Pasta

Vandaag was ik in Nieuwe Pekela. Ze eten daar de minste pasta van heel Noord Nederland. Noorderbreedte (magazine) heeft me erheen gestuurd om uit te zoeken hoe het zit. Ik sprak een vrouw die uit een gezien kwam met acht kinderen: ’Ik was de enige die niet geestelijk gehandicapt was,’ zei ze.’ Ik en mijn vader.’
De vrouw in kwestie is uiteindelijk vrij vroeg uit huis gegaan omdat ze door haar geestelijk gestoorde moeder werd geslagen. Het klonk allemaal vreselijk, maar ik moest blijven focussen. ‘Ja, oké, ik snap dat het moeilijk was,’ zei ik, ’maar hoe vaak eet je nu macaroni en spaghetti ?’
‘Heel vaak, maar dat komt omdat ik een slechte huismoeder ben, het is lekker makkelijk.’
Voordat ze kon uitweiden over hoe slecht ze wel niet was als moeder, vroeg ik haar welke soorten pasta ze allemaal at. Volgens haar smaakte alles hetzelfde. 

Revival

De professor filosofie, Gary Gutting (University of Notre Dame,Indiana, VS) stelt in een artikel op de site van de New York Times voor dat we Milton Friedman opnieuw moeten lezen. Het is de held van de conservatieven, maar volgens Gutting lezen die Friedman selectief. Hij heeft het weliswaar over de zelfregulerende werking van de onzichtbare hand en al het goede wat ervan komt. Maar het moet volgens Friedman wel binnen de regels van het spel blijven en als dat niet zo is, moet de overheid ingrijpen. Ook Friedman legt restricties op winstmaximalisatie. De onzichtbare hand van Adam Smith zit bij Friedman dus vast aan het politieke lichaam.

“The “invisible hand,” therefore, operates for the public good only because it is directed by the social values that our political system enacts by its laws. These values shape the function of the capitalist economic system.”

Dat is dus precies de reden waarom visie wel degelijk noodzakelijk is, in tegenstelling tot wat Rutte en consorten beweren. Kapitalisme zonder politieke visie leidt tot een vorm van kanibalisme. Het systeem vreet zichzelf op.

‘Today, there is no effective support for eliminating capitalism, and even most progressives agree with Friedman’s core position: they think that capitalism is an essential engine of economic production, but one that requires significant regulation to serve the overall needs of our society.’

Ik denk ook dat dit zo is. Tegelijkertijd is het oude systeem gewoon weer ‘up and running’. Joris Luyendijk schetste het mooi in een interview met Volzin:“Je staat bij Tsjernobyl en je ziet dat ze die reactor weer hebben aangezet, met het oude management. Je ziet dat er niks wezenlijks is verbeterd. Is het dan genuanceerd om te zeggen: volgens het management is het veilig, dus dan zal het wel goed zitten, lezers!’

Volgens Luyendijk is de kans groot dat het weer mis gaat, dat de banken vallen, en dat we een religie revival zullen krijgen omdat mensen opzoek gaan naar vaste waarden. Ik ben eerlijk gezegd nu al geneigd om te rade te gaan bij Jezus Christus in plaats van Mark Rutte.Jezus luistert tenminste en kraamt geen visieloze onzin uit.

Waterboarding in de badkamer

George Bush zou spijt hebben van het 'waterboarden', dit schrijft een Amerikaanse krant (The New Republic) naar aanleiding van de schilderijen die Bush maakte van zijn eigen bad. Een hacker plaatste foto's van de schilderijen online. Geen slechte schilderijen overigens. Ze zijn primitivistisch, maar om nu te zeggen dat er een geheime boodschap in schuilgaat over waterboarding? Het zegt waarschijnlijk meer over de krant die dit opschrijft.

Wereldvrede

 

In een oude Groene Amsterdammer las ik dat de ambassadeur van Ecuador in Peru (Rodrigo Riofrío) had voorgedrongen bij de kassa van een supermarkt. Op beelden van de veiligheidscamera is te zien hoe hij probeert twee vrouwen te slaan. Beide landen hebben hun ambassadeurs teruggetrokken. In het verleden hebben de landen echte oorlogen gevoerd, vandaag de dag kiezen ze voor een supermarktoorlog. Het doet me denken aan de Franse filosoof CharlesFourier. Hij stelde voor om oorlogen te vervangen voor internationale kookwedstrijden. Helaas voor Fourier gaat het dus al fout in de supermarkt, op die manier wordt het dus nooit wat met de wereldvrede. 

Piraat

 

Vandaag zat ik met het Ghana-team bij Pauw en Witteman. We zouden even geïnterviewd worden, maar dat kwam er niet van want Veldhuis en Kemper waren er. Het is niet zo dat ik  het erg vond om geen vraag te krijgen. Melle Smets deed het uitstekend. Het was vooral erg om naar Veldhuis  en Kemper te moeten luisteren.  Ze schreeuwden een beetje, maar dat was het probleem niet. Ze maken liedjes en die zijn sentimenteel van de meest tuttige soort. Er was ook een piraat in de studio die viool speelde en mondharmonica. Over de piraat werd niet gesproken.

En dan nu nog een quote uit een songtekst van het illustere duo en dan houd ik erover op:

"Ik wou dat ik jou was, gewoon een keertje jou was, dat ik ook eens met een vrouw was, niet het kussen maar het matras was."

Zelfplagiaat

De gepensioneerde politiek antropoloog Max Bax hield in 1988 voor de Vrije Universiteit Amsterdam een toespraak bij de aanvaarding van zijn titel als hoogleraar. Hij verwees  hierin naar een verzonnen Brabants dorp en een verzonnen klooster. Het dorp Neerdonk zou zwaar zijn gestraft door de schutspatroon omdat de paters van het klooster Elzendal  de heilige Sint Gerardus zouden hebben vernederd. 

Iemand die dit verzint verdient een medaille. Als een hoogleraar hiermee wegkomt en niet al op dag twee op het matje wordt geroepen door het universiteitsbestuur, dan is er niet zozeer iets mis met de hoogleraar, maar met de universiteit. Overigens heb ik door deze berichtgeving op nu.nl en de Volkskrant voor het eerst kennis gemaakt met het prachtige woord zelfplagiaat. Het klinkt een beetje alsof je plakjes van jezelf afsnijdt, of te wel; zelfmutilatie.     

Documentaire

Luister hier de radiodocumentaire van Jeroen van Bergeijk over Suame Magazine, de plek waar Joost van Onna en Melle Smets een auto bouwde en waar Bram Esser op snuffelstage ging bij allerlei meesters, onder andere bij de wapensmid. Het Magazijn is niet alleen maar een plek van armoede en puur overleven, maar ook een plek waar gedroomd wordt en waar verhalen verteld worden. Er loopt een monteur rond die het perpetuum mobile denkt te hebben uitgevonden en een andere die per se een helikopter wil bouwen. Kom donderdag naar Paradiso voor nog meer verhalen over de Turtle 1 en het leven in Suame Magazine.

Frisbee

 

Op het leger wordt gekort in Nederland, maar niet op de politie. Al twee dagen lang scheurt de politie in Den Haag rond in Jeeps. Ze zitten lekker in het materieel kan ik je zeggen. Het duurde even voordat ik in de gaten had wat er aan de hand was, maar het ging om de vergeten politicus. Hij hield een toespraakje om te bewijzen dat hij er nog was:  ‘Op 1 januari zet de EU de grenzen wagenwijd open voor alle Bulgaren en Roemenen die in Nederland hun fortuin komen zoeken. Dat wordt de doodsteek voor ons land.’

Erg lang heb ik niet geluisterd. Ik zou namelijk gaan frisbeeën op het strand. Frisbeeën is een van de vele wegen naar verlichting. Bij frisbeeën gaat het erom dat je de frisbee op subtiele wijze bij de ontvangende partij aflevert. Toen het frisbeeën klaar was had ik oogcontact met een moslimvrouw, ze moest lachen omdat mijn broekspijpen nat waren geworden van de zee.

Hope

 
Duitsland en Nederland leverden chemicaliën aan Syrië. De Syrische dictator Assad zou hebben beloofd de chemicaliën alleen voor vreedzame doelen te gebruiken. Opportunisme en goedgelovigheid zijn de twee belangrijkste pijlers van het kapitalisme.
Het deed me denken aan de man die sinds 1980 stukjes van de maan verkoopt. Hij kan dat doen zegt hij, want hij is eigenaar van de maan. Mensen geloofden hem en betaalden goed geld voor hun stukje maan. Zijn naam? Dennis Hope.

Zombies

Gisteren heb ik met een vriend gekeken naar een oude aflevering van The Walking Dead, een van de hit series van het Amerikaanse tv kanaal AMC. Ik heb het niet zo op zombies, ze lijken me onnodig voor een goed verhaal. De mens als zombie is de mens als plaag. Dat de mens een plaag is, zien we zo ook wel, toch?
‘De zombies zijn alleen maar achtergrond,’ zei mijn vriend. ‘Ze zijn het decor van de apocalyps en die zijn vandaag de dag erg populair, World War Z met Brad Pitt is ook zo’n voorbeeld, het zal misschien iets met de crisis te maken hebben.’
Wellicht heeft hij gelijk dat de Apocalyps en vooral de afwending ervan in deze tijden tot de verbeelding spreekt. Het spreekt voor zich dat Brad Pitt niet ten onder gaat. Een verhaal met zombies is een verhaal met duidelijke vijanden. Misschien is dat de werkelijke behoefte die we voelen. We willen iets of iemand aanwijzen zodat we het kwaad kunnen bestrijden. We zouden willen dat er zombiebankiers bestaan, in werkelijkheid zijn we allemaal 
schuldig aan de crisis.

Gebit

Gisteren ben ik met de lieve G naar de nieuwste Woody Allen geweest. Blue Jasmin, een film over de kracht van het verhaal en over de kwestie opzij kijken. Wat zie je wel en niet? Wat zijn leugens precies?  Jasmin komt even bij haar zus wonen in San Francisco omdat haar leven in New York voorbij is. Ze was met een rijke zakenman getrouwd maar die bleek de boel op te lichten. Ze wist dit heel goed, maar keek de andere kant op. Totdat ze gedumpt werd, toen belde ze met de FBI en dat heeft niet alleen het leven van haar man verwoest maar ook haar eigen leven. Ze heeft commentaar op haar zus omdat die alleen maar losers als man kan uitzoeken. Tegelijkertijd is het juist de ex van jasmin die het geld van de zus heeft weggemaakt. Eigenlijk is Jasmin daar zelf dus ook weer verantwoordelijk voor. Jasmin praat tegen zichzelf, ze speelt hele scènes uit haar voormalige society leven na.  Als ze in het echte leven een nieuwe man tegenkomt speelt ze daarin ook gewoon weer een rol. Leugens ? Ja, allicht. Maar dat wil die man ook horen. Totdat ze door de mand valt en de waarheid weer als een boemerang bij haar terugkomt. Dan speelt hij, net als zijzelf destijds door de FBI te bellen, ineens de verontwaardigde leugenhater. Er komen hilarische scènes in voor. Er is een tandarts die Jasmin met haar gebit complimenteert, niet in de tandartsstoel maar in een bar. Ik doe dat zelf ook vaak bij mensen. Tanden zijn belangrijk. Dat heb ik wel eens besproken met de lieve G. Zij vindt dat een beugel een luxe product is, onnodig als het niet strikt noodzakelijk is. Ik denk niet dat je er zo lichtzinnig over moet denken.
Het gebit zegent toch het verhaal dat uit de mond ontsnapt. Zonder verhalen zijn we nergens. Je kunt geloofwaardige en minder geloofwaardige tanden hebben. Je kunt erin doorschieten. Gebleekte tanden zijn vaak ongeloofwaardig, maar van een rij rechte tanden is niemand slechter geworden.

Niets mee te maken

 

Vandaag trok de conducteur aan de noodrem om mij uit de trein te gooien. Er was iets met mijn treinkaart, ik kon niet inchecken. Vreemd want het was nog voor vieren en ik heb een dal vrij abonnement. Daar had de conducteur natuurlijk niets mee te maken. Zo zeggen ze dat ook letterlijk: ’Daar heb ik niks mee te maken. U heeft een geldig vervoersbewijs nodig punt uit.’ Ik vind dat altijd zo’n vreemde houding, alsof ze zelfaltijd zo netjes zijn. Soms beloven ze dat je ergens zult aankomen op een bepaalt tijdstip en dan gebeurd het niet. Om maar wat te noemen. Ik was kort voor ik in de trein stapte ook al een andere figuur tegengekomen die 'er niks mee te maken had. Het ging ongeveer zo.
‘Het is vol meneer u moet hem ergens anders zetten.‘

‘Maar er komt net iemand uit, ik zie vanaf hier een lege plek.’
‘Niks mee te maken, ik ben hier de baas en ik zeg dat het vol is.’

Natuurlijk ben ik even omgereden en heb de fiets via de trap naar beneden getild en hem alsnog op die plek gezet. De fietsenstalling 'kampbeul' stond met zijn rug naar me toe. Door dat gedoe moest ik me wel haasten om de trein te halen. Toen kwamen er dus incheckproblemen op mijn pad en dat heb ik even gemeld aan de conducteur. Ik ben al jarenlang een trouwe klant van de NS, ik wist zeker dat er wat te regelen viel. De trein begon te rijden en al snel had ik mijn tweede 'niks mee te maken' momentje van de dag te pakken.  ‘Hoe dal vrij je ook je ook reist, je moet er twintig euro op je kaart hebben staan en geen achttien,’ zei de conducteur. Ik probeerde daar met kalme logica tegenin te gaan. Zo wees ik rustig op de klok;  vóór vier uur. Toen wees ik op mijn kaart; dal vrij.

‘Niets mee te maken, regels zijn regels,’ zei hij en toen trok hij dus aan de noodrem. Daar krijgt de conducteur natuurlijk geen boete voor, als hij het doet is het altijd legitiem.

Mythes

We zijn gezakt op het lijstje voor economische concurrentiekracht. Gebrek aan visie was een van de redenen. We gaan naar Roemenie om mensen zonder opleiding te ontmoedigen hierheen te komen en technisch opgeleide mensen juist te stimuleren hierheen te komen. Ascher kondigde dit gisteren aan. Is dat visie? Is dat de zogenaamde vrije markt, waar iedereen zo hoog over opgeeft? In Tegenlicht werd twee weken geleden een documentaire uitgezonden over Griekenland. De econoom Tomas Sedláček komt aan het woord. Hij zei dat Griekenland niet achter loopt, maar voor. Griekenland is alleen twintig jaar eerder failliet gegaan. Nu is er in Griekenland een volksbeweging opgekomen die de tussenhandel wegneemt. Het ziet er leuk uit en het voelt goed want er zijn geen financiële producten of quants die een werkelijkheid toveren, er is alleen nog maar werkelijkheid. Oke, maar die werkelijkheid kost een hoop tijd. Ik kan niet meer op de fiets naar de supermarkt voor een zak aardappelen want nu moet ik met de auto naar een centraal punt waar ik een mud aardappels kan inladen. Wat nou als ik geen auto heb? Of een plek waar ik de mud aardappels kan bewaren?
Tussenhandel creëert ook banen, zou ik zeggen. Banen waar die laag opgeleide Roemenen bijvoorbeeld om zitten te springen. Wat moeten die doen als we alles weer zelf gaan doen? Zoals Tomas Sedláček zegt:'we geloven in de mythes die we zelf creëren.' Het sprookje van Griekenland is een nieuwe mythe. Het is de plek waar het woord vandaan kwam.

Complottheorie JSF

En dan is het nu tijd voor een complottheorie.
Mat Herben, de meest kleurloze politicus die er in Den Haag heeft rondgelopen en tevens vrijmetselaar, zorgde in 2002 voor een kamer meerderheid bij de stemming over Joint Strike Fighter (JSF). Pim Fortuyn was altijd tegen, maar een dag voor diens dood zou hij tegen Herben hebben gezegd toch voor te zijn. Na zijn politieke carriere stortte Herben zich pas goed  op de lobby van de JSF, hij gaf lezingen door het hele land. Vanwaar dit fanatisme?  Nederland heeft in haar geschiedenis al eens eerder gedoe gehad rond de aanschaf van vliegtuigen. Vliegtuigbouwer Lockhead zou prins Bernhard 1,1 miljoen aan steekpenningen hebben betaald voor zijn lobbywerk. Overeenkomst met Mat Herben? Ook Bernhard was lid van de Vrijmetselaars.
Dit hoeft natuurlijk allemaal niest te betekenen. Het kan namelijk ook gewoon zijn dat Mat Herben van vliegtuigjes houdt en daarom voor de JSF stemde. Hij is een fervent vliegtuigspotter ten slotte. Niks mis mee, maar om daar nu Pim Fortuyn voor om te leggen....

Obama en de Byzantijnen

 
Er staat een interessant stuk vandaag in de Volkskrant van Robert Kaplan. Hij haalt New York Times analist Edward Luttwak aan, die had beweerd dat het voortduren van de oorlog in Syrië verreweg de beste opzie zou zijn. Het winnen van een van beide partijen levert allerlei nadelen op. Luttwak heeft tevens een omvangrijke studie gedaan naar het Byzantijnse rijk en volgens hem zou Obama daar inspiratie uit kunnen halen. De belangrijke reden dat de Byzantijnen na de val van Rome nog 1000 jaar konden blijven bestaan was hun diplomatieke strategie. Voor Rome was het leger altijd de belangrijkste vorm van staatsmanschap. De Byzantijnen wisten schijnbaar heel goed met hun leger te dreigen, maar deden er tegelijkertijd alles aan om te voorkomen dat ze het echt in moesten zetten.
Ziedaar het advies aan Obama. In feite doet hij het ook al. De berichtgeving over wat Amerika wil, is uiterst vaag. Vice president Biden zegt dat er kleine ingrepen zullen plaatsvinden, Obama zegt dat het Amerikaanse leger niet doet aan speldenprikjes. Oorlog lijkt om de hoek, maar er wordt naarstig naar diplomatieke oplossingen gezocht.

Banality of evil, the movie.

 
Gisteren heb ik met een vriend naar de The act of Killing gekeken. Een recente documentaire over de beulen van het militaire regime dat in 1959 in Indonesië na een coupe in het zadel kwam. Eerst waren het nog kleine bioscoop criminelen; gangsters, of free man, zoals ze Indonesië worden genoemd. Eigenlijk gastjes die de bioscoopkaartjes scheurden, naar de film gingen en betrokken waren in kleine criminele praktijken. Het regime zet deze jochies  in als beulen om van de communisten af te komen (dit speelt zich af op Sumatra). De mannen die worden geportretteerd hebben honderden doden op hun geweten, mensen veelal met een ijzerdraad gekeeld. In de documentaire mogen ze deze gruweldaden opnieuw uitbeelden alsof het een film is. Ze kiezen hun favoriete genres. Soms een Vietnam film, soms een gangster film, dan weer een cowboy film. Iedere keer wordt opnieuw het ijzerdraad gebruikt want het ijzerdraad levert het minste bloedvergieten op. Ze zijn er in het begin tamelijk cool onder, maar bij een van de mannen knapt er toch iets als hij een slachtoffer speelt. Hij meent tijdens het spel, waarbij hij zogenaamd zelf gekeeld werd,  te hebben gevoeld wat zijn slachtoffers hebben gevoeld. En al is het maar een fractie van de waarheid, het is genoeg om hem van slag te brengen. Zoals bij rampenoefeningen het geheugen wordt geoefend zo wordt bij re-enactment het geheugen geherprogrammeerd. Datgene wat eerst was weggedrukt door middel van film, namelijk de realiteit van het moorden, wordt door middel van het spel en de opnames daarvan weer tot een gruwelijke realiteit terugvertaald. De film kan blijkbaar functioneren als een poort uit de realiteit, maar er ook weer naar terug. De poort werkt twee kanten op. 
Deze film moet eigenlijk iedereen even gaan zien. Zoals mijn vriend zei: 'Dit is de banality of evil, the movie.'

Enthousiasme

Ik hoorde het verhaal van een meisje die met haar ouders naar het Franse platteland was verhuisd. Hier werd ze op school de eerste paar jaar voor nazi uitgemaakt. De kinderen dachten dat ze Duits was. Bovendien betekent haar naam Arrier in het Frans. Het zal zo zijn dat kinderen altijd wel wat kunnen verzinnen om andere kinderen te pesten. Toch is dat argument van de Tweede Wereldoorlog vreemd. Hoe komen ze eraan? Van hun ouders? Vandaag las ik in de krant over de Nederlander Siert Bruins die nu berecht wordt voor zijn nazi verleden en toen moest ik gek genoeg ook denken aan die anekdote van het meisje. Een opspelend verleden, in dit geval van het meisje onterecht. Hoe zit dat met Siert Bruins?
Siert Bruins woont in Duitsland onder de naam Siegfried Bruns. Hij heeft al eens vijf jaar gezeten voor zijn nazi-verleden. Nu wordt hij berecht voor het executeren van een verzetsman. De dorpsbewoners hebben er geen goed wordt voor over dat ze hem hebben gepakt. ‘De mensen die nu straffen uitdelen, waren tijdens de Tweede wereldoorlog nog niet eens geboren. Dat is toch waanzin,’ zegt een buurman.
Is dat waanzin? Misschien wel. Feit is dat er met hernieuwd enthousiasme op de laatste bejaarden wordt gejaagd die nog iets met die oorlog te maken hebben gehad. Voor mij hoeft het niet. Met gerechtigheid kan je ook overdrijven. Je voorkomt er in elk geval geen nieuwe genocide mee zoals we in Syrië hebben gezien (oke, oke, geen genocide, maar wel een massale slachting van onschuldigen).

Tik

Dit zegt Thomas Friedman over Syrië: “If there is no global response to this breaching of a universal taboo on using poison gas, the world will be a much more dangerous place. And only America can spearhead a credible response: Russia and China have rendered the United Nations Security Council meaningless; Europe is a military museum; the Arab League is worthless; all others are spectators. We are out front — alone. We may not want to be, but here we are. So we must lead.”

Thomas Friedman heeft een punt, denk ik, dat Amerika iets moet doen om Syrië te straffen. Friedman stelt voor om de rebellen te trainen zodat ze beter beschermt zijn tegen gifgasaanvallen en hij vindt dat Amerika veel meer een diplomatiek offensief moet lanceren. Maak Assad en de zijnen beroemd, zegt Friedmann. Waarmee hij bedoelt: maak ze te schande.
“Arm and shame” is how we best help the decent forces in Syria, deter further use of poison gas, isolate Assad and put real pressure on him or others around him to cut a deal. Is it perfect? No, but perfect is not on the menu in Syria.”

Het is een misverstand om te denken dat er zoiets als ‘decent forces’ bestaan. In het middenoosten geldt de macht van de sterkste. Als de ene ‘stam’ wint zal die de andere overheersen. Een bom op strategische doelen zal Amerika alleen maar zwak doen lijken volgens Friedman en weinig uithalen. Ik denk dat het een krachtige tik op de vingers kan zijn, zij het dan symbolisch.

Plagiaat

 

Gisteren vond in Groningen de opening van het academisch jaar plaats. Dat was een tamelijk zoutloze gebeurtenis, wat ik van hoorde. Ik wil niks verkeerds zeggen over Marjoleine de Vos die een praatje heeft gehouden, daar heb ik niks van meegekregen. Ik heb het over de muziek. Natuurlijk moet een opening feestelijk zijn en muziek is dan op z’n plek. Maar waarom huurt de universiteit coverbandjes in die alleen maar instaat zijn het gras te herkauwen dat al vier decennia door eindeloos veel magen is gegaan. Het uitmelken van succesnummers tot de laatste snik, is dat waar het in de wetenschap ook om draait? Is het niet beter om aanstormend talent een plek te geven, om uit te stralen dat creativiteit toch loont?

Wie coverbandjes inhuurt kweekt karakterloze academici voor wie plagiaat normaal is.

Intelligente Mutant

In zomergasten werd gisteren een hilarisch fragment getoond van Phillipe Starck, zelf benoemd ontwerper van kerstcadeautjes. Starck had het in een voordracht over ‘the duty to vision’. Hij legde uit hoe we van bacterie naar vis, van vis naar kikker en uiteindelijk naar aap zijn geevolueerd. We zijn nu superapen geworden en zijn halverwege de evolutie. Je kunt naar beneden kijken, naar je eigen voeten, dan overleef je prima, maar je kunt ook iets verder kijken en dat zou je plicht moeten zijn als je de mens iets verder wil laten muteren. Het gaat erom een intelligente mutant te worden, volgens Starck. Ik ben het van harte met hem eens.