“Veel mensen houden van kunst omdat ze zich eraan kunnen warmen. Ze willen bovendien graag horen dat de kunstenaar, op het moment van scheppen, die warmte ook voelde. Of woede, of verdriet. Als hij maar wat voelt. Want dan voelt degene die van zijn werk kennis neemt hetzelfde - is zo'n beetje de redenering.
Ik herinner me een artikel, waarin het voorstel om het aantal kunstenaars in Nederland te limiteren (i.v.m. de subsidie, er waren er toch genoeg) van de hand werd gewezen met het argument dat er nóóit genoeg kunstenaars zijn in de wereld, omdat juist de kunst warmte voortbrengt en menselijkheid. Hoe meer kunst, des te meer menselijkheid in de wereld. Maar waarom is er dan niet meer kunst?
Het antwoord is eenvoudig. Want kunst kan dan wel warmte e.d. geven (en niets is mij liever dan kunst die mij verwarmt), je moet het ook nog een keer maken.
Wie maakt kunst? Om kunst te maken moet je ‘creatief’ zijn. Wie niet creatief is, maakt geen kunst. ‘Creatief’ wordt altijd opgevat als iets zeer positiefs, vooral door de mensen die het niet zijn. Echter, de voornaamste eigenschap van een creatief mens is een negatieve: hij bestaat uit leegte. Ik moet het preciezer zeggen: het is de kunst zelf die, om te kunnen ontstaan, leegte nodig heeft.”
