Sport als wapen

Sport verbroedert, zeggen ze altijd. Ik heb dat nooit begrepen. De essentie van sport is strijd, geen verbroedering. Je wilt elkaar afmaken, althans als je een goede sporter bent. Sport verbroedert, de Olympische gedachte, het is om doodziek van te worden. Sport is een politiek economisch complex geworden waar allerlei belangen een rol spelen. Bekende Nederlanders kunnen zich kwaad maken over Poetin, zoals ze vier jaar daarvoor deden over de mensenrechten in China. Alsof we politiek nader tot elkaar kunnen komen door middel van sport. Onzin. Sport verbroedert wel, maar dan op Nationaal niveau, of bijvoorbeeld onder supporters. We zullen hard moeten knokken in Sotsji voor gouden medailles en misschien kan het geen kwaad om de tegenpartij alvast van doping te beschuldigen. Sport verbroedert omdat er een duidelijke vijand is. De tegenpartij, of misschien zelfs Poetin. In de jaren zeventig en tachtig was sport een wapen in de koude oorlog. Er is niets veranderd. We kunnen de Russen alleen laten voelen dat er met ons niet te sollen valt als Sven Kramer iedereen daar aan flarden schaatst. Van mij mag dat met doping gebeuren want dat gebruiken zij ook, ik weet het zeker. 

Echte Hot Dogs

 

In de Volkskrant las ik dat China hondenvlees wil gaan exporteren. Hondenvlees met garnalensaus schijnt een nationaal gerecht te zijn in Vietnam. Kan je hier morele bezwaren tegen hebben inclusief de bijbehorende ethiek ? (volgens Spinoza is ethiek handelend optreden). Sommige lobbyclubs vinden van wel. De  World Society for the Protection of Animals (WSPA) heeft een export verbod in Thailand weten te bewerkstelligen. Volgens mij kan het niet. Honden zijn namelijk geen bedreigde diersoort.  Er is dus geen enkele aanleiding om moreel in verzet te komen, behalve dan tegen de kleine ruimtes waar ze in worden gehouden. Dat geldt ook voor de bio-industrie in ons eigen land. Het concept scharrelhonden is nog niet tot China doorgedrongen.  Volgens Martin Gauss worden er in Nederland onnodig veel honden afgemaakt na een bijtincident. Die honden worden daarna gewoon weggegooid. Dat kunnen we ons in tijden van crisis niet langer veroorloven. Ik pleit voor een export van gemasseerd luxe hondenvlees uit Europa. European dogs. Dat gaat lopen als een trein. We zullen wel moeten. Ooit volgden we Amerika op de voet, nu is dat China geworden.

 

Gedeelde post, is halve post

Dit weekend heb ik, tevens bij wijze van herfstvakantie, Het Boek Ont van Anton Valens uitgelezen. Het is lang geleden dat ik zo’n goed Nederlandstalig boek heb gelezen. Ik ben eraan begonnen omdat ik me herinnerde hoe iemand me afgelopen zomer voor snob had uitgemaakt toen ik zei dat ik geen Nederlandse boeken meer las. Onterecht, dat ik dat niet deed. Fantastisch boek, vond ik Het Boek Ont. Niet in de laatste plaats vanwege de setting in Groningen. De stad is zeer herkenbaar aanwezig. Maar het belangrijkste dat me aansprak was de frustratie en onmacht van het hoofdpersonage Isebrand Schut. Hij start een initiatief dat Man&Post wordt genoemd. De mannen hebben een probleem, ze raken geïntimideerd door de post die op hun deurmat landt. Het initiatief moet deze schroom helpen overwinnen: ‘Ik maak jouw post open, jij de mijne. Gedeelde post is halve post.’ Iedereen vecht zich op zijn manier terug in het maatschappelijk leven. Sommigen lukt het, anderen verliezen hopeloos. Het klinkt tragisch, maar het is juist bijzonder humoristisch opgeschreven.

Scootmobielclub

In de NRC van dit weekend stond een prachtig verhaal over de scootmobielclub uit Maassluis geschreven door Freek Schravesande. Leden: veertien dames en een man. Ze gaan samen op vakantie in de achterhoek in Eibergen en natuurlijk zijn er dan ook wel eens strubbelingen. Er was een incident met boontjes. De ranger achter het fornuis vond dat ze gaar waren. Maar Lies, de initiatiefnemer vond dat ze nog wel even konden. De ranger achter het fornuis vond dat de boontjes toch echt beetgaar waren.'Toen ze weg was heeft Lies de boontjes toch nog even laten doorgaren.”Soms moet je als leider de leiding nemen.”‘

Ik zou dolgraag eens een weekje op stap willen met deze scootmobielclub uit Maassluis om daar een dagboek over bij te houden. Misschien kan ik mee op een Segway. Ooit had ik het plan om een pelgrimstocht naar Santiago per Segway te doen (beeld: als een kaars door het landschap), misschien moet ik mijn ambitie bijstellen en is Eibergen ook al heel mooi als doel.

Pop-up

Het is herfstvakantie, althans dat stel ik me voor. Sommige mensen hebben vrij gekregen, ik heb mezelf vrij gegeven. Deze vrije dag heb ingevuld door naar een pop-up feestje te gaan. Dit fenomeen doet me aan Berlijn denken, niet dat ik daar ooit naar zoiets ben geweest, maar toch. Er was een grote industriële ruimte van de voormalige suikerfabriek in Groningen beschikbaar en daar kon men vanaf vier uur terecht.  Misschien is dit toch meer een familiefeestje, als het zo vroeg begint. Ook dat is Berlijns, trouwens, veel jonge families.  Je kon er heerlijke zelfgemaakte soepen eten. En tosti's. Er bleken meerdere feestjes te zijn, dus toen het ene pop-up voorbij was popte de volgende alweer op. 

Mea Culpa

In fotomuseum Eye is de tentoonstelling Sluimerend Vuur te zien samengesteld uit archieffilmpjes over Nederlands Indië die curator Péter Forgács voor ons heeft opgediept. De hele tentoonstelling is opgebouwd uit persoonlijke filmpjes. Ik hoorde het persoonlijke verhaal van een halfbloed vrouw (half Indisch half Nederlands) en de moeite die ze had om een huwelijkspartner te vinden (het moest per se een blanke Europeaan zijn). Ik denk dat het een dagboek was. Totdat het zover is heeft ze zeven abortussen achter de rug. Die zijn volgens haar gemakkelijk op te wekken met een of ander Indisch kruit. Haar man schaamt zich voor haar, dat weet ze ook wel. Eigenlijk droomt ze van een zekere Schotse man, zegt ze, maar ze weet dat het geen zin heeft om zich mee te laten slepen door haar dromen. Het gaat door merg en been, dat geldt wel voor meer filmpjes. Er wordt gesproken over de inlanders alsof het tweederangsburgers zijn. In het scheepvaartmuseum is overigens de tentoonstelling Een Zwarte Bladzijde te zien. Dat gaat uiteraard over het slavernij verleden. De mea culpa eeuw is aangebroken, zoveel is duidelijk. Toch zijn het goede exposities en alleszins nuttiger om heen te gaan dan de zoveelste Zwarte Pieten discussie. 

Seashepherd

Vanavond heb ik mosselen gegeten bij een oude bekende uit de tijd dat ik in het containerdorp zat in Scheveningen (2010). Hij claimt in de jaren negentig een revolutie in de huwelijks fotografie te hebben bewerkstelligd. Fascinerend dat ook daar revoluties plaats kunnen vinden. Maar de losse sfeer die wij nu bij huwelijks fotografie normaal vinden, was jarenlang allerminst vanzelfsprekend. De reportageachtige blik, mijn vriend noemde het de blik van buiten, die was er in zijn tijd nog niet. Toen werd het bruidspaar volgems de regels van het staatsieportret gefotografeerd. Bij een hekje, de sokkel met het bloemstuk. Mijn vriend maakte voor het eerst foto’s tijdens de make up en dat was nog nooit eerder gedaan. Iedereen wilde dat. ‘Na verloop van tijd werd ik er kots misselijk van en toen heb ik de boel verkocht,’ zei hij daarop. Zo gaat dat met revolutionairen, die zoeken altijd een nieuwe uitdaging. Sinds kort heeft die uitdaging een nieuwe naam: Seashepherd. Het is militante tak van greenpeace zou je kunnen zeggen. Al willen ze niets met elkaar te maken hebben. Ik kende seashepherd niet, maar het rammen van walvisvaarders juich ik toe.De eerste vraag bij een sollicitatiegesprek bij seashepherd schijnt te zijn:' Ben je bereid je leven te geven voor een walvis?' Dat is natuurlijk een essentiële en terechte vraag. Zeker gezien de acties die ze ondernemen. Het is toch een beetje oorlog als het om de bescherming van walvissen gaat. Het was een zeer genoegelijke avond. 

Voordeur

In de Coop supermarkt stond een vrouw te bellen in de rij bij de tabaksafdeling. Ze schreeuwde een beetje: ’Als hij weer slaat dan bel ik je mam,’ zei ze.’ Ja lieve mam…en niet zeggen dat ik gebeld heb want dan slaat hij me weer.’ Hier was duidelijk sprake van een ongezonde thuissituatie. Maar waarom zou ze zo luid hierover spreken? Iedereen vangt wel eens flarden op van een persoonlijk gesprek. In dit geval was er geloof ik geen toeval in het spel. Dit moest gehoord worden door het winkelende publiek. Enerzijds was geweld voor haar wellicht net zo alledaags als boodschappen doen, anderzijds kreeg ik de indruk dat ze misschein dacht dat het haar bijzonder maakte. Ondertussen gebaarde ze de caissieres dat ze zes euro had en dat het niet uitmaakte wat voor soort tabak ze ervoor kreeg. De verdrietige levens van mensen trekken aan je voorbij als regenwolken in de lucht. Je kijkt er even naar, je denkt: 'Het gaat zo weer regenen'. Dan trek je je terug achter de voordeur van je eigen woning.

Calvinisme

Vandaag ben ik met een vriend naar het casino geweest. Een vreemde plek die wordt bevolkt door kromgetrokken oudjes, hagenezen met een staart, Chinezen die op vijf tafels tegelijk inzetten en Surinaamse Hindoes die er hun ambtenarensalaris doorheen jagen. De schatrijken zie je natuurlijk niet in het Scheveningse Holland Casino. Alles is er zacht en pluizig gemaakt.  Op de vloeren ligt tapijt en je loopt via een hellingbaan zo de speelvloer op. Door de luidsprekers sijpelt Frank Sinatra, niet te luid. Overal zachte spots.’ Zelfs het water uit kraan is hier lauwwarm,’ zei mijn vriend.  Hij was er overigens best goed in, in geluk hebben bedoel ik. We stonden al snel honderdtien euro in de plus. We hadden weg moeten lopen, denk ik. Hij zei:’Dit is geen geld, dit is een optie op geld, maar vooral een optie op nog meer geld.’ Zo ziet de goudkoorts eruit schoot het door me heen toen ik hem in de ogen keek. Binnen tien minuten was het weer op. We hadden ‘quite’ gespeeld, we hadden bier gedronken en een hapje gegeten. We hadden geen geld uitgegeven. Toch vochten we allebei tegen een gevoel van leegte. Dat is het vreemde. Als je niet echt wint, maar ook niet verliest,  dan voelt dat toch als verlies. Diep van binnen schaam ik mij om het calvinisme. De enige echte manier om een casino te verlaten is natuurlijk volstrekt geruïneerd of als absolute winnaar van de avond.

Moord op de camping

Iedereen zou eigenlijk even het verhaal ‘Moord op de Camping’ van Carola Houtekamer en Freek Schravesande moeten lezen. Het verscheen vorige weekend in NRC-Handelsblad. Een prachtig geschreven verhaal over een trieste gebeurtenis. Vooral de onbegrijpelijkheid wordt mooi verwoord al wordt uit de context veel duidelijk. Het is een mooi verhaal omdat het gaat over lokaal alledaags drama. Toch wordt het op een groter plan getild door de schrijvers. Dat komt door zinnen zoals dit:
‘Een camping is geen democratie. En de bewoners weten dat. Wie iets gedaan wil krijgen - een schuttinkje ernaast, een schuurtje erachter, een vijvertje ervoor - moet dat regelen met de baas.’

En: ’Die ochtend kleedde ze zich aan, zoals elke dag. Ze trok de wc door, deed de deur op slot. Maar terwijl de rest rechtdoor liep, sloeg zij rechtsaf. Zonder te weten waarom.
Het leven op de camping is niet alleen maar bingo, biertjes en playbackshows’

Grunberg merkte dit weekend in de Volkskrant op: 'sommige krantenartikelen zijn samengevatte toneelstukken of romans'. Dit is haast literatuur in de krant, gemaakt van een nieuwsbericht.

Gehannes

Soms moet je naar Pathé, zeker in Den Haag waar het filmhuis een eigenwijze programmeur heeft die alleen Franse obscure films toont. Nederlandse films zoals Wolf en Borgman moeten in Pathé gezien worden. Ik ga er liever niet naartoe, er zijn rare mensen. Tijdens de film veranderen ze in paarden die niet een drankje nuttigen of een hapje eten. Nee, ze slurpen uit een rietje en vreten popcorn uit een trog. Met hele handen tegelijk gaat dat. Aan het einde van de voorstelling is het een ravage van jewelste. Popcorn komt misschien uit Amerika, maar dit heb ik daar nooit gezien. Overigens was de film ‘Gravity’, een film die in de megabioscoop thuishoort, de moeite waard. De film speelt zich in de ruimte af, maar gaat ook over een moeder die haar kind heeft verloren en daarmee is losgekomen van de zwaartekracht. Het wordt mooi in beeld gebracht. De Lieve G moest, bij het zien van al die slecht functionerende ruimte apparatuur, vooral denken aan haar eigen geworstel met de computer: 'Gehannes met apparatuur, dat is wat de mens zich ten doel heeft gesteld te doen. Ik houd niet van apparaten, wel van de ruimte.'

Vlecht

Eergisteren kwam een vriend logeren met zijn vrouw. Ik kende zijn vrouw nog niet. Ze kwamen eten en zouden de volgende morgen vroeg vertrekken naar New York.

De vrouw had een mooie vlecht van dik blond haar. Het fascineerde me. We spraken over het geloof. Haar ouders hadden verschillende sektes uitgeprobeerd tijdens haar jeugd. Ze zochten naar een bepaalde beleving. Ze vond het niks al die mensen die voortdurend in extase verkeerden. Tijdens het vertellen werd de vlecht bijna onbewust ontrafeld en op en niet veel later weer in elkaar gedraaid. De vlecht was wel een meter lang. Het was een aangename avond. Ik had risotto gemaakt.

Rolstoel

 
Ik lees op de website van de New York Times over ‘the rise of the shutdown strategy’. Het op slot zetten van grote delen van het overheidsapparaat als politieks strategie is volgens Michael P. Lynch het grootste gevaar dat Amerika nu boven het hoofd hangt.
De politieke instituten zullen wellicht vaker stop worden gezet als politiek drukmiddel, maar de instellingen voor nationale veiligheid zullen blijven draaien. De president zal steeds vaker worden opgeroepen om ’congress’ te omzeilen en zich niet meer met democratische processen in te laten. Een sterke man om orde op zake te stellen. Lynch stelt dat je wel een sociaal contract kan opstellen, maar dat de van de deelnemers van dat contract niet per se op democratie uit zijn.

“After all, Hobbes himself was no democrat: he thought the body politic was best headed by a monarch.”

Het is alsof door de shutdown de Tea party z’n ware gezicht heeft getoond: Ze willen de geloofwaardigheid van de politiek aantasten zodat er een overheid gaat ontstaan die zich alleen nog maar met het strikt noodzakelijke bemoeid: Nationale veiligheid.
Zal het futloze politieke lichaam uiteindelijk belanden in de technische vernuftige rolstoel van het nationale veiligheidsapparaat? Het valt te bezien. Misschien dat politiek de komende decennia weer veel lokaler wordt, met burgemeesters als Bloomberg (New York) als kleine verlicht despoten aan het hoofd van hun stadstaten.

Couperus

Ik was laatst bij het graf van Louis Couperus. Althans ik was op de begraafplaats Oud Eik en Duinen en liep toen als het ware tegen Couperus aan. Het graf verraste me. Misschien had ik verwacht dat het groter zou zijn en soberder. Het is ook tamelijk kitscherig, zo'n zuil, maar ik neem aan dat hij het niet zelf heeft uitgezocht. Misschien vonden de nabestaanden ‘Antiek Toerisme’ zijn mooiste boek.

Tandenstoker

 
Vandaag was ik weer eens bij de tandarts, bij de studenten van ACTA wel te verstaan. De professor die erbij was had gevoel voor humor. Hij zei: ‘Wij willen eigenlijk dat jij zoveel mogelijk gaatjes krijgt. We doen net alsof dat niet zo is. We zeggen: “poets goed, gebruik de tandenstoker,” maar wij weten ook wel dat je dat niet echt heel zorgvuldig gaat doen. Dat is ook niet in ons belang. Wij worden in essentie opgeleid om te repareren. Over een aantal jaren zullen ze sociologen in dienst nemen, die zijn vele beter uitgerust om mensen te conditioneren dan tandartsen. Kijk het werk van de tandarts is heel eenvoudig, wij weten niet heel veel meer dan dat de patiënt ook al weet. We kunnen de patiënt alleen vertellen dat ze een steunpunt moeten zoeken voor de hand om die te stabiliseren. Met een stabiele hand kun je beter de tandenstoker op en neer bewegen. We kunnen dit makkelijk zeggen. Tegen de tijd dat je thuis bent, ben je het alweer vergeten.’

Waar komt de courgette vandaan?

De Albert Heijn, bekend van de supermarktoorlogen, doet ook aan het emotioneel martelen van milieubewuste winkelaars die niet teveel kilometers op zijn bord willen hebben. Die arme mensen worden gek als ze een courgette willen kopen. Of gaat de milieufreak gewoon naar de markt?

Het Zwartepietendebat, strooigoed voor de krant

Het is weer tijd voor het Zwartepietendebat. Toegegeven het is een dankbaar onderwerp. Als je de krant leest dan blijft je oog er toch weer even aan kleven. Het is een beetje de marsepein onder de krantenberichten. Wie zegt er nou weer iets over? Och, Robert Vuijsje zwengelt dit keer het debat aan. Wie was dat ook alweer? Juist, iemand die een boek heeft geschreven dat ophef veroorzaakte. Hij zegt het voor de zekerheid zelf ook nog maar even. Het schijnt dat hij sindsdien niets fatsoenlijks meer heeft geproduceerd. In ieder geval begint het stuk een beetje eigenaardig. Hij zegt dat hij en ‘Lynn’ (zijn vrouw?) kleine kinderen hebben, maar dat ze doorgaans om half elf wel iets anders aan het doen zijn dan tv kijken. Goh, wat dan wel? Daar wordt niet op ingegaan. Welk punt wordt hier gemaakt? In elk geval dat hij per toeval naar Pauw en Witteman keek en daar toevallig de discussie zag tussen Henk Westbroek en Quincy Gario (twee namen die u direct weer mag vergeten). Gario betoogde weer eens dat hij zich door Zwarte Piet gekwetst voelde, Westbroek ging ertegenin. Ook op televisie is het crisis. Vuijsje nu, doet de briljante vondst dat je niet vanuit jezelf mag redeneren als het om beledigen gaat. Hij stelt dat de gekwetste altijd gelijk heeft. Dat lijkt me een dubieus standpunt. Er wordt ook nog wel eens vanuit morele superioriteit door Afrikanen op gewezen dat de blanken zich schuldig hebben gemaakt aan slavernij. Dat is terecht, maar zelfs zijn ze vaak net zo schuldig (zeker de Ashantis in Ghana). Hoe je het ook wendt of keert, zegt Vuijsje, Zwarte Piet is in dienst van Sinterklaas. Nou en? In deze tijden..wees blij dat hij een baan heeft, zou ik zeggen. Ik blijf er bij, dit is geen echte discussie, alleen maar een manier om jezelf  in de kijker te spelen door middel van het Zwartepietendebat. Strooigoed voor de krant. Lekker om te lezen, daar niet van. Je hoeft nauwelijks een hersencel aan te spreken, de marsepein glijdt zo naar binnen.

Luxe: neem een hobby

 

Liset Hamming is winnares van de NRC essaywedstrijd over Luxe. Het staat vandaag in de NRC. Wat blijkt: luxe is het leven van de Boeddhist die (bijna) niks nodig heeft. Er komt geen Boeddha aan te pas, hoor, maar ik lees hem tussen de regels door. Liset voelde energie bij een blauw schilderij in het Stedelijk, ze genoot van de wind over haar gezicht en van het feit dat ze iets langer bleef zitten bij de lunch. Ik gun niemand een burn-out, maar ik heb altijd het gevoel dat mensen die een burn-out hebben gehad tot hetzelfde unieke inzicht komen: rust is een luxe. Goh, verrassend. Het essay had een wat Libelle en levensbeschouwelijk karakter vond ik. Of de Margriet, dat mag ook (er staat een afbeelding van een margriet bij het essay, als ik me niet vergis). Op zichzelf vond ik overigens haar opmerking over het schilderij wel interessant ( wie is de schilder?). Het was goed geweest als ze wat meer over de luxe van kunst had verteld. In plaats daarvan komt ze tot een ingewikkelde metafoor over water (merkwaardig genoeg afgeleid uit een scene van de tekenfilm Madagascar 2). Haar stelling komt erop neer dat teveel water (er wordt bedoeld: in de primaire levensbehoefte is voorzien) tot een identiteitscrisis leidt en tot spullen die we niet nodig hebben. Haar stuk heet overigens ook Meer dan Water. Zou dat ook de titel van het blauwe doek zijn? Mooie titel voor een schilderij.

Kunst kan ons wellicht de nodige brandstof verschaffen om over na te denken omdat kunst ons aanspreekt en uitdaagt op een andere manier dan ons werk. Misschien was het zelf maken van kunst ook een mooi onderwerp geweest. Of nog beter: de hobby. Daar zou ik wel eens een lang stuk over willen lezen. De geschiedenis van het hobbyisme en de vraag: waarom staat de hobby in zo’n kwaad daglicht? Mijn stelling: Hobbyen is een luxe omdat je dingen met je handen kan maken.

Uit de kast kom dag

Het was vandaag ‘uit kast kom dag’. Ik weet niet hoe groots het gevierd wordt, maar het leek me een mooi moment om naar de kapper te gaan. Goede kappers zijn homo, dat is bekend. Dus belde ik een vriend op waarvan ik weet dat hij een homoseksuele kapper heeft. Bovendien is mijn Iraanse kapper (zie hier en hier) uit zijn pand gezet en sindsdien ben ik dolende. De vriend stuurde me naar Shampoo in de Astraat. De entree beviel me wel. De deur was geel met een driehoekig raam erin waardoor het wel wat weg had van een jeugdsoos uit de jaren tachtig. Niet dat ik daar ooit kwam, maar ik heb in mijn tijd genoeg hippe deuren gezien (en sommige deuren kun je beter gesloten laten). Eenmaal binnen bleek de kapper, die mij in eerste instantie aan een Italiaan deed denken, al druk in de weer te zijn met een ander hoofd. Voordat ik iets had kunnen zeggen, kreeg ik een complimentje over mijn schoenen. Helaas kon hij me pas helpen over drie kwartier. ‘Dan zal ik mijn tanden eens in jouw krullen zetten,’ zei hij. Helaas is dit er niet meer van gekomen. Ik moest mijn trein halen. Ik vraag mij af wat er zou zijn gebeurd als ik daar wel m’n haren had laten knippen. Het was ten slotte ‘uit de kast kom dag’ en dan kan er van alles gebeuren, je hebt dat soort dingen nooit helemaal in de hand. Zeker niet als je wordt geknipt door een Italiaan die achteraf ook over Indisch bloed bleek te beschikken. Deze kapper zou een perfecte biechtvader zijn voor de twijfelaars onder ons.

Raam defect, niet opendoen!

 
Op momenten dat ik in Groningen ben, zit ik aan het bureau in een kantoor van de universiteit. Het raam waar ik naast zit vertoont al enige tijd bovenin een vreemde kier. Vandaag werd die kier gerepareerd. ‘Voordat het raam straks beneden ligt,’ zei de man van het glas. Volgens hem hing het raam uit het lood. Het glas werd eruit getild. Dat zeg ik vrij luchtig, maar het was een behoorlijke operatie en vervolgens moesten ze weg. 'we komen terug,' was hun plechtige belofte. Het waaide wellustig naar binnen, maar ik had geen zin in de vleierijen van de wind. Ik vluchtte de gang op, alwaar ik een filosoof tegen kwam die Gilles Deleuze bestudeert. Hij zei:’ Volgens Deleuze moeten we het “zijn” opvatten als een vel papier waar je verschillende figuren mee kan maken. Het “zijn” manifesteert zich in de vouw.’ Toen ik terugkwam bij mijn bureau, was het raam teruggeplaatst, exact zoals het vanmorgen had gezeten. Er zat nog steeds, of opnieuw, een kier bovenin en de raamwerkers hadden er een briefje opgeplakt. Raam defect, niet opendoen! In de tussentijd had ik iets geleerd over het leven. Alles kan verklaard worden met origami.

Donkere wolken

We moeten de straat op. Dat zegt de Italiaanse komiek en politicus Beppe Grillo in een gesprek met Tegenlicht. Als we geen water uit flesjes willen, groenere energie en meer kinderdagverblijven dan zullen we volgens hem onze stem moeten laten horen. Europa noemt hij een gedrocht omdat het alleen maar een economische eenheid vertegenwoordigd zonder dat er nog ideologische inhoud achter zit. Hierin heeft hij absoluut gelijk. Je kunt Europa niet bouwen op een monetaire eenheid alleen. Sterker nog: zo’n monetaire eenheid heeft alleen zin als er een ideologische eenheid bestaat. Vechten voor het behoud van een munt, kan alleen als we ons met de Italianen verbonden voelen en we ze niet als spaghettivreters beschouwen zoals Beppe Grillo in onvervalst Nederlands in de camera zegt. Om er aan toe te voegen: ’Onderschat ons niet, we hebben het fascisme uitgevonden.‘ Ook dat is Europees cultureel erfgoed.
We moeten de straat op. Zoveel is zeker, misschien niet in Nederland, maar in Brussel. Wie in Nederland de strijd voor schonere energie voert wordt door de AIVD in de gaten gehouden. Roel van Duijn schreef gisteren in de Volkskrant dat de inlichtingendienst waarschuwt voor donkere linkse wolken boven ons land. Wie iets te fel roept dat het vreemdelingenbeleid te streng is komt bij de AIVD volgens van Duijn, voormalig vermeend terrorist, in het mapje anarcho-activisme terecht. Dat is het mapje waar ook de communisten in kwamen tijdens de koude oorlog. Alleen al het feit dat de AIVD spreekt over donkere linkse wolken boven Nederland bewijst hoe ver we af staan van het Europese gedachtegoed. Om te beginnen zou het al om donkere linkse wolken boven Europa moeten gaan, niet alleen in Nederland. We moeten leren de dingen in een veel breder Europees verband te zien. Denk aan het fascisme.

Het nut van honden

 
De buurman heeft nooit bezoek, hij heeft wel een klein dik hondje waarmee hij een paar keer per dag gaat wandelen. Ik zou ook niet zo snel op bezoek gaan bij hem. Als zijn deur opengaat dan komt er een zware ongewassensokkenlucht naar buiten. We horen hem vaak schreeuwen tegen de hond. Niet buiten, dan lopen ze gewoon een rondje, maar binnen schreeuwt hij ertegen. De hond is ondeugend, stel ik me voor, en zijn baasje, die voedt hem op. Je onmisbaar voelen is een groot goed. 

Tijdsgeest

Tegenlicht heeft vandaag een moedige poging gedaan om aan de hand van een tiental dertigers de tijdsgeest te schetsen. Gedurfd want het is moeilijk om iets te duiden waar je nog middenin zit. Er sprak niet heel veel humor of zelfrelativering bij deze mensen. Wel droeg men mooie overhemden. Een vriend sms’te me deze uitspraak van Rob Wijnberg: ’Ik geloof veel meer in veranderingen die gewoon door mensen zelf geïnitieerd worden en impact zullen genereren.’
Tja. Ik sprak vorige week een uitvinder in Nieuwe Pekela die vijftien jaar geleden een opslagtank heeft bedacht waarmee je regenwater kan verzamelen om je wc mee door te spoelen. Hij vindt het belachelijk dat dit met drinkwater gebeurd. De tank wordt altijd bijgevuld, in geval van te weinig regenwater zul je niet zonder komen te zitten. Ik kreeg geplastificeerde krantenartikelen met interviews te zien waarin het succes hem leek toe te lachen. Hij heeft er tien van verkocht. ‘Alle tien onder de rivieren,’ voegde hij er aan toe. Ik vroeg hem hoe dat kwam.’ De GGD heeft destijds in Groningen z’n vraagtekens gezet bij de hygiëne ervan en dan ben je weg.’ Het bleek om angst voor zure regen te gaan. Een spookverhaal. Zelf heeft hij nog wel zo’n tank en het werkt uitstekend weet ik uit ervaring want ik heb even een plasje gedaan bij de uitvinder.
Wat zegt dit? Dat er wel wat valt af te dingen op de uitspraak van Rob Wijnberg. Zonder grote fabrikanten en een lobbyclub ben je nergens met je goede idee. Je moet geluk hebben, de tijdsgeest moet je mee hebben en misschien moet je wel in de Randstad wonen om het voor elkaar te krijgen. Contacten bij de media zijn ook ook niet verkeerd.

Carmiggelt

 

De nazomerdag drong vandaag ernstig aan op een wandeling. Ik ontkleefde mijn vingers van het toetsenbord en snelde naar buiten. Onderweg trof ik op de Toussaintkade een opgewonden menigte opvarenden. Tot mijn verrassing stond een vriend van mij er tussen met zijn gezin. Ze zaten in de rondvaartboot van De Ooievaart. Ze moesten overstappen, zei hij vanwege de gracht die tijdelijk is gedempt. Den Haag is Amsterdam niet. Als er een gracht dichtgaat heb je meteen een logistiek probleem. De platbodem kwam niet en de gedupeerden voeren terug naar het beginpunt aan de Bierkade. Ik stapte ook aan boort als verstekeling.  Het viel me op hoe gedetailleerd de commentaren waren van de reisleider. Onbegrijpelijke commentaren als je niet al je hele leven in Den Haag woont. Het ging namelijk vooral over dingen die er niet meer waren. Molens en fabrieken van vroeger. ‘Hier stond een ziekenhuis, de Hagenaren onder jullie zullen het nog weten,  en omdat de ambulances nog wel eens de gracht in schoten bij gehaast vertrek, hebben ze een muurtje gebouwd.’

Geen spoor meer van het ziekenhuis, maar wel een muurtje inderdaad. Er werden meerdere keren referenties gemaakt aan Amsterdam. Het huis van de familie Carmiggelt werd aangewezen, of in elk geval de parkeerplaats waar vroeger het huis stond. Carmiggelt werd ook even voor Den Haag geclaimd.’Mensen zien hem als Amsterdammer, maar hij komt echt uit Den Haag.’

Technisch had ze gelijk, hij heeft er tot z’n dertigste gewoond. Zijn Kronkels schreef hij in Amsterdam. Gelukkig zijn die nu terug te lezen in twee bloemlezingen, tevens in Den Haag verkrijgbaar. 

Burgerparticipatiemaatschappij

 
Ik word al een tijdje bestookt door brieven van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Ze zeggen dat ik ben uitverkoren, of geselecteerd wat hetzelfde is, om mee te doen aan een onderzoek naar veiligheid. Waarschijnlijk wordt hier bedoeld ‘het gevoel van veiligheid’, we leven ten slotte niet in een oorlogsgebied. Ik ga die enquête niet invullen, dat ding is 44 pagina’s lang. Bovendien woon ik in de Archipelbuurt. Dat is een ‘niks aan de hand wijk.’ Vandaag vertelde een vriendin een verhaal over een meisje die in het oude centrum in een hofje woont. Ze heeft last van agressieve moslima’s die bij haar op de stoep zitten en naar haar sissen. Het zijn natuurlijk opgeschoten kinderen, maakt niet uit dat ze moslim zijn, zou je zeggen. Toch willen ze juist voor dat feit gerespecteerd worden, begreep ik van het verhaal. Het zijn moslima's met hoofddoekjes die sissen en het meisje min of meer terroriseren als ze haar huis uitkomt.  Daar valt natuurlijk geen gesprek mee te voeren. 
De vriendin suggereerde dat het meisje wellicht iets buiten zou kunnen hangen dat stinkt want dan gaan ze vanzelf wel weg. 
Zou het CBS in het kader van de burgerparticipatiemaatschappij ook kunnen adviseren in huishoudtrucs voor het verwijderen sissende moslima’s ? Het lijkt mij in elk geval een onaangenaam probleem.

ernie gehr — side walk shuttle

Irritatie

In een artikel op de Stone website vraagt Peter Catapano zich af of je filosofie ook kan zien. Hij neemt de films van Ernie Gehr als voorbeeld. Experimentele films kunnen ons natuurlijk van alles over waarneming vertellen.
Onder het artikel, dat de moeite waard is, staat een interview met Gehr. Hij zegt dat hij in zijn films eigenlijk de vertraging van een schilderij probeert aan te brengen zodat mensen gedwongen worden beter te kijken. In sommige films is ook bijna niks te zien en dat levert juist stof op tot nadenken.
Ik kan zijn films niet goed beoordelen, nooit op groot scherm gezien. Ik moest wel denken aan een fietstocht die ik onlangs maakte in de omgeving van Hoogeveen. Ik reed door het bos en dacht bij mezelf hoe bizar het was dat je ondanks deze rustige natuur nog steeds de snelweg kon horen in de verte. Je hoorde het eigenlijk best goed. Ik was dus aan het genieten van de zon en de rust toen ik werd gestoord door de snelweg. Het duurde even voordat ik in de gaten had dat het helemaal geen snelweg was, maar dat het de toppen van de dennenbomen waren die een ruisend geluid maakten als van een snelweg.  Mijn hersenen zijn dus op een bepaalde manier voorgeprogrammeerd om iets op een bepaalde manier te zien of te voelen. Ik kan me voorstellen dat Gehr's films irritant langzaam gaan, maar dat is juist goed. Irritatie leidt tot nieuwe inzichten.

Chemicus

De serie Breaking Bad is afgelopen. Walter White, de briljante chemicus die wordt achtervolgt door een vreemde mengeling van pech en geluk, is klaar. Hij wilde zijn gezin niet berooid achter laten als hij zou sterven aan kanker, en hij is toen dus harddrugs gaan produceren.  Ik zal niet ingaan op het einde van de serie. In Nederland werd in 1994 door de rechtbank in den Bosch  een top chemicus veroordeeld voor het produceren  van XTC. De 28 jarige P.Q. studeerde begin jaren 90 „als beste kandidaat van het jaar" summa cum laude af. Tussen 1989 en 1992 gebruikte hij het laboratorium van de TU Eindhoven om de zuiverheid van XTC-grondstoffen te onderzoeken. Er is dus geen enkel excuus dat we in Nederland niet ook allang zo’n briljante serie hebben gemaakt. De beste schrijvers zitten vooralsnog in de VS.

Driekwart

Vandaag was ik in landelijk Hoogeveen. Het wapen van Hoogeveen straalt ook een en al landelijkheid uit. Een stapel veenplaggen geflankeerd door twee bijenkorven. Geen wonder dat het hier stikt van de zorgboerderijen. Het moet hier behoorlijk gezond zijn. Vroeger woonden er mensen in plaggenhutten, een nogal sombere behuizing en vochtig lijkt me ook. Ik kwam er een tegen onderweg, een replica. Mijn ov-fiets bracht me bij een tuin en cafeetje waar het bord ‘De luie Tuinman’ bij stond. Daar besloot ik even koffie te drinken. In de serre trof ik een vrouw op krukken. Volgens onderzoek zegt driekwart van de noorderlingen dat er iets met ze aan de hand is. Vreemd, want je zou zeggen; niemand hoeft nog in een plaggenhut te wonen. Volgens de vrouw met de krukken is men in een kleine gemeenschap geneigd sneller te klagen. Er gebeurd niet veel en als je elkaar tegenkomt praat je over wat er allemaal aan scheelt. ‘Ik heb ook in Rotterdam gewerkt en daar was men een stuk opgewekter.’

Gebakken kinderen

Dit ogenschijnlijk olijke filmpje over koekjes bakken in je auto is gemaakt om ouders in Saoedi-Arabie te waarschuwen voor het gevaar je kinderen in de auto achter te laten in de brandende zon.  Dan gaan ze namelijk dood.  Blijkbaar gebeurt dit zo veel, dat er een wet is aangenomen waarmee ouders veroordeeld kunnen worden tot lange gevangenisstraffen.