Gelukkig ben ik zwart

Ik heb jarenlang gedacht dat ik zwart was. Op de middelbare school werd ik bij Franse les al voordat die begon, weggestuurd. Bij mij op school zaten geen zwarte kinderen uit arme milieus die niet mee konden komen, daarom vervulde ik die rol. En met verve. Docenten schreven steevast dat ik rondliep met een strandgevoel. Ik vond dat toen altijd racistisch. Pas bij mijn eerste bezoek aan Ghana kwam ik erachter dat ik geen echte neger ben. Niet van buiten in elk geval. Ik voelde me daar net een uitgelopen aquarel met buikloop. Bleekscheterig, dat is hier het toepasselijke woord. Er is een verschil tussen zwarte en witte mensen. Je kan dat verschil makkelijk zien. Zeker in Ghana. Je voelt het ook. Racisme is in die zin vanzelfsprekend. Ik wilde graag tot het andere ras behoren. Zwarte mensen vind ik mooier en ze hebben sterkere genen. Volgens Sunny Bergmann zit het racisme diep in onze cultuur ingebakken, toch vindt zij dat het uitgeroeid moet worden. Het is als een onzichtbare gifwolk van Tsjernobyl. Je ziet het niet, maar het is overal en veranderd stiekem je DNA. In haar documentaire ‘wit is ook een kleur’, betoogt ze dat we als witte mensen ons bewust moeten zijn van ons privilege. Maar ja, dat geldt ook voor zwarte mensen die hier wonen. Iedereen moet zich gelukkig prijzen dat hij in Nederland woont.

Er komen goedgebekte goedgeklede zwarte Nederlanders in de documentaire aan bot die klagen over het racisme dat ze overal tegen het lijf lopen. Ze zien niet eens hoe absurd hun redeneringen zijn. Het leven is lijden, niemand heeft gezegd dat het van een leien dakje zou gaan.  Er is een wijk in Scheveningen, als je daar vandaan komt kan je het wel schudden bij sollicitatiegesprekken. De bevolking is er roomblank en zit in een vicieuze cirkel waar ze niet uitkomen. Sociale problemen. Maak daar een documentaire over, zou ik zeggen. Maar dat is niet hip en Randstedelijk genoeg, ben ik bang. Bovendien zijn het een stelletje racisten die daar wonen.

Ex-politicus Tofik Bibi, zegt dat hij in een tram met alleen maar witte mensen heel expliciet gaat lachen om ze gerust te stellen. Ik lach ook zoveel mogelijk in aanwezigheid van vreemden. Dat lijkt me natuurlijk gedrag. Mensen stellen elkaar graag gerust.
Sunny wil  aantonen dat mensen die van zichzelf zeggen dat ze niet racistisch zijn, toch racistisch zijn. Vervolgens constateert ze dat ze daarmee een hoop weerstand en irritatie opwekt en dus heeft ze een gevoelige snaar geraakt. Dat vind ik wel een beetje makkelijk. 

De gediscrimineerde heeft altijd gelijk, zijn gevoel liegt immers niet. Je kunt het als blanke heteroman in steeds mindere mate nog goed doen. Gelukkig ben ik zwart, althans, zolang ik niet in Ghana ben.