Leuke vrouw

Vandaag was ik in Appingedam om met de organisatie van het festival ‘Terug naar het begin’ te praten. Ze willen graag dat ik een rondleiding door de stad maak, zoals ik dat afgelopen zomer voor de Groningse wijk Beijum heb gedaan. Een ontdekkingsreis dus. Appingedam is enorm pittoresk. Althans het oude gedeelte. Er blijkt ook een nieuw gedeelte te zijn waar iedereen makkelijk kan parkeren om de dagelijkse boodschappen te doen. Dat nieuwe gedeelte zuigt eigenlijk alle klandizie weg uit het oude gedeelte. Toevallig kwam ik vertrekkend burgemeester Rika Pot tegen op straat die met een filmcrew van tv Noord op pad was. Ze hoopte dat mensen nog steeds naar het oude gedeelte door zouden lopen omdat hier eigenlijk het winkelen nog een leuke ervaring kan zijn. ‘In nieuw Appingedam de dagelijkse boodschappen, in oud Appingedam de ervaring.’ Het leek me een leuke vrouw. Tijdens het korte gesprek werd ik een beetje verliefd op de burgemeester van Appingedam.

Babbelexpress

Vandaag ben ik met Opduiktv op bezoek geweest bij Sietze van de vrijwillige Hulpexpress uit Beijum. De dienst is zo populair dat de sociale ondernemer bezig is om uit te breiden.
‘Uit vijf verschillende wijken kwam het verzoek binnen of we daar niet ook een hulpdienst op poten konden zetten. Dat lijkt nu te gaan lukken,’ aldus Sietze. Na een kleine snuffelstage vandaag, heb ik mij inmiddels aangemeld om met mijn eigen vervoer de mensen gelukkig te maken. Overigens zijn alle schoonmaakspullen vooral voor de sier. Ik ben meer een babbelexpress en kom even een praatje maken bij eenzame bejaarden. Als ik genoeg heb gehoord, ben ik weer weg.

fluide ladschap

Afgelopen zaterdag was de feestelijke lancering van kustverhalen. De festiviteiten vonden plaats te midden van de strandbeesten van Theo Jansen in Prinsenhof Delft. Sommigen vonden het vreemd dat ik iemand interviewde op mijn eigen boekpresentatie, maar je kan ook stellen dat het onderzoek naar de kust nooit ophoudt. Theo zei op het laatst dat we als mensen kennelijk niet genoeg hebben aan de werkelijkheid. We hebben sprookjes nodig. Ik zou het sterker willen zeggen;  sprookjes en verhalen zijn de sleutel tot de werkelijkheid.
Vandaag was ik in het Fletcher hotel in Amsterdam om met Melle Smets en filmmaker Ben van Lieshout te praten over een snelwegfilm waar we binnenkort voor gaan proefdraaien. Eigenlijk openbaart zich vanuit het Fletcher hotel een volstrekt onbegrijpelijk landschap van snelwegen en bedrijventerreinen. Direct onder het hotel zie je een gevangenis met strak daarnaast de foodstrip met Burger King en Kentucky Fried Chicken. Een bizarre collage van totaal verschillende werelden. Om dat landschap te begrijpen, moet je er eerst een tijd in doorbrengen en verhalen verzamelen. Ook het onderzoek naar de snelweg is iets dat nooit ophoudt.

Boodschappen doen

Ik leg nooit een bordje voor of achter mijn boodschappen op de lopende band van de kassa in de supermarkt. Het bekende bordje waarop staat ’volgende klant’. Ik weet niet goed hoe dat komt. Boodschappen doen in de supermarkt heeft veel te maken met voyeurisme. Kijken en bekeken worden. In mijn hoofd hoor ik mezelf vaak commentaar geven op mijn eigen koopgedrag en dat van anderen. Tompoucen mogen meestal niet mee, hoewel een klein dik meisje in mij er vaak genoeg om zeurt. Het dikke meisje krijgt alleen haar zin als de tompoucen in de aanbieding zijn. Op het moment dat ik mijn boodschappen op de lopende band leg, ben ik me er maar al te bewust van dat je daarmee eigenlijk laat zien wie je bent. Zelf denk ik namelijk ook bij anderen te zien wie ze zijn aan de hand van hun boodschappen. Als iemand een tree bierblikjes van het goedkoopste merk wil afrekenen, dan denk ik altijd: ‘Hee daar hebben we de onderkant van de samenleving.’ Maar waarom ik nou geen bordje plaats? Het is een vorm van schaamte, denk ik. Zo'n bordje vind ik zo demonstratief en bezitterig. Alsof je ermee zegt dat je niks met de ander te maken wil hebben. In plaats van een bordje te plaatsen, fluister ik altijd op het allerlaatst moment iets in de trant van ’tot de broccoli alstublieft.’
Op internet lees ik trouwens dat het lopende band bordje ook wel een beurtbalkje wordt genoemd. Dat vind ik wel een mooi woord. Het biedt bovendien enige troost. Wie het beurtbalkje gebruikt schermt niet zijn territorium af, hij wacht alleen keurig tot zijn moment van betalen is aangebroken. Het is dus een teken van bescheidenheid om het beurtbalkje te gebruiken.

De smetvrees van dictators

Adolf Hitler was een 'grundliche'  en ijverige despoot en hij had een lage tolerantie voor vuil. Dat zijn niet pers se negatieve eigenschappen. Je zou kunnen zeggen dat je huid de ultieme grens is. Je bent het minst tolerant als het gaat over wie je wel en niet binnenlaat in je eigen lichaam. Daarna wordt je steeds toleranter, behalve als je smetvrees hebt. Bij Hitler begon zijn smetvrees zich vanaf zijn eigen lichaam, hij nam vier baden per dag, steeds verder uit te breiden naar de rest van de samenleving. Een van zijn eerste maatregelen was het optuigen van honderden busjes met meetapparatuur om mensen op tuberculose te screenen. De tweede grote maatregel van hem was het schoonmaken en op orde brengen van de fabrieken. Er moesten bloembakken buiten worden gezet en de ratten werden bestreden met Zyglon B. Een volgende stap was het euthanasie programma waarmee geesteszieke mensen werden opgeruimd. De afschuw voor het onzuivere werd steeds heftiger en met het geconstrueerde beeld van de Arische übermensch kwam ook de onzuivere untermensch in beeld; de Jood was het ongedierte dat net als ratten uitgeroeid moest worden met Zyglon B. Zo zie je hoe een min of meer positieve eigenschap van persoonlijke hygiëne in ver doorgevoerde toestand extreem gevaarlijk kan zijn.
Donald Trump heeft ook smetvrees. In zijn autobiografie ‘the art of the comeback’ laat hij ghostwriter Kate Bohner het volgende optekenen: ‘Het meest afschuwelijke dat mij op restaurant kan overkomen, is dat een man die ik een minuut eerder uit de wc heb zien komen me de hand wil schudden. Dan sta ik telkens weer voor een verschrikkelijk dilemma. Als ik die man zijn hand schud, moet ik meteen mijn handen gaan wassen en je zal het zien: net dan komt weer iemand anders met uitgestoken hand op me af. Maar als ik zijn hand niet schud, voelt die man zich beledigd en loopt hij de rest van zijn leven te zeuren wat een eikel die Donald Trump toch is.’
Ik denk dat dit gegeven van belang is om zijn gedrag te verklaren. Trump vindt zichzelf de best denkbare president. Er is bij hem geen sprake van zelfreflectie. Ook hij is nu instaat om zijn afschuw te extrapoleren. Hij heeft zijn afschuw voor Hillary nooit onder stoelen of banken gestoken. in een ander geval vroeg een vrouwelijke advocaat in de rechtszaal om een time out omdat ze melk wilde afkolven voor haar baby. Trump’s commentaar: ‘You are disgusting.’
Ook zijn afschuw voor ouderdom en het menselijk verval zijn bekend. Wie in gesprek is met Trump kan zien hoezeer zijn gezicht her en der is bijgewerkt met plastische chirurgie. Hij heeft een medewerker die kaal werd ook eens haargroei crème meegegeven. 
Zijn uitspraken over Mexicanen worden ook gevoed door afschuw, geen angst  voor banen verlies, maar echte afschuw. Hij heeft ze zelfs uitgemaakt voor verkrachters. 
Gelukkig is Trump bij lange na niet zo creatief en intelligent als Adolf Hitler, dus zo erg wordt het niet. Bovendien herhaalt de geschiedenis zich nooit. Aan de andere kant heeft hij al wel een hoop schade aangericht en zal er nog een hoop schade aankomen voordat de vogel weer gevlogen is.