the (broadly conceived) West. This assault commenced in the 1980s as a reaction to what universities were doing in the 1960s and 1970s, namely, encouraging masses of young people in the view that there was something badly wrong with the way the world was being run and supplying them with the intellectual fodder for a critique of Western civilisation as a whole.’
De vraag is of de universiteiten wel de beste plekken zijn om het kritische denken te ontwikkelen. Onderzoek op de universiteit moet vooral geld opleveren. Misschien vindt het meest interessante onderzoek wel buiten de universiteit plaats. Denk aan kunstenaars en schrijvers die de wereld intrekken en vragen stellen. De intellectuele munitie halen ze wel van online colleges zoals bij Mooc en de Universiteit van Nederland of de yale open courses. Die colleges zijn gratis en gaan soms gepaard met diploma’s. Maar goed, wat heb je eigenlijk aan diploma's?
vrijdag 8 november 2013
Bedelboek
Van een vriend leende ik ‘The Panhandler’s handbook’ geschreven door ene Omar the Beggar. Een hilarisch boekje uit de jaren zeventig met tips en tricks over hoe je op straat kan overleven en geld kan verdienen. In dit geval New York. Zo wordt het verhaal van ene Hector verteld die als afwasser in een chique restaurant werkte, maar hier op een dag werd ontslagen omdat hij uit verveling rauwe kikkerbilletjes in een salade had gedaan (van niemand minder dan henry Kissinger). Hij moest z’n zijn uniform inleveren en zo liep hij naakt naar buiten. Bij de busstop had hij alleen een New York Daily News als minimaal kledingstuk. Mensen vroegen wat er was gebeurd en hij vertelde het hun. Zo gaven ze hem geld. Zoveel uiteindelijk dat hij met de taxi naar huis kon. Later is hij op advies van Omar express naakt de straat opgegaan om zo geld te verdienen met het verhaal van zijn ontslag.
Omar the Beggar blijkt een verzinsel te zijn van Alan Abel. Een man van vele media hoaxen in de traditie van Andy Kaufman. Een van zijn sterkste is misschien wel de vereniging tegen naakte dieren uit 1959. Hij gaf 200 interviews in een jaar tijd voordat hij toegaf dat zijn kruistocht tegen naakte dieren, dat hij zelfs op tv heeft mogen vertellen, een grap was.
La Grande Bellezza
De hoofdpersoon in de film 'La Grande Bellezza' was een schrijver, ooit, maar met schijven is hij opgehouden. In plaats daarvan is hij de koning geworden van het ‘mondaine leven’. Koning van de leegte. Ooit zocht hij de grote schoonheid en dat lijkt hij in zijn enige roman aardig bereikt te hebben. Zelfs een non uit Afrika kon zich het boek herinneren. Iets is er in de schrijver gebroken, al lijdt hij daar niet onder. Hij heeft alleen het besluit genomen niet langer naar die grote schoonheid opzoek te gaan, maar te kiezen voor de esthetiek van het nachtleven. Het is een trucje, om de tijd door te komen, daarna verdwijn je.
donderdag 7 november 2013
Zoutgrot
Voor een onderzoekje naar wellness in Nederlands was ik gisteren in de Schieweg te Rotterdam. Er zijn opvallend veel verzorging en wellness georiënteerde winkels. Het meest werd ik geïntrigeerd door de zoutgrot. Daar kan je heen voor halotherapie. Je neemt plaats in een met zout gedecoreerde ruimte en dan wordt er fijngemalen zout die ruimte in geblazen. ‘Een uur in de zoutgrot staat gelijk aan een week aan zee,’ vertelde de als zuster verkleedde assistente. Geen overbodige luxe want de Schieweg schijnt de meest vervuilde straat van Rotterdam te zijn. Hier werd de hoogste concentratie aan fijnstof van de hele stad gemeten. Het aardige meisje bij de balie zei dat ik de enige klant was geweest die dag. ‘Het was heerlijk,’ zei ik tegen haar.’ Mijn longinhoud is haast verdubbeld.’ Ik weet ook niet waarom ik dit zei. Buiten regende het. Iemand moest opgebeurd worden.
dinsdag 5 november 2013
Doping
Ik ben het boek De fiets van Lautrec aan het lezen van Jan Boesman. Zeer lezenswaardig. Lautrec had zelf graag fietser willen worden, maar dat kon niet want hij was een dwerg.
Te korte armpjes en beentjes. Hij tekende veel fietsers en affiches voor fietsmerken. Hij dronk ook veel en dat deden de wielrenners ook. In de begin dagen van het wielrennen dacht men dat alcohol stimulerend werkte. Dat niet alleen. Ze name ook cocaïne en opium. Dat was normaal toen. Dit boek gaat volgens de kaft over het eerste doping schandaal in de geschiedenis. Een Franse arts uit die tijd Tissie signaleerde voor het eerst het probleem met stimulerende middelen. Hij zei ook: ‘de sporter is een ziek persoon’.
maandag 4 november 2013
Cheney's hart
Het schijnt dus dat Dick Cheney (je weet wel diegene die de Irak
oorlog bedacht na 9/11) een zwak hart had. Hij schrijft er openhartig over in zijn spirituele boek naar aanleiding van een hart operatie (hier wordt hij over dat boek geïnterviewd) Er wordt gefluisterd dat de meest
machtige vice president ooit (hij installeerde types als Rumsfeld en Wolfowiz
en bedacht massavernietigingswapens als aanvalsexcuus) in zijn beslissingen
misschien wel werd beinvloed door gebrek aan zuurstof in zijn hoofd. Men maakte
zich er destijds tijdens de Bush jr. campagne ook zorgen over en als een arts toen had gezegd dat zijn hart niet goed was dan had hij nooit ‘running mate’ van Bush kunnen worden. Tijdens de
hertelling van de stemmen in Florida, kreeg hij de eerste van zes hartaanvallen.
Zijn hart was er daadwerkelijk slecht aan toe, maar hij hield
het geheim. Het doet verdacht veel wel wat denken aan de
omschrijving van de Amerikaanse serie BOSS uit 2012 die ik overigens niet heb gezien.
Wikipedia:
“The series follows Tom Kane, the Mayor of Chicago, who has recently been
diagnosed with dementia with Lewy
bodies, a degenerative neurological disorder. Determined to remain in
charge, Kane conceals the disease from everyone around him except his own
physician, Dr. Ella Harris.”
Zie hier het scenario van Dick Cheney, maar in het echt dus met
de Irak oorlog als gevolg. Inmiddels
heeft hij een nieuw hart en probeert hij z’n dochter aan de macht te helpen.
zondag 3 november 2013
Drugs uit de hoge hoed
Onlangs zag ik een stukje van deze geweldige documentaire over de orthodoxe ex-drugsdealer Samuel. Hij vertelt hoe de douane hem nooit als verdachte zag, zijn grote hoeden waren handig om drugs in te stoppen. De documentaire gaat over zijn terugkeer naar een strenge Joodse gemeenschap in het Londense Stamford Hill. Hij wil herintegreren, maar zal dat waarschijnlijk niet helemaal doen. In zijn eigen huis is hij de baas, vindt hij. Hij kondigt aan een beetje televisie te willen kijken en hij houdt heel erg van cakjes.
zaterdag 2 november 2013
Chanel
vrijdag 1 november 2013
Prostitutie Manifest
Interessant nieuwtje in de Volkskrant vandaag over het verbod
op hoeren lopen in Frankrijk. De hoerenloper riskeert een boete 1500 euro. Het
dubbele voor recidieven. Om die reden hebben 343 mensen (mannen) een manifest
ondertekend om het recht op ‘hun hoer’ te behouden. Ik heb ooit in Groningen
bij een hoer aangeklopt omdat ik verlegen zat om condooms. Mijn vriendin woonde
toen midden in de hoerenbuurt. Als buren onderling help je elkaar. Niet lang geleden was ik in massage salon
Chantal voor ‘research’. Ja, ik had er ook niet naartoe kunnen gaan, maar ik
vond het nodig. Om allerlei redenen heb ik nooit een dienst afgenomen in dergelijke 'salons', al voelde ik me bij Chantal bijna moreel verplicht
iets te kiezen van de geplastificeerde ‘menukaart’. Ze waren namelijk heel
aardig en ik had gratis cola gekregen.
De seksindustrie is vrij complex en het is lastig om hier
een eenduidig oordeel over te vellen, denk ik. Dat lijken ze in Frankrijk nu wel
van plan. Ik denk dat ik ook het 'smeerlappen manifest' zou ondertekenen, al was
het maar om zo nu en dan een cola te kunnen drinken in een louche tent.
Wat je ook kan zeggen van massage salon Chantal, toen ik er binnen was dacht ik
wel: ik leef. Ook toen ik weer buiten kwam, trouwens.
Abonneren op:
Posts (Atom)