zaterdag 31 oktober 2015

Fascinatie voor het putje

wijkverpleegkundige
Gisteren was er een opening bij het GEM, toute cultureel Den Haag was weer aanwezig. Ik sprak een meisje die me vertelde over haar werk in de thuiszorg als wijkverpleger. De figuren die ze tegenkwam waren tamelijk extreem. Mensen die zich een jaar niet hadden gewassen bijvoorbeeld of een stapel-tic hadden; ze kochten extreme hoeveelheden huishoudelijke spullen. Doosjes met tissues opgestapeld tot het plafond. Ze vertelde over een man met een beenwond die alleen maar witbrood en eieren at. De buren hadden gebeld dat ze het bot van zijn scheenbeen zagen. Ik kreeg de indruk dat het meisje er een soort fascinatie voor had. Hierin gaf ze me onmiddellijk gelijk. Ze vertelde dat haar opa en oma van moeders en vaderskant waren omgekomen in Auschwitz. 'Mijn vader maakte er een punt van dit op jonge leeftijd aan mij te vertellen. Het werd een fascinatie en een obsessie. De mensen die er het slechtst aan toe zijn wil ik helpen.’
Nu is ze manager in de zorg en eigenlijk krijgt ze daar helemaal geen energie aan. ‘Er zijn dagen dat ik met weemoed terugdenk aan de ongewassen bilnaad van de man die zich al een jaar niet had schoongemaakt.’ Het was een bijzonder aangename avond in het GEM.

vrijdag 30 oktober 2015

Verantwoording

Het hele juridische aspect van de uitschakeling van Osama Bin Laden is tot nu toe nauwelijks besproken geweest. Er schijnen vier juristen te hebben gewerkt aan de inkadering van het wettelijk kunnen doden van dit ' target'. Dat blijft me fascineren aan de juridische wetenschap en ook het belang dat eraan wordt gehecht. Ik lees in het fantastische boek 'conquistador' over Hernan Cortez in Mexico hoe hij ook alles wat hij deed meteen juridisch liet vastleggen. Hij wist dat hij ooit verantwoording moest gaan afleggen over zijn daden. Hij handelde namelijk in naam van de koning zonder van die koning opdracht te hebben gekregen.
Strikt gezien was de oorlog tegen Mexico 'het neerslaan van een opstand door een aan de Kroon onderworpen volk'. Zo ongeveer gingen ook de advocaten van Obama te werk. Het was natuurlijk lastig om Pakistan binnen te vallen. Daarom werden er juridische clausules bedacht om dit te omzeilen. Ze konden het toch doen omdat Pakistan niet instaat zou zijn om het gevaar dat ze binnen hun landsgrenzen hadden, zefstandig uit te schakelen. Het is nog nooit eerder vertoond; op deze manier het luchtruim van een ander land schenden om een gevaar uit te schakelen. De advocaten gingen toch akkoord met deze optie uit angst dat de paikistani Bin Laden zouden tippen. Het is fascinerend hoeveel juridisch werk er nog gaat zitten in zo'n operatie . Daarin verschilt waarschijnlijk de dictatuur van de democratie. De dictatuur laat het papierwerk achterwege. De democratie is geobsedeerd met verantwoording afleggen.

woensdag 28 oktober 2015

Hitte

A man cools himself down. Hot summers are expected to become the norm by 2040
Sommige steden in het Midden Oosten zijn aan het einde van de eeuw te heet om in te wonen. Dat is gemeten op basis van de wet-bulb temperatuur. Er wordt in tegenstelling tot andere meetmethodes dus wel rekening gehouden met vochtigheid. Eeerder deden ze dat niet, maar vochtigheid is een belangrijk element. Een Turkse sauna mag niet heter worden dan veertig graden want het is daar zo vochtig dat het lichaam bij hogere temperaturen niet meer afkoelt. Een droge Finse sauna mag veel heter worden, het lichaam produceert genoeg zweet om af te koelen.
Ironisch natuurlijk dat de opwarming van de aarde door het verbranden van fossiele brandstoffen juist het sterkste voelbaar wordt op de plek waar die fossiele brandstoffen vandaan komen; het Midden Oosten.

dinsdag 27 oktober 2015

Vegan fascisme

Vandaag heb ik een bijdrage geleverd aan een workshop over de vraag welke positieve omgevingswaarden er in de nationale omgevingsvisie moeten landen om gezondheid te bevorderen. Interessant natuurlijk dat nu net door de WHO is bepaald dat vlees op dezelfde lijst is komen staan als asbest wat betreft gevaar voor de volksgezondheid. Mits je er teveel van binnenkrijgt uiteraard. Niet iedereen had dat gelezen want op het station Rotterdam bij de metro waren vanmorgen de worstjes al in trek, toen ik er ‘s avonds weer langs kwam waren er nog veel meer mensen worstjes aan het bestellen. Tijdens de lunch op de bijeenkomst hadden mensen het wel gehoord en zowaar; niemand raakte het vlees aan. behalve iemand die net gestopt was met roken. Als je een gezondere stad wilt, moet die worstjes kraam dan eigenlijk ook niet weg? Maar hoe ver ga je in dat gezondheidsbeleid? Is het geen basisrecht om ongezond gedrag te vertonen? Misschien niet. Het kost de samenleving ten slotte een hoop geld als mensen zich te buiten gaan aan ene ongezonde leefwijze. Het ziekenhuis wordt bevolkt door mensen die willens en wetens blijven doorroken, eten of drinken. Misschien gaan we richting een samenleving waarin dat allemaal niet meer zo vanzelfsprekend getolereerd wordt en krijgt de patatkraam net als een pakje sigaretten een waarschuwing; bestrijd de overbvolking neem nog een frikandal

maandag 26 oktober 2015

Cane


Een vriend wees me op het bericht dat in het Indonesische Atjeh homo’s tegenwoordig worden gestraft met een bamboe ‘cane’. Dat herinnert me aan een bezoek aan de seksshop Lef aan de Rotterdamse Schieweg. Omdat ik nieuwsgierig van aard ben kreeg ik er uitleg over de verschillende zweepjes. De eigenarese vertelde ook dat mensen door het lezen van Fifty Shades of Gray massaal naar haar seksshop kwamen en de meest afschuwelijke martelwerktuigen bestelden. Voor het meeste gereedschap heb je wel wat jaartjes ervaring nodig. Dat geldt zeker voor de ‘cane’, want die hadden ze wel degelijk in deze seksshop. Het nieuws uit Indonesië is schokkend maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat hier de seksuele fantasieën van de staat worden botgevierd. Vooral ook het publieke karakter ervan, maakt het pervers. De beul ontleent genot aan het straffen. 

zondag 25 oktober 2015

Spoken vangen in Noorwegen

abandoned-station-oslo-norway-4
In Noorwegen kun je tegenwoordig geld verdienen als ghostbuster lees ik in de New York Times. Er zijn nogal wat mensen die denken dat ze genaaid zijn bij de aankoop van een huis omdat er kwade geesten zijn. Vaak komt er dan iemand langs om de boel schoon te maken. Vibecke Garnaas is zo’n ghostbuster en vraagt 100 euro per uur voor haar werk.

“I can’t guarantee it will work,” she said, explaining that she tries to “convince the energies to leave the premises but they have free will just like we do.”

De Noorse methodist priester Fodland zegt dat modernistische denkers zoals Marx en Freud aanvankelijk dachten dat ze de samenleving hadden bevrijd van Godsdienst, maar het vacuüm is volgens hem gevuld met het geloof in spoken.

Een belangrijke aanjager is een tv serie in Noorwegen ‘de macht van geesten’ die in het tiende seizoen zit en door 5.1 miljoen mensen wordt bekeken.

Vooral in het plaatsje Moss worden veel spoken waargenomen.

Unn Bohm Tveito, also from Moss, recalled how she had never believed in or even thought about ghosts until she started working as the manager of the town’s tourism information office. She kept noticing that German-language brochures always ended up being the most prominently displayed, which was odd since few tourists who visit Moss speak German.
In 2013, she raised the issue with other staff members, who said they had noticed the same thing. “Ghosts are not the first thing you think of but we decided that this could not be explained in a normal way,” she said.
A clairvoyant sent by the ghost television show, she said, solved the mystery: a dead German soldier who had worked in the same building during the 1940-1945 Nazi occupation of Norway was still on the premises and kept messing with the brochures.
“Whether you call them ghosts or spirits or something else they exist,” Ms. Tveito said. The dead German, she added, has now moved on.

zaterdag 24 oktober 2015

Op de zwarte neushoorn jagen om ze te redden

Alweer in de trein gezeten en wederom een radiolab uitzending geluisterd. Deze ging over de paradox van dieren reddende jagers. Om grote wilde dieren te redden moet je het jachtseizoen op ze openen. Een Texaanse jager betaalde 350.000 dollar om een zwarte neushoorn te schieten. Het ging om agressief oud mannetje die niet meer kon reproduceren en de jongeren tot last was. Het geld gaat vervolgens naar een fonds om de Zwarte neushoorn te redden. Veel mensen vinden dit een pervers idee. Dat is begrijpelijk, aan de andere kant moeten we realiseren dat er geen wildlife bestaat zonder dat er mensen zijn die hier perverse fantasieën bij hebben en voor die fantasieën betalen.

vrijdag 23 oktober 2015

Bevel is niet genoeg

Afbeeldingsresultaat voor milgram experiment
Ik luisterde vandaag in de trein naar radiolab. Ze hebben een aflevering over het kwaad en de vraag waarom mensen slecht zijn. Een antwoord komt er natuurlijk niet, maar er werden wel wat misverstanden weggenomen. Het beroemde Milgram-experiment uit 1974 waarbij proefpersonen elektroshocks moeten toedienen aan iemand in een andere ruimte, wordt vaak aangehaald om gebeurtenissen zoals de holocaust uit te leggen. Maar er blijkt meer aan de hand te zijn. Het experiment is tussen de twintig en veertig keer uitgevoerd met tal van andere variabelen. Het blijkt dus zo te zijn dat de mensen meewerkte zolang ze het gevoel hadden voor een grotere zaak te werken. Echter op het moment dat er een bevel werd gegeven hielden ze ermee op. Er is een wat lugubere equivalent van die bevinding terug te vinden in een speech die Himmler hield voor een aantal SS leiders die op het punt stonden iets verschrikkelijks te doen. Hij zei van luister we weten dat het moeilijk en zwaar werk is, niemand wil dit doen, maar het moet voor het grotere goed. Dit doen jullie voor de toekomst van Duitsland.

woensdag 21 oktober 2015

Landschaplezen


Vanmorgen sprak ik Albert Buursma, een landschapshistoricus met een specialisatie in het Groningse waddengebied. Hij noemt het een Melkweg waarin constant van alles veranderd. Eilanden verdwijnen zoals sterren verdwijnen. Er komen ook weer nieuwe eilanden bij. Hij vindt het leuk om onzichtbare verhalen in het landschap weer aan te wijzen en zichtbaar te maken. Een mooi voorbeeld van zo'n verhaal dat je terugleest in het landschap vond ik de dijkdoorbraak. Elke keer dat er een dijkdoorbraak is geweest wordt er een ‘knikje’ in de dijk gelegd, omdat achter de dijk vaak een enorm gat wordt geslagen door het water. Daar leg je de dijk deels omheen. Veel boeren trekken dat nu weer recht, maar dat is volgens Buursma zonde want juist aan de hand van dit soort littekens kan je de gebeurtenissen uit het verleden blijven lezen. Dat maakt het landschap inzichtelijker en interessanter.

dinsdag 20 oktober 2015

Circus Westerbork

Vandaag ben ik met een vriend in kamp Westerbork geweest. Het bleek moeilijk daar te komen met het openbaar vervoer. De reisplanner stuurde ons naar Beilen om vanaf daar met de bus naar Hooghalen te gaan. Dan ben je er nog niet. Het laatste stuk moet je lopen.
In Beilen hadden we net de bus gemist en dus liepen we even het dorp in. Dat was nogal confronterend. Foeilelijke laagbouw. Eindelijk kwam de bus, je kon er alleen komen via een hondenuitlaat-poepveldje vanwege een verbouwing. Eindelijk in de bus, kwam mijn vriend vijf cent te kort. De chauffeur bleek een principiële man. 'Anders moet ik straks ook de anderen vijf cent korting geven,’ zei de chauffeur.
‘Oh, maar dat zouden we nooit van u vragen,' zei ik nog,'u hoeft dat alleen maar voor ons te doen. We zeggen het tegen niemand.'
‘Ik ben al twee minuten achter op schema, m'n bus uit’, zei de chauffeur resoluut. Ik kwam nog tussen de schuifdeuren ook. Tsss, Beilen. Dan maar liften. Er passeerden denk ik wel dertig auto’s voordat er eentje stopte. Tot onze verrassing bleek dat geen Drentenaar te zijn, maar een vrolijk lachende Syrische vluchteling. Hij vroeg waar we heen wilden. We legden het uit en hij dacht dat het om een vluchtelingen kamp ging.
‘You’re looking for AZC?’
‘Yes, but a very old one,’ zeiden we tegen hem. In zekere zin klopte dat ook wel. In 1939 was het kamp Westerbork nog bedoeld voor vluchtelingen. De Syriër bracht ons tot de ingang van het kamp en zag daar allemaal auto’s en gezinnen. ‘Is this the circus?’
We beaamden dit. Hoe leg je aan een Syrische vluchteling uit dat dit voormalige doorvoerkamp inmiddels een herinneringsmonument is en van de Duitsers nog wel? Ik denk hij ons meegenomen heeft omdat hij als geen ander weet wat het is om te liften. Ook al is het maar een klein stukje, daar zijn mensen je eeuwig dankbaar voor. 

maandag 19 oktober 2015

Eten met Peshmerga


Vandaag heb ik gedineerd met peshmerga strijders. Sommigen waren ex-peshmerga. Een van hen is elf jaar geleden terug gegaan naar Koerdistan om te gaan vechten. Hij zegt dat Koerdistan erg veilig is en dat het front op zeker vijf kilometer afstand van zijn huis is. Een kwestie van wat je gewend bent, denk ik. Hij zei dat er geen twijfel over bestaat dat Turkije IS steunt. Dat is wel iets om in het achterhoofd te houden als je in de krant leest dat in Turkije 15 IS terroristen zijn opgepakt in Istanbul afgelopen zondag. Turkije verdient aan IS door wapens te leveren, maar ze worden ook in Turkse ziekenhuizen verzorgd verzekerde mijn peshmerga bron.
Er werden ook grappen verteld aan tafel.
'Een gevangen isis strijder met een lepel in zijn hand zegt tegen peshmerga, schiet mij maar dood. De peshmerga strijder vraagt waarom. Nou ik heb een eet afspraak met Mohammed. Ik schiet jou niet dood, zegt de peshmerga strijder, ik wacht nog even en dan schiet ik je wat later dood zodat je precies op tijd bent om de afwas te doen.'
Dat was natuurlijk wel lachen. 

zondag 18 oktober 2015

Landscraper


Architect Steven Delva bedacht als tegenhanger van de skyscraper de landscraper, een dijk waarin waterkering, landschap, natuur, architectuur, techniek en cultuur samenkomen. Volgens hem hebben we kansen laten liggen om de dijk interessanter te maken dan we tot nog toe hebben gedaan. Helaas voor Delva is er nog te weinig bekend over hoe zijn ‘holle dijk’ het doet onder extreme weersomstandigheden om het te bouwen. Gelukkig kunnen we dat soort ideeën inmiddels direct testen in het kunstmatige golfslagbad van Deltares.

zaterdag 17 oktober 2015

Er ist wieder da


Frank Vermeulen schreef vandaag in het NRC de volgende zinnen na het zien van de film ’Er ist wieder dar’ : ‘ Hedendaagse agitatoren, waaronder de Nederlandse politicus Geert Wilders, passeren de revue. Duitsland komt niet van Hitler af, hij zit in het DNA van het land.’ Een vreemde, bijna absurde opeenvolging van zinnen. Geef ons een goede leider en we lopen er net zo goed achteraan. Dat is niet eens nodig, we lopen ook wel achter die van Duitsland aan. Toch is het stiekem een idee waar ook serieuze academici in geloven. Ze publiceren er niet over, maar zeggen het wel aan tafel als de wijn rijkelijk vloeit. Dan zeggen ze dat het toch niet verwonderlijk is dat zoiets in Duitsland heeft plaatsgevonden. Ze schijnen te denken dat het echt met het Duitse ras te maken heeft dat er zoiets als het nazisme heeft kunnen plaatsvinden. Volgens Vermeulen liepen mensen stil weer de bioscoopzaal uit. Moeilijk te zeggen wat hij nou wil zeggen met dit stukje in het NRC. Het is lachen om Hitler met een serieuze boodschap, maar de holocaust is volledig achterwege gelaten in dit verhaal. Dat is toch nog steeds een onderwerp waar we moeilijk grappen over kunnen maken. Overigens schiet Hitler in de film een hondje dood. Dat lijkt me heel ongeloofwaardig. Hitler was niet alleen vegetariër, maar ook een dierenliefhebber. De partij van de dieren had zijn idee kunnen zijn. Via het excuus van dierenleed kan je de rituele slacht verbieden en zo de joden en islamieten via ene omweg onder druk zetten.

vrijdag 16 oktober 2015

Opvang in mall en noordpool

Op building blog lees ik over een plan van Noorwegen om vluchtelingen naar de Noordpool te sturen. Ze kunnen zich hier nuttig maken in de mijnbouw. Een ideetje uit de koker van Stalin? Amerika dacht eraan om oude shoppingmalls als opvangplekken te gaan gebruiken. Leuk bedacht, maar die gebouwen hebben geen faciliteiten. Het zou geen slecht idee zijn om, zoals buildingblog suggereert, gebouwen voortaan zo te maken dat ze in geval van humanitaire ramp zo in opvang plekken om te bouwen zijn. Wij hebben ook nogal wat kantoorpanden leegstaan. Maar door het gebrek aan sanitaire voorzingen zijn ze niet allemaal even geschikt voor opvang. Daar moeten we met toekomstige gebouwen toch rekening mee houden. Sowieso zouden gebouwen altijd meerdere functies aan moeten kunnen. Waarom zou je gebouwen maken die alleen geschikt zijn voor kantoorruimte?


donderdag 15 oktober 2015

KvK perikelen

Monty Python dead parrot
Of ik soms mijn bedrijf wilde beveiligen. Origineel was het wel, meestal zijn het energiebedrijven die bellen. Uit pure vermoeidheid heb ik gezegd dat ik een witwas praktijk had en dat ik alleen maar bij de kamer van koophandel stond in geschreven zodat het legitiem leek.
‘Oh, tja, dat kunnen wij niet opmaken uit de informatie die ons wordt verstrekt.’
‘Mooi, dan is het dus afdoende beveiligd, goedemiddag.’
Ik vind de kamer van koophandel maar een vreemd instituut. Tot voor kort kostte het geld en het enige wat ik er ooit van gemerkt heb is dat commerciële bedrijven je lastig vallen en dat mijn adres via google te vinden is. Ik heb nog geprobeerd dat te veranderen naar het eiland pampus, maar daar trappen ze niet in. Er is wel iets fout gegaan want nu blijk ik een dierenwinkel te hebben. Ook daar ben ik al eens over gebeld, dit keer door een meisje die iets wilde weten over cavia's. Je adres van google wissen is helaas niet mogelijk. 

woensdag 14 oktober 2015

Kustverdediging met mangrove


In Nederland verdedigen we tegenwoordig de kust door zand weg te laten spoelen tot aan Duitsland. Hoe sympathiek het idee ook is om te denken over een ecologisch systeem waarin het zand nooit ‘verloren’ gaat, sommige mensen vinden dit toch een vorm van verspilling. ‘In Duitsland is er een heel eiland bijgekomen,' vertelt Piet van Noort mij aan de telefoon.Piet van Noort is een burgeractivist die Rijkswatserstaat in z'n eentje probeert te overtuigen van het feit dat we zand juist moeten vasthouden en niet laten wegspoelen.De baggerformatie Boskalis Heijmans knijpt hem ook een beetje. Zij moeten de Hondsbosche zeewering op pijl houden met zand, maar mogen het niet ‘verankeren’. Ze weten natuurlijk niet precies hoeveel er wegspoelt, maar ze hebben al wel een tender toegezegd. Toch tricky, dat werken met de natuur.
Nederland is trouwens niet het enige land dat bouwt met de natuur. In Suriname willen ze ook van de harde dijken af en in plaats daarvan mangrove bossen gaan aanplanten. Die mangrove houdt het slik en zand vast. Dat zal de goedkeuring van Piet van Noort kunnen wegdragen.
Hydroloog en professor Sieuwnath Naipal uit Suriname zegt er het volgende over:
‘Wat wij proberen te doen is de natuur een handje helpen, de bossen proberen te beschermen. Dit kan gedaan worden, onder andere, door mangrove te planten en zo de weerbaarheid van de mangrovebossen te vergroten, zodat er geen netto verlies optreedt als de volgende golf van erosie zich voordoet. Een bepaalde orde van grootte mangrovestrook voor de kust is het beste middel tegen erosie. We praten dan van een groene dijk.’

dinsdag 13 oktober 2015

Weinig geleerd


West Europa reageert bijna nooit proactief op een crisis situatie. Altijd maar schoorvoetend en meestal te laat. De Sudetencrisis is natuurlijk een bekend voorbeeld. In 1938 heeft Groot Brittannië er met name op aangedrongen dat Tsjechië een stuk land zou afstaan om Hitler's honger te stillen. Op dat moment was Hitler nog helemaal niet oppermachtig en had zeker nog niet al de militaire leiders onder zijn duim. De geallieerden hadden hem toen makkelijk kunnen verslaan, zeker ook omdat Rusland erop aandrong dat te doen.
Zo’n pre-emptive strike op het Derde Rijk had een hoop ellende kunnen voorkomen. Overigens zagen we toen net als nu ook allang de vluchtelingen aankomen (sinds 1933), maar er werden geen maatregelen genomen om ze op te vangen. We hebben de Duitse Joden destijds zelf kamp Westerbork laten bouwen en betalen (1939) waarin ze konden wonen en later cynisch genoeg geïnterneerd werden door de bezetter. Het aantal vluchtelingen uit Syrië haalt het nog niet bij wat we in de jaren negentig binnenkregen (35.000 per jaar lees ik in het NRC). Toch zijn we ook nu weer verrast en reageren we xenofoob, bang en weinig pro-actief. Het is om moedeloos van te worden. Onze cultuur gaat veranderen, verandert constant. We kunnen er hoogstens voor zorgen dat we dit proces zo goed mogelijk begeleiden. 

maandag 12 oktober 2015

Cultus

Posters en schilderijen van de tentoonstelling Poetin Universum die woensdag speciaal ter gelegenheid van Poetins 63ste verjaardag in Moskou werd geopend: Poetin als Hulk, Bismarck, Che Guevara en Caesar.In NRC van dit weekend staat een mooie analyse van het bewind van Poetin door Vladislav Inozemtsev. De Russen beschuldigen de Oekrainers ervan fascisten te zijn omdat ze het herrijzen van een groot Russisch rijk tegengaan.
Inozemtsev beargumenteerd dat het Russische regime juist goed te vergelijken is met het fascisme uit Italie. De Russen hebben anti homowetten ingevoerd, verwijzen naar een gedegenereerde Europese moraal en ze hebben te lijden onder het trauma van een verloren Sovjet rijk. Vooral dat laatste aspect van trauma is vaak cruciaal om het fascisme te laten bloeien.
Plato zei het al: ’Het meest voor de hand liggende systeem om in tirannie te vervallen is de Democratie.’ Dat komt uiteraard omdat slimme volksmenners van de vrijheid gebruik maken om die vrijheid de nek om te draaien. Het belangrijkste voorbeeld vandaag de dag is het Rusland van Poetin.

zondag 11 oktober 2015

Nucleaire ramp in St Louis


Underground-Fire-Nears-Nuclear-Waste-Cache
In St. Louis Missouri brandt een ondergronds vuur in een voormalige vuilnisbelt. Het is een curieus fenomeen, zo’n onzichtbaar ondergronds vuur, maar dat het hier bij St. Louis brandt is geen nieuws. Het broeit al sinds 2010. Wel nieuw is het feit dat het vuur een partij nucleair afval nadert nog afkomstig uit de koude oorlog periode. Er schijnt zelfs nucleair afval te liggen van het Manhattan project (waaruit de eerste atoombommen voortkwamen). Het is geen goed idee als het vuur bij het atoomafval komt.
Er is een noodplan in werking gesteld dat volgens dit blog landschapsarchitectuur inzet om een crisis te bezweren. Er worden "interceptor wells" gemaakt om een soort thermische quarantaine te bewerkstelligen tussen het vuur en het nucleaire afval. De vraag is of de ramp nog af te wenden is. Het vervelend is namelijk dat dit allemaal onder de grond gebeurt. Het is moeilijk voor te stellen dat het landschap op een gegeven moment simpelweg explodeert.

zaterdag 10 oktober 2015

Jauja

Jauja is een film waar alles om de sfeer draait. De Deense hoofdpersonages bevinden zich in een onbegrijpelijk landschap. In het Argentijnse Patagonia. Het is vreemd wild en winderig. Vigo Mortensen speelt een kapitein van het leger die kennis komt brengen in Argentinië. Het lijkt een vorm van ontwikkelingshulp. Zijn dochter is ook mee, maar die verdwijnt op den duur met een jonge soldaat. De vader gaat erachter aan. Dat is een queeste die hem tot een oude vrouw leidt die zijn dochter zou kunnen zijn in een soort verre toekomst. De film had wat mij betreft wel wat weg van El Topo, een mythische western. Er komt een hond in voor die ligt uit te rusten in een plas water. Dat moet haast een citaat van Tarkovski zijn. In Nostalghia komt ook een hond voor in een plas water. 


vrijdag 9 oktober 2015

Reanimeren

klisteertabakOnlangs verdiepte ik mij voor een stuk in de geschiedenis van het reddingswezen. Tot in de achttiende eeuw was er nog nauwelijks onderscheid tussen jutters en reddingswerkers. Als er nog was bemanning die het had overleefd en op apegapen lag werd dan alsnog te grazen genomen. Als er niemand meer was kon niemand de lading claimen. Later kwam het reanimeren wat op gang. Het was best een ontdekking dat je een schijndode weer tot leven kon wekken. Dat deed men tot einde achttiende eeuw vaak door tabaksrook in de anus te blazen.

donderdag 8 oktober 2015

Economie


Vandaag luisterde ik naar een lezing van Ronald Wall over global cities. Wil je als stad succesvol zijn dan ontkom je er niet aan een analyse te maken van jouw positie in een mondiaal, maar ook regionaal netwerk. Hij zei ook dat we beter moeten nadenken over de vraag hoe we informele economieën kunnen integreren met formele bedrijven.
Wall deed ook onderzoek naar de informele economie in Moskou. Daaruit bleek dat veertig procent van de economie informeel was. Ik wilde weten wat dan de grootste tak was.
‘De prostitutie,’ zei hij, ’en de bordelen bevinden zich vlakbij de hoofdkantoren van multinationals.’ Zo zie je maar weer hoe dicht de formele en informele economie soms bij elkaar liggen.

woensdag 7 oktober 2015

Tuinman

Vanavond zag ik de openingsfilm van het Rotterdam Architectuur film  festival; ‘Concrete love’. Het ging over de Böhm familie. De oude Gottfried Böhm, een belangrijke naoorlogse architect en Pritzker Prize winnaar, zei dat hij geïnspireerd was geraakt door het gebombeerde Keulen.  Hij vond het eigenlijk wel mooi die grote puinhopen van steen die in de zomer gingen bloeien. Daar kan ik me wel wat bij voorstellen. De stad wordt ineens een landschap waar je doorheen kan dwalen. Dat is natuurlijk ook een beetje het principe van de LeRoy tuinen.
De film gaat ook over de zoons en hoe het is om een beroemde vader te hebben. Ik vond de tuinman wel leuk die in het bureau van Böhm werkte, maar het leuker vond om buiten te werken. Daar kon hij tenminste gewoon nog doen wat hij wilde en had hij niet met regeltjes te maken. De waarheid is inderdaad dat de andere Böhms allemaal gefrustreerd waren. De een door het verliezen van competities, de ander die bij de bouw van een moskee werd teruggefloten door Ankara en de derde die in China ziet dat er een puinhoop van zijn ontwerp wordt gemaakt. De tuinman knipt de heg en is gelukkig.

dinsdag 6 oktober 2015

Bouwwoede


Vandaag sprak ik Mieke Dings over het bouwen van vakantiehuisjes aan zee. Gemeentes blijken allerlei geheime gesprekken te voeren met projectontwikkelaars die ze pas bekend maken aan het publiek als het bestemmingsplan er al door is. Niemand kan dan nog wat doen. Het huisjespark van Landal Greenparks bij Oogduyne was wat dat betreft een wake up call. De provincie Noord Holland probeert nu de gemeente in bedwang te houden. Er lijkt een soort vakantiehuisjes goudkoorts in Nederland te ontstaan. De ene gemeente steekt de andere aan met de projectontwikkelaars als een soort prospectors die spreken over gouden bergen. Het bizarre is volgens Mieke Dings dat er juist tal van vakantieparken leeg staan in Nederland. Er zijn 1500 vakantieparken en een groot deel wordt niet gebruikt. We kwamen tot de conclusie dat het maar goed is dat er zoveel asielzoekers naar Nederland komen. Dat is het beste medicijn tegen leegstand.

maandag 5 oktober 2015

Cultuurdieren


Ik heb net het hilarische stuk over de huiskraai in Hoek van Holland gelezen in NRC-next door Freek van Schravesande en met foto’s van Peter de Krom. Die huiskraai moest dood omdat het een invasieve exoot was, maar het Natuurhistorisch museum wilde ze wel in opgezette toestand hebben. In dat museum valt onder meer de Dominomus te aanschouwen (afgeschoten tijdens domino D-day), de necrofiele eend, de windmolenpelikaan (gekortwiekt door een windmolen) en de McFlurry-egel (de eerste egel die in Nederland is gestikt in een McFlurry-bakje). Even dacht ik met weemoed terug aan de patatduif.

zondag 4 oktober 2015

Wie was Charlie?



In het NRC stond een uitstekend interview met Emmanuel Todd, de man die in het boek Qui est Charlie?, kritiek leverde op de hysterie die Frankrijk (en Nederland) ten deel viel na de aanslag op het islamofobe blad Charlie Hebdo.
Todd wordt er door collega’s van beschuldigd te simplistisch te zijn in zijn onderzoek naar de mensen die de straat opgingen om te demonstreren (zombiekatholieken, in zijn woorden). Toch vond ik zijn analyse steekhoudend. Hij stelde dat we ons in deemoed hadden moeten afvragen hoe het toch heeft kunnen gebeuren dat Frankrijk een samenleving is geworden waarin dit soort zaken kunnen plaatsvinden. Een Frankrijk dat dit soort mensen (de moordenaars) voortbrengt?
Dat is natuurlijk wel de essentiële vraag. In plaats daarvan kwam er een demonstratie die eerder ging over een soort zelffelicitatie van mensen die het gevoel hadden echt iets te doen voor de vrijheid van meningsuiting.

‘Om het in Frankrijk goed te laten gaan heb je twee derde anarchie en een derde discipline nodig. Nu is dat andersom. Frankrijk is daarom Frankrijk niet meer,’ zegt Todd. Wat het betekent weet ik niet, maar het is wel een heerlijke oneliner. Ik las er nog een: ‘Als een moslim erkent wil worden als Fransman dan moet hij verklaren dat het bespotten van zijn eigen godsdienst een goede zaak is.’

In het interview was mij in eerste instantie niet direct duidelijk of Todd het hiermee eens is of juist niet. Bij nalezen denk ik dat dit juist een kritische observatie was. Hij vindt dit geen goede zaak. Ik zou juist nog verder willen gaan en het willen omdraaien: 'Een moslim die een goede Fransman wil zijn moet zijn eigen godsdienst bespotten en dat vooral niet aan anderen overlaten.'
Hetzelfde geldt uiteraard voor goede Nederlanders; wees ironisch over je eigen (religieuze) identiteit. Het is ook de beste manier om je tegenstanders het zwijgen op te leggen. 

zaterdag 3 oktober 2015

Gemiste kans


Blockbusters. het is een beetje als patat. Soms heb je zin in een vette hap. Ik ben naar The Martian gegaan vandaag. Een film over Mat Damon die anderhalf jaar op mars moet overleven. Zoals we weten is Matt Damon is een vrolijke Amerikaanse jongen die lekker veel humor heeft. Hij weet op een Macgyver-achtige manier te overleven op mars. Alleen vind ik Macgyver beter want zijn trucs en slimme dingetjes om ergens te ontsnappen (zonder pistool) speelden eigenlijk de hoofdrol. Wie hier de hoofdrol speelde was onduidelijk. In ieder geval het menselijk instinct om andere mensen te helpen. Wat het ook kost. Het was een 3D film maar de film was niet gelaagd. Anderhalf jaar op mars hebben Matt Damon niet in een marsmannetje veranderd. Het had een leuk psychologisch drama kunnen zijn. Vooral leuk als hij had besloten op mars te blijven. 

vrijdag 2 oktober 2015

Architectuur tegen overgewicht

Overgewicht bij kinderen is een probleem in de VS, maar ook in Nederland heeft 1 op de 8 kinderen last van obesitas. In Amerika heeft het bureau VMDO architecten in samenwerking met onderzoekers van de universiteit van Virginia een school ontworpen die obesitas tegengaat. De schoolkeuken krijgt speciale opbergruimte voor vers seizoensgebonden fruit. De kinderen kunnen vanuit de kantine ook zien hoe de lunch bereidt wordt. Gezonde maaltijden worden op ooghoogte geplaatst bij de kassa. In een leskeuken kunnen kinderen leren om gezonde maaltijden te bereiden met groenten en fruit uit de nieuwe schooltuin.
Voor de rest zijn er extra trappen gemaakt en looppaden. Wat ik nog wel het meest opvallend vond was dat er stoelen worden gebruikt die telkens uit balans raken zodat je altijd beweeglijk op je stoel zit. Dan kan je volgens mij beter gaan staan. Dat gebeurt ook al op veel scholen in de VS.

donderdag 1 oktober 2015

Stam


Vanavond was ik bij een foto expositie-opening in de stadsschouwburg van Rotterdam. Foto’s gemaakt door Peter de Krom van Hoek van Holland; het normaalste dorp van Nederland. Het was interessant om te zien dat de onderwerpen die hij had gefotografeerd ook in de zaal aanwezig waren. De scootmobiel rangers bijvoorbeeld. Dames in een scootmobiel die door Peter waren vastgelegd terwijl ze door het Hoekse landschap raasden. Ze stonden vooraan in formatie opgesteld. Ook Timon was er, het hoogbegaafde jongetje dat soldaatje speelt met super realistische wapens (zelfgemaakt van hout). Het was mij onduidelijk waaruit zou blijken dat hij hyper intelligent was. Druk was hij wel. Dat wordt door veel ouders volgens mij wel vaker als hyper intelligent uitgelegd. Journalist Freek van Gravesande merkte al op dat Peter eigenlijk precies hetzelfde doet wat zijn klasgenoten in Afrika aan het doen zijn, namelijk het vastleggen van een bijzondere stam. Peter de Krom heeft die stam alleen hier om de hoek ontdekt, in Hoek van Holland.